Halkbank blok olarak daha iyi fiyat ederdi

Halkbank'ın yurtiçinde 3 potansiyel alıcısı vardı: Akbank, Garanti ve Yapı Kredi. Bu bankalardan biri bu bankayı alarak ve mevcut bankalarına ekleyerek Türkiye'nin en büyük bankası olmak arayışındaydı.Ekonominin yararı Halkbank'ın yurtiçindeki bu 3 bankadan birine satılmasıydı. Çünkü bizim banka sistemimizde (1) Çok sayıda banka var. Banka sayısının azalması gerekli. (2) Bankalarımızın boyu küresel ölçülere göre çok kısa. Halkbank'ın 3 büyük bankadan birine eklenmesiyle bankanın boyu büyür.Üç potansiyel alıcıdan birine 6-8 milyar dolara satılma olasılığı vardı. Hükümet, seçim öncesi esnaf ve sanatkârı karşısına almamak için yüzde 25'ini halka arz edecek. Halk Bankası özelleştirilmeli miydi, özelleştirilmemeli miydi? "Özelleştirilmemeliydi" diyenler kaybetti. Halkbank özelleştiriliyor. Kararı verildikten sonra ekonomi için en doğru olan, bankanın bütün olarak satılmasıydı. (1) Halkbank'ın yüzde 25 hissesinin halka arzı, özelleştirme değildir. (2) Halka arz fiyatı, bankanın blok halinde satılmasında ortaya çıkabilecek fiyatın mutlaka altında olacak. Bu fiyat ileride blok satışın fiyatını düşürebilecektir.(3) Halka arzda Halkbank hissesi satın alanlar bir ölçüde kumar oynayacaktır. Çünkü halka arz tarihinde bankanın geri kalan hisselerinin ne zaman, nasıl, kaça ve kime satılacağını, bankanın ileride yönetimine kimin hâkim olacağını bilmek veya tahmin etmek mümkün olamayacaktır.(4) Halkbank'ın blok olarak satışının dövizle yapılması böylece satış geliriyle hem cari açığın bir bölümünün kapatılması hem de bütçeye gelir sağlanması bekleniyordu. Bu bekleyişler gerçekleşemeyecektir.Halkbank'ın yüzde 25 hissesinin halka arzından sonra potansiyel 3 alıcı Halkbank'ı almaktan vazgeçebilir mi? Bankanın yüzde 100 hissesini blok olarak (çöpsüz üzüm olarak) satın almak başkadır, sermayenin yüzde 25'ine sahip halkla bankayı paylaşmak başkadır. Bunun bir külfeti vardır. Bu Halkbank'ın yüzde 75 payını blok olarak satın alacak bankanın, Halkbank'ı kendi bankasına eklemesini güçleştirebilir. Halka arz özelleştirme değildir Kamu kuruluşlarının bir bölümünü halka satmak doğru mudur, yanlış mıdır? Başbakanlığı dönemimde İngiltere'de özelleştirmeyi başlatan ve başarıyla sonuçlandıran Thatcher özelleştirilen hemen her kamu kuruluşunda hisselerin bir bölümünü çalışanlara ve halka ucuz fiyatla sattı. Böylece sermayenin halka yayılmasını, alt ve orta gelir grubunun serbest piyasa sistemini benimsemesini sağladı. Fakat bunu yaparken (1) İşletmeleri yaşatacak ve verimli olarak çalıştıracak (2) Küresel rekabete dayanıklı sermaye gruplarının yönetimlere hâkim olmasına özen gösterdi.Biz İngiltere örneğinden yararlanamadık. Özelleştirilen kuruluşların sermayeleri blok satıldı. Halbuki blok satışta özelleştirmede satın alacak sermaye grubuna, belli bir süre içinde sermayenin bir bölümünü halka arz etme şartı getirilebilirdi. Bu durumda hisse senedini alacak olan halk, yönetimdeki hâkim sermaye grubunun başarısına göre yatırım kararı verirdi.Belki, Halkbank'ın satışında da bu şekilde bir uygulamaya gidilebilir, blok satış sonrası, alan gruptan, sermayenin belli bir bölümünü halka arz etmesi istenebilirdi. guras@milliyet.com.tr Halka arzın da usulü var