Ayşe Hanım Teyzem bu IMF destekli istikrar programının kendisine ne getireceğini hala anlayabilmiş değil. Birileri ona "ekonomi politikalarının hedefinin halkın mutluluğunu artırmak" olduğunu söylemiş. Önüne gelene "- Evladım bu ekonomi politikaları benim mutluluğumu nasıl artıracak? Şimdiye kadar ben hep kaybettim... Acaba benim kaybettiklerimi kim kazanıyor?" diye sual edip duruyor.
Sadece Ayşe Hanım Teyzem mi, mütekait Ali Bey Amcam, işçi Memed, çiftçi Recep, sekreter Ayten, memur Hasan "N'olacak bizim halimiz?" deyip duruyor.
Saf ve bakir bir Anadolu çocuğu olarak onlara akıl öğretmek benim haddim değil ama bildiğim kadarı ile anlatmaya çalışıyorum.
Ayşe Hanım Teyzeme diyorum ki, "Aman teyzeciğim... Telaşa kapılıp, yalap şalap şeyler yapma. Faiz ile geçinme dönemi bitti. Bunu kabul edip harcamalarını ayarla. Paranı kısa vadeli banka hesabında veya repoda değerlendir. Bir miktar dolar satın al. Bankada döviz hesabında sakla... O sana güven verir. Borsada keriz olup silkelenmek istemiyorsan kontrolünü kaybetme. Yarısını kaybetsen seni üzmeyecek kadar paranı borsaya yatır. Ev satmanın, ev almanın zamanı değil. Satmaya kalksan zaten alan olmaz. Durumu idare et. Bekle bakalım ne olacak? Enflasyon düşecek. Faizler biraz yükselecek. Yeni şartlara uyacaksın. Başka çaren yok.
Mütekait Ali Bey Amcama diyorum ki, "Ali Bey Amcacığım, kısa sürede emekli maaşının artacağını bekleyip ümitlenme. Yeni şartlara uyacaksın. Enflasyon düştükçe biraz rahatlama şansın olur. İkramiyeni repoda tutmaya devam et. Borsaya hiç mi hiç heves etme."
İşçi Memed'e diyorum ki, "Oğlum işçi Memed... Bu istikrar paketi senin omuzlarında hedefe taşınacaktır. Bu şeref sana yeter. İşçi ücretlerinin artacağını bekleme. Bu hükümet ücretleri frenlemekte kararlı. Senin sendikalarının çoğu 'sarı sendika' oldu. Hiçbir şey yapamaz. Sarı sendikaların oyununa gelip, sokaklarda davul zurna çalmakla bir hak alınamaz. Ücret artışı sağlanamaz. Türkiye'de işçiye sahip çıkacak bir sol entelektüel hareket ortaya çıkana kadar sen çok bekleyeceksin. Sesini fazla yükseltme. İşten atarlar. İşten atarlar ise bu yaşta bir daha iş bulamaz, sokakta kalırsın. Bir de solcu diye damgayı yersen soluğu karakolda alırsın. Kısacası, oğlum Memed, işine devam et."
Çiftçi Recep Efendi'ye diyorum ki, "Çiftçi efendimizdir diyerek seni uyutuyorlar Sayın Recep Efendi... Şehirlinin ucuz tüketebilmesi için senin malını değerinin altında satman esastır. Ziraat Bankası'nın, birliklerin sağa sola hortumladığı paraları tarım sübvansiyonu olarak göstererek seni soymaya, malını ucuz ucuz elinden almaya devam edecekler. Sen sonunda ineği keseceksin, tarlayı satacaksın, dengini sırtına yüklenip şehrin yolunu tutacaksın. Senin kaderin budur Recep efendi..."
Sekreter Ayten Hanım'a diyorum ki, "Ayten Hanım kardeşim, aman tüketici kredilerinin cazibesine kapılarak onu bunu satın almaya, borç yükü altına girmeye başlama. Çünkü ileride bunları ödemekte zorlanırsın. Maaşına, evinize haciz gelir. İmkan ölçüsünde maaşınla geçinmeye bak. Maaşından taksitini ödeyebileceğin kadar borçlan. Yarın işini kaybedip, yeni bir iş bulamazsan çok üzülürsün."
Memur Hasan'a diyorum ki, "Memur Hasan Bey kardeşim. Ya bu deveyi güdeceksin, ya bu diyardan gideceksin. Memur maaşlarının artacağını sakın bekleme. Bu maaşla yaşaman imkansız ise özel sektöre geç, kendine başka iş ara. Yaşın geçince iş de geçmiş olur. Memuriyette abad olmuş insan yoktur. Aybaşını zor getiriyorsun ama çaren yok... Bir de borçlanırsan büsbütün perişan olursun. Sakın kredi kartlarının cazibesine kapılıp, kart ile borca girme. Faizi çok yüksektir.
Ben bunları söylüyorum ama... Karşımdakilerin bana "hiç de hayır duası etmediklerini" biliyorum. Çünkü "bekara karı boşamak kolay gelirmiş." Başkalarına akıl satmak da kolay... Gel de o aklı uygula bakalım. Allah cümle dostlara kolaylık versin.
İsmi : Ayşe Hanım Teyze
Yaşı : 70
Medeni hali : Dul
Varlığı : Bir eski evi var. Altındaki dükkanda bakkal coşkun kirada. Kocasından kalan paranın tamamını repoda tutuyor, faiz gelirini geçimine harcıyordu. Faiz düştü. Şaşırdı. Borsaya girdi. Döviz aldı. Parası başına dert oldu.
İsmi : Mütekait Ali Rıza Bey Amca
Yaşı : 70
Medeni hali : Emekli memur, karısıyla oturuyor.
Varlığı : Bir apartmanda 80 metrekare dairesi var. Emekli aylığı ile geçiniyor. Emekli ikramiyesi repoda idi. Şimdi ne yapacağını bilemiyor.
İsmi : İşçi Memed
Yaşı : 45
Medeni hali : Özel sektörde işçi. Karısı ve oğlu ile oturuyor.
Varlığı : Bir apartmanda dairesi, Murat 124 otomobili, oğlunun Beldesan motosikleti var. Köyden gelen para ve karısının parasını biriktirdi. Hisse senedi satın aldı.
İsmi : Çiftçi Recep
Yaşı : 55
Medeni hali : Trakya'da çiftçilik yapıyor. Karısı ve 3 çocuğu ile oturuyor.
Varlığı : Dört dönüm tarlası, tarlanın içinde üç gözlü damı, dama bitişik bir ahırı var. Ahırında 2 inek, kümesinde tavukları var. Traktör veya kamyon satın almak için biriktirdiği parayı Alman markı olarak saklıyor. Karısının da babadan kalma altınları var.
İsmi : Sekreter Ayten
Yaşı : 25
Medeni hali : Babası ölmüş. Annesiyle yaşıyor.
Varlığı : Oturdukları apartman dairesi babadan kalma. Babadan kalma parayı annesi döviz hesabında ve repoda tutuyor. Tüketici kredisi ile bir otomobil aldı.
İsmi : Memur Hasan
Yaşı : 35
Medeni hali : Karısı ve ortaokuldaki kızı ile yaşıyor.
Varlığı : Kirada oturuyor. Aybaşını zor getiriyor.
Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr