Hıristiyanlar "Christmas"ı kutluyor

Bu gece Hıristiyanların önemli bir gecesi. Hıristiyanlar bu gece çam ağaçlarını süsleyecek. Aile üyeleri birlikte yemek yiyecek. Kendi inançlarına göre dua edecek.
Bazıları bu geceyi "Noel" gecesi, bazıları ise "Christmas" gecesi olarak adlandırır.
Her iki kelimenin de nereden geldiği hakkında farklı anlatımlar vardır.
Christmas ve Noel kelimelerinin nereden geldiğini geçen yıl Nurhan Bernard'dan öğremiştim. Nurhan Bernard'ın anlatımına göre, İsa'nın doğumu Latin dilinde şöyle anlatılır: "Festum nativitatis Domini nostri Jesu Christi"... Bu uzun anlatım değişik kiliselerde tekrarlanırken kısaltılarak "Dies Natalis Domini" (Jour de naissance du Seigneur) halini aldı. Bu kısa anlatım içindeki Natalis kelimesi de "derive" olup, İtalya'da "Natale", İspanya'da "Navidad", Portekiz'de "Natal" ve Fransa'da "Noel" haline geldi.
Papa Gregoire le Grand tarafından 597 yılında Saksonlara Hıristiyan dinini öğretmek misyonu ile İngiltere'ye gönderilen St. Augustin, Hıristiyan propagandası için "görkemli ayinler" düzenledi, 25 Aralık kutlamalarını da kısaca "Noel" günü olarak adlandırdı.
Hıristiyan kiliselerinde "mass" ekmek ve şarabın takdisi ayinlerine verilen isimdir. İsa'nın (Christ'in) beden alış ayininin yapıldığı güne bu yaklaşımla Christmas günü denildi.
Çok kimse bu geceyi yanlış olarak "İsa"nın doğum günü olarak bilir. Halbuki "İsa"nın doğum günü yoktur. Bu gecenin "yeni yıl" ile de bir ilgisi yoktur. Bu gece Hıristiyanların "Epiphany" diye isimlendirilen yortularından kaynaklanmış dini kökenli bir gecedir.
Hıristiyanlar her yıl 6 Ocak tarihinde "Epiphany" diye adlandırılan bir "yortu" gününde (1) İsa'nın beden alıp dünyaya gelişini, (2) 8 günlük iken sünnetini, (3) 40 günlük iken mabede sunuluşunu, (4) 12 yaşında din adamlarıyla konuşmasını, (5) 30 yaşında vaftizci Yahya tarafından vaftizini bir arada tek bir günde kutlardı.
Roma'da ise değişik putlara tapanlar 25 Aralık günü güneşin yükselişine dayalı olarak, güneş sembolü ışığa taparak değişik eğlenceler düzenlerdi. Bu eğlenceler Hıristiyan dininin ahlak anlayışına ters, çarpık eğlencelerdi.
Hıristiyan dinini Roma'da yaymaya çalışan din adamları "6 Ocak'ta Epiphany yortusundaki kutlamalar arasında yer alan 5 farklı kutlamadan" biri olan "İsa'nın beden alıp dünyaya gelişinin kutlamasını" 25 Aralık gününe çektiler.
Böylece Milat'tan sonra 354 yılından itibaren 25 Aralık kutlamaları Roma'da İsa'nın doğum kutlamalarına dönüştü.
İstanbul'daki kilise ise, daha sonra 380 yılında "Doğu'daki Hıristiyanların da İsa'nın beden alıp dünyaya gelişini 25 Aralık'ta kutlamaları" için emir çıkardı.
Şimdi Hıristiyanlar bir bütün olarak 25 Aralık gününü Noel / Christmas olarak kutluyor ama, Ermeniler hala 6 Ocak gününde "Epiphany" kutlamalarını sürdürüyor.
Sayın okuyucularım, 24 Aralık gecesi ve 25 Aralık günü kutlamaları daha sonraları, 597 yılında Noel / Christmas olarak adlandırıldı.
Hıristiyanların bu gece süslediği Noel ağacı "tarih öncesi mitolojik" ateş ağacı imajının günümüzdeki uygulamasıdır. İsa'nın doğumunu anlatan ilk resimlerde dallarında elma meyvesi asılı çam ağaçları görülür. Elma, Adem / Havva ve İsa arasındaki bağı simgeler. Noel gecesi evinin penceresine astığı çam dallarını elmalarla süsleyip çam süsleme adetini 1494 yılında Sebastien Brant isimli bir Alsacelinin başlattığı söylenir.
Christmas veya Noel denilen bu akşam aile üyeleri masanın etrafında toplandıklarında hindi eti yerler. Avrupa'da başlayan Noel kutlamalarının ana yemeği "domuz" eti idi. 17'nci yüzyılda Amerika kıtasına göç eden Hollandalılar Noel adetini Yeni Dünya'ya taşıdı. Ama Amerika'da domuz eti yerine hindi eti bulabildiler. Amerika'da oluşan hindi eti yeme alışkanlığı döndü dolaştı, Avrupa'ya geldi. Oturdu.
Hıristiyan okuyucularımın bu önemli günlerini kutlarım.



Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr