Hyundai'de yerli ortaklık sona eriyor

Honda, Türk pazarına "Yazıcı grubu" ile yüzde 50/yüzde 50 ortak olarak girdi. 1996 yılında küçük rakamlarla montaja başladı. 2003 yılında Japonlar, Türk ortakların sermaye paylarını satın aldı. Honda şimdi küresel sermayeli bir otomotiv tesisi.Hyundai, Türkiye pazarına "Kibar grubu" ile yüzde 50/yüzde 50 ortak olarak girdi. 1997 yılında üretime başladı. Geldik 2007 yılına. Koreliler, Türk ortakların paylarını satın almak üzere. Hyundai de küresel sermayeli bir otomotiv tesisi olacak.Toyota tesislerinde şimdilerde yılda 176 bin, Honda tesislerinde 18 bin, Hyundai tesislerinde 60 bin araç üretiliyor. Toyota, Türkiye pazarına "Sabancı grubu" ile yüzde 50/yüzde 50 ortak olarak girdi. Kurulan tesislerde 1994 yılında üretime başlandı. 2000 yılında Japonlar, Türk ortakların sermaye paylarını satın aldı. Toyota şimdi küresel sermayeli bir otomotiv tesisi. Diğer otomotiv tesislerinden Oyak Renault'da Fransızlar, Oyak grubuyla üretimde yüzde 51/yüzde 49, pazarlamada yüzde 49/yüzde 51 ortaklık içinde.Sermayelerin küçük bölümü halka açık olan Ford Otosan ve Tofaş tesislerinde "Koç grubu", ABD ve İtalyan gibi küresel sermayedarlarla eşit ortaklık payına sahip.MAN, Türkiye tesislerini ana otobüs üretim merkezine dönüştürdü. Geçen yıl 2351 otobüs üretti. Tesislerin tamamına sahip.Mercedes'in 2 tesisi var. Birinde geçen yıl 13 bin kamyon, öbüründe 2200 otobüs üretti. Tesislerin sermayesinin tamamına yakını Mercedes grubuna ait.Neden yabancılar Türk pazarına ortaklıkla giriyor da sonra yerli ortaktan ayrılıyor? Girerken paraları mı yok, teknolojileri mi yok, idarecileri mi yok? Girerken yerli ortak aranıyor Girerken, yerli ortaklar sayesinde bürokrasi, arsa, yatırım, istihdam sorunlarını çözüyorlar. Ülke şartlarını öğreniyorlar. Üretimi büyüyünce, dış pazar için de üretim gündeme gelince, ortaklar arasında çıkar çatışması ortaya çıkabiliyor. Otomotiv sanayiinde küresel ortak, üretimi ve pazarlamayı üstlenmek istiyor.Bu sadece Türkiye'de olan biten bir şey değil. Diğer ülkelerde de otomotiv sanayiinin kuruluş ve gelişme modeli böyle.Koç grubu geçen yıllarda Otosan veya Tofaş tesislerinde kendi modelini geliştirebilseydi, belki bir Türk oyuncu olarak otomotiv piyasasında yer alabilirdi. O fırsat kaçtı. Bundan sonra bir Türk grubunun yarışa girmesi imkânsız.Bundan sonra bekleyişimiz, mevcut küresel otomotiv gruplarının üretimlerini artırmaları, yeni grupların Türkiye'de yatırım yapmaları. Böylece Türkiye'nin bir otomotiv mükemmeliyet üssü olmasıdır. Bu konuda da tek avantajımız, verimlilik düzeyi yüksek ve becerili işgücünün sağladığı maliyet avantajı ve lojistik imkânlarıdır (Türkiye'nin çevre pazarlarına yakınlığı). guras@milliyet.com.tr Büyürken yerli ortak istenilmiyor