Devlet bütçesinin ekim ayı rakamları açıklandı. 2013 yılının 12 ayında devletin giderlerinin 404 milyar TL, gelirlerinin 370 milyar TL, bütçe açığının 34 milyar TL, faiz dışı fazlanın 19 milyar TL olması hedef alınmıştı.
Yılın ilk 10 aylık bütçe uygulaması rakamları, “Bütçe Disiplini”ne uyulduğunu gösteriyor.
n Yıllık açık tahmini 34 milyar TL iken, 10 aylık açık 7 milyar TL. Demek ki yıllık açık 10 milyar TL’nin altında kalacak.
n Faiz dışı fazla hedefi 19 milyar TL iken, 10 aylık faiz dışı fazla birikimi 38 milyar TL hedefi katlamış durumda. (Faiz dışı fazla, faiz ödemeleri hariç, bütçenin gelirleri ile giderleri arasındaki farktır. Gelirin faiz dışı olarak fazla vermesi, bütçenin eski borçları ödeme gücünü gösterir.)
Yılın ilk 10 ayında giderler, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 artarken, gelirler yüzde 18 oranında arttı.
Gelir artışı büyük ölçüde vergi gelirlerindeki yüzde 18’e yaklaşan artıştan kaynaklanıyor.
Dolaylı vergiler patladı
Vergi gelirleri 2012 yılının ilk 10 ayına göre 40 milyar artış gösterdi. Bu 40 milyar TL artışın arkasında KDV ve ÖTV vergileri tahsilatında görülen 28.5 milyar TL’lik artış var. (KDV ve ÖTV dolaylı vergidir. Bu vergi yükü zengini de fakiri de aynı ölçüde etkiler.)
Acaba KDV ve ÖTV vergilerindeki artışa sevinebilir miyiz? Bu artışlar nereden kaynaklanıyor.
* Dahilde alınan KDV ve ÖTV artışı iç tüketimdeki artışı, piyasadaki canlılığı gösterir.
* İthalde alınan KDV artışı ithalatın arttığını gösterir.
Tüketime dayalı büyüme
Bu üç vergi kalemindeki artış iç tüketime dayalı bir büyüme olasılığını işaret eder.
* Dahilde alınan KDV, 2012 yılının ilk 10 ayında yüzde 6 artmışken bu yıl yüzde 20’ye yakın arttı.
* İthalde alınan KDV 2012 yılının ilk 10 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre binde 3 azalma göstermişti. 2013 yılının aynı döneminde yüzde 21 arttı.
* ÖTV 2012 yılının ilk 10 ayında yüzde 10 artmışken, 2013 yılının aynı döneminde yüzde 27 oranında arttı.
Dahilde alınan KDV ve ÖTV artışları, iç talepte canlılığı gösteriyor. Ne var ki, üretim rakamları aynı ölçüde bir artışa işaret etmiyor.
İthalde alınan KDV artışı, ithalattaki mal ve fiyat artışına dayalı. Demek ki, iç talepteki artışı ithalat beslemiş. Dahilde alınan KDV’deki ve ÖTV’deki artışın arkasında ithalatın miktar ve fiyat olarak artması var.
Bu göstergelere dayalı bir yorum yapılacak olur ise, 2013 yılında ithalat ile beslenen iç talepteki uyanış nedeniyle, büyüme 2012 yılının büyüme oranının üzerine çıkabileceği, yüzde 3.6’lık büyüme tahmininin üzerinde bir büyüme gerçekleşebileceği söylenebilir.
