Nasıl oldu da dolarla % 25, YTL ile % 4.5 zenginleştik?

Ayşe Hanım Teyzem: “Milli gelir geçen yıl, n YTL ile ve cari fiyatla yüzde 12.9 büyümüş,
-  Ama YTL ile ve sabit fiyatla büyüme oranı yüzde 4.5 imiş.
-  Dolarla ise yüzde 25.1 büyümüşüz.
-  Kişi başı gelirimiz 2006 yılında dolar olarak 7.500 dolar iken, yüzde 25 artışla 2007 yılında 9.333 dolar olmuş. Kişi başına 1.833 dolar zenginleşmişiz.
- Ama sabit fiyatlarla ve YTL ile kişi başı gelirimiz sadece yüzde 3.3 oranında artmış.
Kafam karıştı. Neyin ne olduğunu anlat bana” dedi. Ben de ona anlattım.
1) Cari fiyatla milli gelir (yüzde 12.9 arttı)
TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu [eski Devlet İstatistik Kurumu]) milli geliri cari fiyatla (o yılın fiyatıyla) hesaplar. Önce o yılın üretim miktarını (fiziki olarak) belirler. Sonra bunun (katma) değerini yılın fiyatıyla belirler.

Sanal büyüme gerçekleşti

Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) bu ülke sınırları içinde bir yılda yerli-yabancı tüm insanların üretim değerini gösterir. Eskiden (bu değerden yabancıların yurtdışına çıkardıkları değer düşülür ve yerlilerin yurtdışında elde ettikleri değer eklenir ve de böylece) gayri safi milli hasıla da (GSMH) hesaplanırdı. Artık bu hesap yapılmıyor.
Cari fiyatla 2007 yılı GSYİH’si (milli gelirimiz) 856.3 milyar YTL’dir.
2006 yılında cari fiyatla hesaplanan GSYİH 758.3 milyar YTL idi. Demek ki 2006 yılından 2007 yılına cari fiyatla GSYİH artışı yüzde 12.9 olmuş.
2) Sabit fiyatlarla milli gelir (yüzde 4.5 arttı)
Cari fiyat demek, içinde enflasyon olan fiyat demektir. Enflasyonlu 2007 yılı fiyatı ile enflasyonsuz 2006 yılı fiyatının karşılaştırılması gerçek anlamda üretim artışını göstermez. Bunun için 2007 yılı rakamından enflasyon şişkinliğini ayıklamak gerekir.
2007 yılında enflasyon yüzde 8.3 oran artmıştı. Ama milli gelir hesabında “GSYİH Deflatörü” (çevirme oranı) adı verilen başka bir oran kullanılır. Bu oranı TÜİK belirler. 2007 yılı enflasyonu milli gelir hesabında yüzde 8 oranında varsayılmış.
Cari fiyatla (enflasyondan şişmiş fiyatla yüzde 12.9 büyüyen milli gelir rakamından yüzde 8 enflasyon çıkarılırsa, milli gelirin (GSYİH’nin) reel (enflasyonsuz/sabit fiyatla) ne kadar büyüdüğü görülür. Bunun hesabı ise (112.9:108.0= 104.5) şeklinde yapılır. Demek ki
Sabit fiyatla (enflasyonsuz) milli gelir (GSYİH) artışımız yüzde 4.5’tir.
3) ABD doları olarak milli gelir (yüzde 25 arttı)
ABD doları olarak 2006 yılı milli geliri 526 milyar dolardı. 2007 yılında 658 milyar dolar oldu. Yüzde 25.1 attı. Biz dolar ölçüsüyle yüzde 25.1 oranında büyür gibi göründük ama büyümedik.
2006 yılında cari fiyatla 758 milyar YTL olan milli gelir rakamını 1.440 dolar kuruyla bölünce, karşılığı 526 milyar dolar olmuştu. Bu yıl ise cari fiyatla 856 milyar YTL olan milli gelir rakamını 1.299 dolar kuruyla böldük ve 658 milyar dolar rakamını bulduk.
Dolar fiyatı ucuzladıkça milli gelirin dolar değeri “sanal olarak büyür”. Olan budur.

Reel anlamdaki artış kaç?
4) Dolar olarak kişi başı milli gelir (7.500 dolardan 9.333 dolara çıktı.)
Daha bir ay olmadı... 2006 yılı kişi başı gelirinin 7.500 dolar olduğu açıklandı. Şimdi 658 milyar dolar olan milli gelir rakamı 70.5 milyon nüfusa bölünüyor. Ve kişi başı gelirin 2007 yılı sonunda (bir yılda 1.833 dolar artışla) 9.333 dolara ulaştığı açıklanıyor. 
Bu nasıl oluyor?
Burada rakamı abartan (insanı şaşırtan) dolar kuru ile milli gelir rakamının şişmesi. Dolar kuruyla bir yılda milli gelir yüzde 25 artmış görününce, kişi başı gelir de bu oran dolayında büyümüş oluyor.
5) Kişi başı sabit fiyatla gelir artışı (2007 yılında sabit fiyatla kişi başı gelir yüzde 3.3 arttı)
2007 yılında sabit fiyatla milli gelir (GSYİH) yüzde 4.5 büyüdü. Eğer nüfus artmasaydı, bu ülkede yaşayanların hepsinin (eşit gelir dağılımı varsayımıyla) kişi başı geliri yüzde 4.5 oranında artacaktı. Halbuki bir yılda nüfusumuz (en iyimser tahminle) yüzde 1.1 oranında arttı. Buna göre (104.5:101.1=103.3 hesabıyla) reel anlamda, kişi başı gelirimizin 2007 yılında sadece yüzde 3.3 arttığı anlaşılmaktadır.