Özel sektörde üretimde çalışan işçinin enflasyondan arındırılmış (reel) saat ücreti, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3.3 geriledi. Özel sektör imalat sanayiinde çalışan işçinin kişi başı kazancı yüzde 3.8 azaldı. Buna karşılık aynı dönemde devlet için çalışan işçinin saat ücreti reel olarak 5.9 oranında arttı. Kişi başı kazancı yüzde 5.5 yükseldi.
Kriz nedeniyle şimdilerde "ekmek aslanın ağzında"...
Çalışacak bir işyeri bulan kendini şanslı sayıyor. Çünkü işsizler iş bulamıyor. İşte çalışanlar devamlı olarak işini kaybetme endişesiyle yaşıyor.
Bu nedenle çalışanlar eskiden olduğu kadar ücret yetersizliğini ve dengesizliğini dile getiremiyor.
Fakat bir gerçek var: Kriz genelde kamu sektörü çalışanlarını fazla etkilemedi. Olan özel sektör çalışanına oldu. Her şeyden önce kamu çalışanlarının iş güvencesi var. Özelleştirilen kuruluşlarda çalışanlar biraz rahatsız oldu ama genelde kamu çalışanı için işini kaybetme endişesi yok. Buna ek olarak kamu çalışanının ücreti enflasyona endeksli biçimde artıyor. Enflasyon düzeltmesinin üzerine "refah payı" adı ile bir ekleme daha yapılıyor. Sonuçta kamu işçisi büyük kayba uğramıyor.
Halbuki özel sektörde çalışanlar özellikle krizden sonra işlerini kaybetmemek için bırakınız zam istemeyi, ücretlerinin kısılmasına bile razı olur durumda.
Kamu çalışanlarının bir avantajı da kriz dönemine nispeten düzeltilmiş ücret yapısı ile girmeleri.
Devlet İstatistik Enstitüsü 1997 yılı ücretleri 100.0 esası ile imalat sanayiinde çalışanların saat ücretlerindeki değişimi izliyor. Bu değişim oranları ile endeksler düzenliyor.
1997 yılında üretimde çalışılan saat başı ücret 100.0 esası ile devlet çalışanlarının reel ücretleri 2000 yılında 143, özel sektör çalışanlarının 104 idi. Açık anlatımıyla devlet çalışanları kriz öncesinde özel sektör çalışanlarına fark atmış durumdaydı.
Krizde hem devlet çalışanlarının hem özel sektör çalışanlarının reel ücretleri azaldı. Azaldı ama, 2002 yılı Haziran sonunda devlet çalışanları için reel ücret endeksi 127 iken, özel sektör çalışanlarının reel ücret endeksi 84 dolayında. Özel sektörde üretimde çalışanlar 1997 yılında aldıkları ücretin çok gerisinde bir reel ücret ile çalışmayı sürdürüyor.
