Santral yapıyoruz gaz yok, su yok, kömür yok

Bugün 12 milyar metreküp doğalgaz tüketiyoruz. Daha fazla tüketeceğiz ama daha fazlasını bulamıyoruz.
Bizim Hamitabat ve Silivri'deki kuyularımızdan çıkan gaz topu topu 250 milyon metreküp. Rusya'dan boru ile 7.5 milyar metreküp gaz geliyor. Cezayir'den gemilerle taşınan sıvı gazı Marmara Ereğlisi'ndeki tesiste kuru gaza dönüştürüp oradan da 4 milyar metreküp gaz elde ediyoruz.
İşte bize yetmeyen gazın kaynağı bu.
Geçen yıl bulabildiğimiz 12 milyar metreküp gazın 5 - 6 milyar metreküpü ile elektrik ürettik. 2 milyar metreküpünü sanayide kullandık. 300 milyon metreküpü ile gübre yaptık. Kalanı evlerde yaktık.
Türkiye'de geçen yıl 116 milyar kilovatsaat elektrik üretildi. Bunun 46 milyar kilovatsaati fuel oil - kömür - mazot kullanan, 30 milyar kilovatsaati doğalgaz yakan santrallardan çıktı. 40 milyon kilovatsaat elektiriği de barajlardan sağladık.
Türkiye'de doğalgaz ile üretim yapan 6 büyük santral var. Hamitabat (1.200 MW), Ambarla (1.350 MW), Bursa (1.400 MW), Unimar (480 MW), Trakya (480 MW), Esenyurt (180 MW). Toplam 5 bin megawat gücündeki bu santrallar yılda 25 - 30 milyar kilovatsaat elektrik üretebiliyor. Ama gaz bulabilir ise!.. Gaz olmadığında bunlar zorlanıyor. Hamitabat gaz yerine mazotla çalıştırılıyor.
Bunlara ek olarak sanayicinin (kendi elektriğini kendin üret felsefesi ile kurduğu) bin megawat gücünde doğalgaz yakan 43 küçük santral var.
Bugün Enka firmamız, yabancı ortağı InterGon ile, 2002 yılında hizmete girecek 3 büyük enerji yatırımına başlıyor.
Enka ve ortağı 2.2 milyar dolar parayı bulup bu 3 santralı yapacak. 20 yıl süre ile işletecek. Buna karşılık devletin Enka ve yabancı ortağına 2 taahhüdü var. (1) Devlet 20 yıl boyunca Enka ve ortağının santrallarının tam kapasite çalışması için gerekli doğalgazı, dünya fiyatı ile bulup verecek. Vermez veya veremez ise santrallar işlemişçesine ödeme yapacak. (2) Santrallardan çıkacak elektriği devlet 20 yıl boyunca (ortalama kilovatsaati 4.2 centten) satın alacak.
Enka ve yabancı ortağının bu 3 santralı yılda 31.4 milyar kilovatsaat elektrik üretecek. Bu rakam, geçen yılki toplam elektrik üretiminin yüzde 30'una yakın. Halen doğalgaz ile gerçekleştirilen elektrik üretimine eşit.
Doğalgaz kullanan santrallar 5.5 kilovatsaat elektrik üretmek için 1 metreküp doğalgaz yakıyor. Enka ve yabancı ortağının 3 santralının çalışması için devletin yılda 6 milyar metreküp doğalgaz bulup bu santrallara verme taahhüdü var.
Devlet bunu nereden bulacak?
(1) Rusya'dan gelen boru hattını "Tekfen - Enka - Gama - Entes" ortaklığı genişletiyor. Halen içinden 7.5 milyar metreküp doğalgaz gelen bu hattın kapasitesi 2001 yılı sonunda 4 milyar metreküp daha artacak.
(2) İran'dan 2001 yılı sonunda 1 milyar metreküp doğalgaz gelecek.
(3) Cezayir'den her yıl 40 gemi sıvı gaz getirilip Marmara Ereğilisi'nde doğalgaza dönüştürüyoruz ya... Marmara Ereğlisi'ndeki tesisin kapasitesi 5 milyar metreküp. Yemen, Birleşik Emirlikler ve Nijerya'dan sıvı gaz taşıyıp 1 milyar metreküp de buradan ekleme yapılacak.
(4) Mavi Akım için Karadeniz'in dibine döşenecek borular ile Rusya'dan 2002 yılında 3 milyar metreküp gaz gelecek. Aynı yıl İran'dan da 2 milyar metreküp gaz gelir ise rahatlayacağız.
Sayın okuyucularım Türkiye'nin enerjideki "kara bahtı - kem talihi" yatırım yapamamak, tesisi kuramamak değil, kurulu tesisleri işletememektir. Kömür santralı var, kaliteli kömür bulamıyor. Hidrolik santral var, barajlarda su kalmıyor. Doğalgaz santralı var doğalgaz gelmiyor. Santralların ürettiği elektriğin üçte biri yollarda kayboluyor.
İşte bu nedenle sevinilecek şeylere bile sevinemiyoruz... Üç yeni doğalgaz santralı memlekete, millete hayırlı olsun.



Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr