Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE), ocak ayında % 9.51 artmıştı. Şubatta bir önceki aya göre %1.36 geriledi. Böylece yılın ilk 2 ayındaki fiyat artışı % 8.02 oldu. Tarım ürünleri üretici fiyatları ocakta (bir önceki aya aralık ayına göre) yüksek bir artış göstermişti. Şubattaki gerileme, ocaktaki bu yüksek artışa göre gerilemedir.
Tarım ürünlerinde 2016 Şubat ayına göre %9.29 fiyat artışı var. Buna karşılık son 12 aylık ortalama fiyat artışı sadece %3.19 oranında. Tarım ürünleri üretici fiyatları hava şartlarından ve mevsimlik değişimlerden etkilendiği için aylık dalgalanmalar sert olabiliyor.
Bu nedende, yıl ortalaması fiyat değişimleri daha sağlıklı gösterge oluyor.
2010’da 100 olan yıl ortalaması tarım ürünleri üretici fiyatları 2016 yılında 134 olmuştu. 2017’nin ilk 2 ayında ortalama 149’a yükseldi. Şubattaki gerilemeye rağmen ocaktaki büyük fiyat artışı nedeniyle yılın ilk 2 ayında ortalama fiyat artış oranı yüksek gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu “Tarım Ürünleri Üretici Fiyatları” değişiminde, (1) tarım ve avcılık, (2) ormancılık, (3) balıkçılık ürünlerindeki fiyat değişimini ayrı ayrı izliyor. Sonra birleştirerek tarım ürünleri fiyat artışını belirliyor.
Halkımız için önemli
Halkımız Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayımladığı Tarım Ürünleri Üretici Fiyatları endeksini, sadece yaş meyve ve sebze ile bakliyat fiyatlarındaki değişimi öğrenmek için izler hale geldi. Çünkü hane halkı üretim harcamalarında yaş meyve ve sebze ile bakliyata yapılan harcamaların ağırlığı giderek artıyor.
Bakliyatta, üretim yetersizliği fiyatları yükseltiyor. Yaş meyve ve sebzede ise, mevsimlik olmayan yaş meyve sebze tüketiminin artması, fiyatların yükselmesine yol açıyor.
Eskiden hane halkı tüketiminde ağırlığı mevsimlik yaş meyve ve sebze oluştururdu.
Günümüzde pazarda satılan, lahana, kereviz, karnabahar gibi sayılı ürün hariç, yaş meyve ve sebzenin nerede ise tamamına yakını sera-örtü altı ürünü.
Sera ürünleri
Ziraat Odaları Birliği’nin açıklamasına göre, üretimin salatalıkta yüzde 59’u, sivri biberde yüzde 42’si, çilekte yüzde 42’si, sofralık domateste yüzde 41’i, kabakta yüzde 36’sı, patlıcanda yüzde 31’i örtü altından sağlanıyor.
Pazarlarda her mevsim domates, salatalık, patlıcan, biber, yeşil fasulye, kabak, bamya, bakla, semizotu bulunuyor. Bunların fiyatına bakılarak da yaş meyve ve sebze fiyatı arttı veya ucuzladı deniliyor. Ülkemizde bir yılda 30 milyon ton yaş sebze üretimi var. Bunun şimdilerde üçte biri örtü altında, cam ve plastik seralarda üretiliyor.
Sera üretimi, örtü altı üretim, tarla üretimine göre pahalı bir üretim. Seralar hava şartlarından, selden, rüzgârdan zarar görebiliyor. Sera ürünlerinin tamamı kısa sürede satılmayabiliyor. Serada üretim yapanlar dertli. Sera ürünlerini pahalı satın alan tüketici dertli.
Tarım ürünlerindeki üretici fiyat artışını değerlendirirken, yaş meyve ve sebze üretiminin toplam tarım üretimi içindeki ağırlığının büyük olduğunu, yaş meyve ve sebze üretiminde sera üretiminin giderek arttığını dikkate almak gerekir.
