Telekom zor satılır

Telekom'un satılması yeni bir şey değil ki... 1994 yılından beri biz bunu tartışıyoruz. 1996 yılından bu yana Telekom "ha satıldı - ha satılacak!"
(1) Politikacılar ve asker Telekom'un özelleştirilmesinde istekli değil. Politikacının derdi "çiftlik elden gitmesin", askerin kaygısı "yabancılar bizim telefonları dinlemesin!.." (2) Zorlana zorlana gelinen nokta, hisselerin yüzde 20'sinin satışı. Hisselerin yüzde 20'sini alan ne yapsın? Yüzde 20 sahip olacağı bir şirkete neden para bağlasın? (3) Dünyada ve Türkiye'de şartlar değişti. Öncelikler değişti. Yabancılar için Türk Telekom'un cazibesi azaldı. (4) Türkiye'de, Telekom'a 2 - 3 milyar dolar para bağlayacak sermaye grubu bulmak zor (...iddialı bir değerleme olacak ama "yok" da denilebilir).
1996'larda dünyada Telekom satış fırtınası vardı. Telekom'lar hat başına 3 bin dolardan satılıyordu. (Sonra fiyat hat başı 2 bin dolara indi). Bizim Telekom'un 18.2 milyon adet hattı var. Buna bakılarak tümünün değeri 25 - 35 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. Satılacak yüzde 20'lik hisse karşılığı da Hazine'ye 5 - 7 milyar doların girmesi bekleniyor.
Biz, "sattık satıyoruz" derken o yıllarda Yunanistan Telekom'un yüzde 8'ini 555 milyon dolara, Belçika yüzde 49.9'unu 2.5 milyar dolara, Macaristan yüzde 37'sini 852 milyon dolara, Endonezya yüzde 19'unu 1.5 milyar dolara, Hollanda yüzde 20'sini 3.4 milyar dolara, İspanya yüzde 12'sini 1.4 milyar dolara, Bolivya yüzde 50'sini 610 milyon dolara, Çekoslovakya yüzde 27'sini 1.5 milyar dolara, Portekiz yüzde 28.3'ünü 986 milyon dolara, Danimarka yüzde 48.3'ünü 3.1 milyar dolara sattı. Paraları tahsil etti.
Sayın okuyucularım, şimdi siz "alıcı olunuz"... Kendinizi "alıcı" yerine koyunuz. Bakınız bakalım Türk Telekom'u alır mısınız?.. Ben şimdi size satılacak malı anlatıyorum:
- Efendim her ne kadar "özelleştirme" diyorsak da... Kusura bakmayınız hisselerin yüzde 51'ini satamayacağız. Devletin elinde kalacak. Yüzde 10 hisse de PTT'nin P'sine verilecek. Açık anlatımıyla yüzde 61 hisseyi devlet elinde tutacak... Yüzde 61 hisseyi elinde tutan devletin politikacısı da, Telekom ile istediği gibi "oynamaya" devam edecek. Adam tayin etmede, alımda, satımda sözü kimseye bırakmayacak.
- Hisselerin yüzde 20'si "blok" olarak satıldıktan sonra, yüzde 14'ü de uluslararası piyasada halka arz edilecek.
- Özelleştirme adı altında yüzde 20 blok hisseye talip olacak Türk müteşebbis, bir yabancı ortak bulup, yarı yarıya bu işe girecek. Ortaklaşa 5 milyar dolar dolayında bir ödeme yapacak. Bunun karşılığında 7 kişilik yönetim kurulunda 2 sandalyeye sahip olacak. Yüzde 20 hisse sahibi hiçbir zaman şirketin yönetimini ele geçiremeyecek.
Bu anlatılanlardan sonra, siz soracaksınız, "Yavuuu bu ne biçim özelleştirmek?" "Yavu hangi saf iki sandalye için 5 milyar dolar ödeyecek?"
Siz bunları sorunca (ben değil de başkaları) size şu cevabı verecek: "Efendim, Telekom önemini koruyor. Böyle bir dev kuruluşun içinde olmak bazı yabancı ve yerli gruplar için cazip olabilir. Çünkü dünyada yeni ekonomi denilen şey telli - telsiz haberleşmenin önemini artırdı. Falan... Filan..."
Fakat ben size bir "kötü haber" vereyim... Bizim Telekom'un satışına şu güne kadar yabancılardan ilgi yok... Yabancılar "Türkler stratejik ortak mı arıyor, yoksa bütçeye gelir sağlamak için finansal yatırımcı mı arıyor?" diye soruyor.
Yabancılar yönetim kurulunda etkisiz ve yetkisiz iki sandalyeye milyarlarca dolar para bağlamayı hiç mi hiç düşünmüyor.
Türk Telekom yakında özelleştirilecek diye bekleyiş içinde olanların haberi olsun...



Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr