Tüketim harcamasının yüzde 25’i gıdaya gidiyor
Neden devamlı olarak market açılıyor? Neden yabancılar Türkiye’ye fabrika kurmaya değil de market açmaya geliyor? Çünkü halkımızın tüketim için harcadığı paranın yüzde 25’i gıdaya gidiyor.
2007 yılında milli gelirdeki artış oranı yüzde 4.5 iken, hane halkının tüketim harcamaları yüzde 3.8 oranında arttı. Gıda içki ve tütün harcamalarında artış yüzde 3.5 oldu. Giyim ve ayakkabı harcamaları yüzde 3.9 azaldı.
Milli gelir rakamı, ülkedeki toplam mal ve hizmet üretiminin (katma) değerini ve de üretimdeki değişimi gösteriyor. 2007 yılında milli gelirimiz 658.7 milyar dolar oldu.
Gelir önemli ama, bu gelirin nasıl harcandığı daha da önemli.
Hane halkı 2007 yılında toplam gelirin (cari fiyatla) 632.7 milyar YTL’sini (yüzde 73.8’ini) tüketim için harcadı. Bunun dolar karşılığı (benim hesaplamamla ve de yaklaşık olarak) 486 milyar dolar dolayındadır. Milli gelirin 3.9 milyar dolarıyla kamu kesimi makine ve teçhizat satın aldı. 18.3 milyar dolarıyla inşaat yaptı. Özel sektörümüz ise inşaata 47.8 milyar dolar, makine ve teçhizat yatırımına 71.4 milyar dolar harcadı. (Rakamları toplamayınız. Çünkü daha başka girdi-çıktı kalemleri var.)
Önemli olan, hane halkının 2007 yılında 486.6 milyar dolar dolayındaki tüketim harcamalarının nerelere gittiği, toplam harcamaların ve harcama türlerinin yıl içinde nasıl arttığıdır. Çünkü tüketim harcamalarının dağılımı (1) Halkın nerelere para harcadığını (2) Ekonomideki sektörlerin büyüklüğünü (3) Sektörlerin iş hacimlerinin yıl içinde nasıl değiştiğini gösterir.
Halk önce karnını doyuruyor
- Hane halkının tüketim harcamalarında gıda, içki ve tütün harcamasının payı yüzde 25.8 oranında. Türkiye’de gıda pazarının büyüklüğü 125.5 milyar dolar. Bu pazar 2007 yılında yüzde 3.5 büyüdü.
- Hane halkının toplam harcamaların da “Konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakacaklar”ın payı yüzde 18.9 oranında. Bu harcamaların yıllık toplamı 91.9 milyar dolar.
- Üçüncü büyük harcama kalemi ulaştırma ve haberleşme harcamaları. 100 liralık tüketim harcamasının 18.4 lirası bu sektöre yapıldı. Bu sektöre yapılan toplam harcamalar 2007 yılında 89 milyar dolara ulaştı.
- Hane halkı 2007 yılında giyim harcamalarını kıstı. Giyim ve ayakkabıya yapılan toplam harcama 30.2 milyar dolarda kaldı.
