Yaz boyu 2 kişi, 1 karpuz yiyor

Türkiye'de bu yıl yaklaşık 150 bin ton çekirdekli karpuz üretildi. Bu yaklaşık 30 milyon adet karpuz eder. Demek ki, bir yaz boyu nüfus başı yarım karpuz tüketiyoruz.
Çekirdekli karpuzun iyisi "baş karpuz"dur. "Baş karpuz", 5 kilonun, 7 kilonun üzerinde ağırlığı olan karpuzdur. Karpuz büyüdükçe kabak çıkma riski azalır.
Karpuzun iyisi "çekirdeksiz karpuz"dur. Ama üretici de, tüketici de buna alışamadı. Halbuki bugün başka ülkelerde çekirdekli karpuz kalmadı. Tüm karpuzlar çekirdeksiz.
Adana'da Sapeksa Genel Müdürü Dr. Necati Çelik'ten öğrendiğime göre bu yıl Türkiye'de sadece 120 ton çekirdeksiz karpuz üretildi. (Bu da 24 bin adet karpuz eder.) Çekirdeksiz karpuzun tohumu pahalı, dönüm başı verimi düşük ama, değeri yüksek. Çekirdeklinin tohumunun kilosu 450 dolar, yüzde 98 çimleniyor, çekirdeksizin tohumunun kilosu 2 bin dolar yüzde 80 çimleniyor. Çekirdekli dönüm başı 8 - 10 ton veriyor, çekirdeksiz 4 - 5 ton veriyor.
Trakya ve Ege Bölgesi'nde de karpuz yetişir ama, karpuzun vatanı Adana'dır.
Adana karpuzunu on yıldır sınırdan kaçak giren veya hudut ticareti ile gelen İran karpuzu vuruyordu. Bu yıl Tarım Bakanı'nın gayreti ile İran karpuzu ülkeye sokulmadı. Adana karpuz üreticisinin yüzü tam gülecek derken, önce sel sonra aşırı sıcak ve poyraz tarladaki karpuzun yeşilini kuruttu. Üretici Adana karpuzunun tamamını toplamak zorunda kaldı.
Karpuzun tamamı aynı anda piyasaya çıktı. Fiyatlar pat diye düştüğü halde kimse karpuz yemedi.
Üretici karpuzu tarlada yeşili ile bırakır. Piyasaya yavaş yavaş sürer. Çünkü tarladan kesilip "sergen"e (gölgedeki sergiye) yığılan karpuzun yirmi günlük ömrü kalır. İçi koflaşır. Biter.
Üretici tüm ürünü tarladan toplayınca, toptancı halde kilosu 180 lira olan karpuzun fiyatı 50 liraya düştü.
Üretici karpuzu tarlada satar. Fakat karpuz ticaretinin bir kuralı vardır: "Karpuzcunun mahkemesi olmaz." Karpuzu tarladan satın alan, toplatıp kamyona yükleten, kamyon ile şehir haline girip çıkan, toptancıya satan aracı, üreticiye parayı bütün bu işlemler tamamlanınca öder. Eğer malı satamamışsa bir şey veremez. Ucuz satmış ise ödemeyi keser. İşte bu nedenle bu yıl karpuz üreticisinin yüzü gülemedi. Şimdiden çekirdeksiz karpuz tükendi. Adana karpuzunun mevsimi geçti.
Büyük şehirlerde kilosu 150 - 300 bin lira arasında satılan karpuzlar genelde Adana dışındaki üretim merkezlerinden gelen karpuzlar. Mevsimi sona ermeden manavınızdan 5 veya 7 kilonun üzerindeki "baş karpuz"lardan alınız. Kütür kütür kesip, yiyiniz. Bu son fırsattır.




Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr