Zenginlik sadece gelirden kaynaklanmıyor

Olayların içinden Veya "zengin" diye bildikleri, listede yer alsa da bekledikleri sırada değil de farklı sıralarda yer alır.Bunun nedeni, zenginliğin sadece gelirden kaynaklanmaması, gelirin tamamının da gelir vergisine tabi olmamasıdır.Gerçek zenginliğin kaynağı servet artışıdır. Servet artışının bir kısmı gelirden gelir. Gelirin de bir kısmı vergilendirilir. Servet (zenginlik) birikimdir. Gelir bir yıllık akımdır.Gelir denilen şeyin kaynağı ise, (1) Doğanın geliri rant/kira (2) Emeğin geliri ücret, (3) Sermayenin/tasarrufun geliri faiz, (4) Müteşebbisin geliri kârdır.Günümüzde servet artışında "rant"ın katkısı giderek artmaktadır. Şehirleşmeye ve gayrimenkule talebin artmasına bağlı olarak, gayrimenkullerin değeri hızlı şekilde yükselmektedir. Rant artışı, serveti büyütmektedir. Ama rant artışının servete katkısı gelir vergisine yansımamaktadır. Mart ayı sonunda her ilin vergi şampiyonlarının listesi yayımlanır. Bu listeleri inceleyenler çok kere "zengin" diye bilinenlerin isimlerini listede göremez. Günümüzde birikimlerin/tasarrufun büyük kısmı "menkul değerlere" yönelmektedir. Menkul değerler, tahvildir, bonodur, hisse senedidir. Menkul değerlerden sağlanan gelirin önemli bölümü vergi dışındadır. Bir bölümünde ise vergi kaynakta (stopaj yoluyla) kesildiğinden menkul kıymetlerden sağlanan gelirler ayrıca gelir vergisine tabi olmamaktadır.Sermayenin geliri faizin vergisi de kaynakta kesilmektedir. Örneğin bankada 100 milyon YTL mevduat hesabı olan bir kişi, yılda 20 milyon YTL faiz alırken, banka faizden yüzde 15 oranında kesinti yaptıktan sonra netini mevduat sahibine ödediği için, faiz geliri gelir vergisi hesabına girmemektedir. Faiz geliri diğer gelirlerle birleşmemektedir.Açık anlatımla, sadece illerin "Gelir Vergisi Şampiyonları Listesi"ne bakarak bu listelerden "hikâye çıkarmak" çok zordur.Sevinilecek olan, son yıllarda Türkiye'de vergi ödemenin "fazileti"nin anlaşılması ve bazı kişi ve ailelerin vergi şampiyonluğu konusundaki yarışı sürdürmeleridir. İstanbul'un 2006 yılı vergi şampiyonları listesi geçen haftada yayımlandığında çok kişinin aklına önceki aylarda Forbes dergisinin 25 Türk Milyarderi listesi geldi. "Acaba o listedeki sıralama ile vergi sıralaması birbirine uyuyor mu?" şeklinde tartışmalar başladı. Gelirin çoğu vergisiz Forbes'in listesi "servet birikimi"nin göstergesi olan zenginlik listesidir. Vergi şampiyonları listesi ise, bir yılda vergiye tabi gelir (sadece vergiye tabi geliri) nedeniyle ödenen vergilerin listesidir.Son yıllarda bizim büyük gelir vergisi mükelleflerimiz, sahip oldukları varlıkları (hisseleri) aile üyelerine dağıttı. Dikkat edilirse, şampiyonlar listesinde aynı ailenin çok sayıda üyesinin vergileri ayrı ayrı ödeyecekleri gösteriliyor.Forbes listesinde ismi geçenlerin tamamı İstanbul'da vergi ödemiyor. Ankara, İzmir, Adana vergi dairelerinde ödeyenler var. Bu nedenle Forbes'te ismi geçenlerin tamamına İstanbul Vergi Şampiyonları listesinde rastlanmayabilir.Bazı vergi mükellefleri vergi listesinde isimlerinin açıklanmasını istemiyor. Forbes listesinde yer aldıkları halde vergi listesinde isimlerinin açıklanmasını istemeyenlerin kimler olduğu da bilinmiyor. İşte bu nedenlerle Forbes'in "Türk Milyarderleri Listesi"ndeki sıralama ile İstanbul Vergi Şampiyonları Listesindeki sıralamaların karşılaştırılması "pek anlam ifade etmez"... guras@milliyet.com.tr Sıralama farkları