Konu, mülkiyetçilik ve ulusalcılığı eleştirmek olsa da Ziya Gökalp'e dokunmadan geçememişti.Kimdir Ziya Gökalp ve nedir Turancılık?Rahmetli Prof. Tarık Zafer Tunaya, Ziya Gökalp için, "Yakın tarihimizin en etkin, en güçlü fikir ve politika portrelerinden biridir" der. (x)***ZİYA Gökalp politikacıdır, koyu bir İttihatçıdır, İttihat Terakki Partisi'nin en yüksek organı olan genel merkez üyesidir ve partinin tek ideoloğudur.Ziya Gökalp "Turan"ı da şöyle hayal eder:"Vatan ne Türkiye'dir Türklere, ne TürkistanVatan, büyük ve müebbed bir ülkedir Turan"Ziya Gökalp, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki bütün unsurların birer millet olduklarını, yalnız Türklerin henüz milletleşememiş olduklarını saptamış, Türklerin de birleşmesinin, milletleşmesinin gerekli ve çağdaş gidişe uygun olduğunu düşünmüştür.Zaten Fransız yazarı Rene Pinon, Türklerin durumunu adeta alay ederek şöyle özetler:"Osmanlı İmparatorluğu'nda herkes için bir yer vardır, Türkler için bile!"***PEKİ, "Turan"ın amacı neydi, "müebbed ülke" neresiydi, vatan ne Türkiye ne de Türkistan olmadığına göre?..Kısacası "Turan" nasıl kurtulacaktır?"Turan" Türklerin oturduğu ve Türkçe konuşulan tüm ülkelerin toplamıydı.Önce Türk kolları bağımsız devletler kuracaklar, başkanlarını Oğuz Han yönetimine göre seçecekler ve onlara kayıtsız şartsız itaat edeceklerdi.İkinci aşamada, devletlerin başkanları, genel bir kongre toplayarak içlerindeki "en kahraman"ı genel başkan seçeceklerdir. Bu başkanın unvanı "serdar" olacak, ya kendi içlerinden ya da Osmanlı Türkleri arasından olacaktı.Üçüncü aşamada Osmanlı devletiyle birleşilecek ve "Turan" kurulmuş olacaktı.***ZİYA Gökalp, Birinci Cihan Savaşı yenilgisinden sonra İstanbul'da kurulan, işgalcilerin emrindeki divanıharpte, hem politikacılığından hem de "Turancılık", Türkçülük ideolojisinden yargılandı, mahkûm edildi ve Malta'ya sürüldü.Malta'dan döndükten sonra, Ankara'ya geçti, milletvekili oldu. "Turancılık" fikirleri artık geride kalmıştı, milli devleti bir gerçek olarak kabul edecek, selamlayacak, CHP'nin ideolojisini oluşturma çabasına katılacaktır.***ZİYA Gökalp'in ideolojisi o gün uygulanabilir miydi?Uygulanamadı, daha doğrusu deneme fırsatı bile olmadı.Şimdi ise bazıları için "hoş bir hayal". Bazıları içinse Turancılık, ırkçılıkla eş tutulan bir hayal umacısı...Bugünkü milliyetçiliği ya da ulusalcılığı Ziya Gökalp'in düşüncelerine dayanır sanmak ise yanlış, geçmişte kalan bir yakıştırma...—————————-(x) İnsan Derisiyle Kaplı Anayasa, Arba Yayınları, 1988. h.pulur@milliyet.com.tr GEÇEN gün biri "Türkçülük, ırkçılık, Turancılık Ziya Gökalp'in icadıdır" diyordu.
Tunca Bengin
Milletvekili olunca ne oluyor?
29 Mayıs 2025
Didem Özel Tümer
Moskova-Kiev hattında barış için mekik diplomasisi! ‘Barış getirmek için çabalıyoruz’
29 Mayıs 2025
Hakkı Öcal
ABD haritacılıktan da vazgeçti mi?
29 Mayıs 2025
Ali Eyüboğlu
‘Harry Potter’ın yeni yıldızları!
29 Mayıs 2025
Eren Aka
Dünyanın gözü ‘Kültür Yolu’nda
29 Mayıs 2025