Ziya Gökalp ve Meclis’teki Boşolar...

ORHAN Karaveli karabatak gibidir, bir dalar, bir çıkar, çıktığında mutlaka yeni bir kitabı vardır:
“Tanıdığım Nâzım Hikmet/Tevfik Fikret ve Haluk Gerçeği/Sakallı Celal”
Cuma günü elinde yeni bir kitapla çıkageldi. (Ziya Gökalp/Doğru Tanımak; Doğan Kitap)
Kitabı uzattı:
“Oku!”
“Elbette okuyacağız, hangi kitabını okumadık ki!”
* * *
SONRA Ziya Gökalp muhabbeti başladı...
Bazıları Ziya Gökalp’ın “Kürt” olduğunu söylerler, Diyarbakır doğumlu olduğu için...
Karaveli “Kürt değildi!” dedi:
“Olabilir de! Kürt olması, onun Türkçülüğün ve ulus devlet fikrinin babası olması gerçeğini değiştirmez ki!”
Kitabın sonuna bir de şecere koymuş, yani Ziya Gökalp’in soyağacı...
Baba tarafı 17. yüzyılda Horasan’dan Anadolu’ya gelmiş, Çermik’ten de Diyarbakır’a...
Ünlü tarihçi Prof. Halil İnalcık, Ziya Gökalp için şöyle der:
“Yaşamı kısa oldu ama düşüncesi yüzyıla damgasını vurdu. Müstesna kişiliği ona, savaşlar ve devrimler (içindeki) dramatik bir dünyada kılavuz rolü hazırladı...
....
Etnik kökenini deşmek isteyenlere karşı cevabı açıktı. Diyordu ki: Atalarım Türk olmayan bir bölgeden gelmiş olsalar bile kendimi Türk sayarım. Çünkü bir adamın milliyetini belirleyen (unsur) ırksal kökeni olmayıp (aldığı) terbiye ve (içindeki) duygulardır. Ziya Gökalp’in ulusal kimlik konusundaki bu görüşü, Atatürk Türkiye’sinin millet-vatandaş anlayışına esas olmuştur...”
* * *
ZİYA Gökalp’in gençliğimizde ezberlediğimiz “Vatan” şiiri hâlâ yer yer ezberimizdedir.
“Bir ülke ki camiinde Türkçe ezan okunur
Köylü anlar manasını namazdaki duanın” diye başlayan “Ey Türk oğlu, işte senin orasıdır vatanın” diye devam eden.
* * *
ŞİİRİN ikinci dörtlüğünde, milletvekillerinden söz ederken “Mebusları temiz, orda Boşoların sözü yok!” diye bir mısra vardır.
Kimdir bu Boşolar, Ziya Gökalp’in Meclis’te görmek istemediği?..
Bazıları “Boşo”ların Bolşevik olduğunu bile söylemişlerdi!
Acaba Orhan Karaveli ne der?
Ziya Gökalp’in “Boşolar” dedikleri kimlerdir?
“Boşo Efendi, Manastır vilayetine bağlı Serfice’den Osmanlı Meclisi’ne giren Rum kökenli bir mebustur. Görevi süresince yalnız Patrikhane’nin, Rum okul ve kurumlarının çıkarı için gayret gösteren Boşo Efendi, sonuçta bir Osmanlı mebusu olduğunu, bu nedenle biraz da ülkenin sorunları için çalışması gerektiğini anımsatanlara şu cevabı vermesiyle ünlenmiştir; Osmanlı Bankası’nın sermayesi, yöneticileri ve bütün çalışanları yabancı olup yalnız adı Osmanlı’dır! Benim Osmanlılığım da Osmanlı Bankası’nınki kadardır.”
* * *
NE karışık Meclis’miş Osmanlı Meclisi değil mi?
Şimdi ki Meclis’te Boşolar Moşolar var mı?
Ulus devletin Meclis’inde Boşolar olur mu?