Yüksek saatçilik rehberi (7)
Cenevre’de düzenlenen ve 54 markanın katıldığı dünyanın en büyük ve en önemli saatçilik fuarı Watches & Wonders, mikro-mekanik saat endüstrisinin gittiği yönü göstermesi açısından önemli bir etkinliktir. Sadece bu fuarla ilgili haberleri takip ederek yüksek saatçiliğin geldiği noktayı ve geleceğini görmek mümkün.
Yenilikler ve rekorlar hız kesmiyor: Mesela 9 Nisan günü fuarda 63 farklı komplikasyonla dünyanın en komplike saati (akrep yelkovan ve saniye ibresi dışındaki her eklenti bir komplikasyondur) tanıtıldı. Vacheron Constantin üretimi The Berkley Grand Complication isimli dünyanın en karmaşık mekanizmaya sahip cep saati toplam 2877 parçadan (ek olarak 9 bilgi paneli, 245 sentetik taş ve 31 ibre) oluşuyor. Yaklaşık 10 cm çapında ve 5 cm kalınlığındaki saatin ağırlığı yaklaşık bir kilogram. Amerikalı bir saat koleksiyoneri için özel üretim olan bu benzersiz saatin yapımı 10 yıl montajı ise 1 yıl sürmüş.
Bir başka habere bakalım: IWC markası yüksek mühendislik gerektiren saatleriyle bilinen bir markadır. Meraklılar bu gerçeği biliyor olmasına rağmen yine de fuarın ilk günü tanıtılan Portugieser Eternal Calendar modeli karşısında şaşırdı. Çünkü IWC bu saatte 45 milyon yıllık doğrulukla çalışan yeni bir Ay evresi göstergesi (üstelik kuzey ve güney yarımküreleri aynı anda gösteriyor) tasarlamış. IWC mühendisleri dürüst olduklarından saatin bir kusurunu da açıklıyor: Portugieser Eternal Calendar 45 milyon yılda bir gün sapıyor! Tam bir Ay döngüsü 29 gün 12 saat 44 dakika ve 2,88 saniye sürdüğü için 45 milyon yıl boyunca doğru olması için hassas bir mekanizma icat etmişler yine de tevazu gösteriyorlar.
Sayılar ve istatistiklere bakmak yüksek saatçiliğin geleceğini görmek açısından haberlerden daha önemli: Bain-Altagamma 2024 Dünya Lüks Ürünler Pazar Araştırması’na göre dünyada yeni saat satışları 2023’te 55 milyar euroya ulaşmış.
Tek sorun saat ustalarının yaşlı olması! Saatçilik sektöründe çalışan sayısı bugün sadece İsviçre’de 60 bin kişiye ulaşmış. Bu 1970’lerdeki yaşanan saatçilik krizinden önceki sayı. Her şey yolunda gibi görünüyor ama The New York Times gazetesinde 2023’te yayımlanan bir habere göre saatçilik okullarından yılda 400-500 kişi mezun oluyor ama ihtiyaç bu sayının en az 4 katı. Bu durum el işçiliğine ihtiyaç duyan yüksek saatçilik markalarını zorluyor. El işçiliği çok önemli çünkü bir alanda ustalaşmak seneler alıyor. Bu nedenle çıraklar daha eğitimleri sırasında iş anlaşmaları yapıyor ve mezun olur olmaz kendileri için önceden hazırlanmış masalara yerleşiyor. Önemli bir okul olan Wostep mezunları ortalama 5 bin CHF (177 bin ₺) ile bir işe giriyor.
Patek Philippe ve Rolex markaları sektörde bu durumu en erken gören ve bu nedenle kendi eğitim kurumlarını oluşturmak için büyük yatırımlar ve tesisler kuruyor. Eski saatler için de durum aynı, ikinci el ve antika saat pazarı da çok büyük ve bu saatleri onaracak tecrübeli usta eksikliği hissediliyor.
Bağımsız saat ustası Kari Voutilainen ise saatlerin sihirli olduğunu söylüyor çünkü bunca dijital ekranlı ve yapay zeka destekli elektrikli ıvır zıvıra karşın “sahip olduğumuz son mekanik eşya” bir saat.
