Melih Aşık

CHP, HDP ve İyi Parti, MHP’nin verdiği “Fındık sorunlarının araştırılması” konusundaki önergeyi destekleyerek AKP’ye uzun zamandır özledikleri çalımı atabilirlerdi. Oylama gündüz saatlerinde yapılacaktı. MHP’nin yanında CHP, İyi Parti ve HDP kendi milletvekillerini Meclis’e getirerek konuyu Meclis’ten geçirebilirdi. MHP ile birlikte muhalefetin toplam milletvekili sayısı 306, AKP’ninki 290 idi... Oylama yapıldı... Ve önerge muhalefetin 135 oyuna karşılık AKP’nin 155 oyuyla reddedildi.

Muhalefetin 171 milletvekili bir zahmet Meclis’e gelip oylamaya katılmamıştı. 20 milletvekili bile katılsa oylama muhalefetin lehine bitecekti. Ancak anlaşılan daha önemli işleri çıktı, gelemediler!

2019

Cumhuriyet’in yüzüncü yıl dönümü olan 2023 adeta tılsımlı bir tarih oldu... Bir dönüm noktası ilan edildi. Sık sık sözü ediliyor.
Ancak emekli öğretim üyesi Ahmet Özer anımsatıyor... “Daha önce çok önemli bir yıl dönümü var; 2019...
Atatürk’ün doğumunun ve Samsun’a ayak basışının 100. yıl dönümü...
Cumhuriyet’in ilk adımlarının atıldığı tarih... 19 Mayıs’ın 100. yılı için bir kutlama hazırlığı yok mu?”

SAYIMIZ SUYUMUZ...

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ODTÜ mezuniyet töreninde ‘Tayyipler Âlemi’ diye karikatürlü pankart açtıkları için gözaltına alınan ve bir ay hapis yatan öğrencileri Beştepe’de çaya davet etti. Onlarla sohbet etti.

Bir devlet gençlerini olur olmaz cezalandırmak, ezmek, susturmak yerine onlarla diyalog kurar, onlara baba gibi davranır.

Cumhurbaşkanı’nın daveti bu açıdan çok olumlu bir girişimdi.

Cumhurbaşkanı açtığı davadan da vazgeçti.

Jestler güzel... Bu jestler örnek olur mu?

Bugün hapishanelerde Adalet Bakanlığı rakamlarına göre 70 bin tutuklu ve hükümlü öğrenci var. Tutuklanan öğrenciler önce okuldan uzaklaştırma alıyor. Hüküm giyince disiplin cezası alarak okuldan atılıyorlar. Aileleri, çektikleri üzüntü bir yana ziyaretler için maddi külfete katlanmak zorunda kalıyor. Bu kimi tweet attığı, kimi okulda öğrenci kavgasına karıştığı, kimi demokratik gösterilerde yer aldığı için tutuklu. Cumhurbaşkanı ODTÜ öğrencilerine yaptığı jestle diğer öğrencilerin durumunu da hatırlatmış oldu.

Onlar da kuşkusuz affedici bir tavır bekliyor...

Çok sözü edilen af eğer öğrenciler için çıkarsa eminiz sağduyulu hiç kimse bundan rahatsız olmayacaktır...

Atatürk 1 Mart 1922’de BMM’nin üçüncü toplanma yılını açarken konuşuyor:

“Efendiler! Bugünkü uğraşmalarımızın gayesi istiklali tamdır... İstiklalimizin tamamiyeti ise ancak mali istiklal ile mümkündür. Bir de devletin maliyesi istiklalden mahrum olunca, o devletin bütün hayat kollarında istiklal mefluçtur.”

Ekonomik dışa bağımlıysa, hiçbir alanda bağımsız ülke gibi hareket edemezsiniz. Atatürk bunu söylüyor. Ne var ki ölümünden sonra bu ilkeler çok çabuk unutulmuştur...

***

Yıl 1957... Cumhurbaşkanı Celal Bayar konuşuyor:

“Memleketimizde Amerikalıların ilerleyişleri seyrini takibe çalışmaktayız. Öyle ümit ediyoruz ki 30 sene sonra mübarek memleket 50 milyon nüfusuyla bir küçük Amerika olacaktır.”

ABD’nin dostumuz olduğu... Ülkemizi kalkındırmak için cömert yardımlar yaptığı... Bakanlıklarımıza uzmanlar, okullarımıza süt ve peynir gönderdiği, bu dostluk sonucu ülkemizin Küçük Amerika olacağı en yüksek ağızlardan Türk halkına anlatılmıştır...

Zaman zaman soruluyor:

İsmet İnönü kimdi? Bayrağa saygı konusunda tavrı neydi?

İşte size bir İsmet İnönü ve bayrak hikâyesi...

Lozan günleri... Tarih 10 Mayıs 1923... Konferanstaki Rus delegesi Vorovski kaldığı otelde vurularak öldürülmüş, ortalık karışmıştır.

Vorovski’nin vurulmasından üç gün sonra İsmet İnönü’ye de bir suikast yapılacağı ihbarı alınmıştır. Almanya’daki Taşnak ve Hınçak merkezlerinden iki suikast timinin İsviçre’ye geçtiği duyulmuştur.

Bu ihbarlar üzerine İsviçre makamları koruma tedbirlerini artırmışlardır. Gerisini Bilal Şimşir’in “Bizim Diplomatlar” adlı kitabının 174’üncü sayfasından okuyalım:

“...Lozan Polis Müdürü Jaquiard, İsmet Paşa’ya geliyor ve:

“Paşa hazretleri, diyor, Ermeni çetelerinin size bir suikast yapacaklarını biz de haber aldık, görevimiz sizi korumaktır. Ancak sizden bir ricamız var; ilk önlem olarak konferans salonuna gidip gelirken otomobilinizden Türk bayrağının kaldırılmasını rica ediyoruz.”

Paşa bu öneriye şiddetle karşı çıkıyor ve:

Irak’ın Kufe kentinden Arap, devesiyle Şam’a gelir.

Şam sokaklarında dolaşırken biri ona yaklaşıp “O dişi deveyi bana ver” gibi tuhaf bir istekte bulunur.

Tartışma büyür ve Kufe’den gelen adam, “Bu deve benimdir, üstelik dişi değil erkektir” dese de bir türlü anlaşamazlar ve sorun Muaviye’ye yansır.

Halk meydanda toplanmıştır.

Muaviye, Kufe’den gelen yabancı ile onun devesine sahip çıkan Şamlıyı dinledikten sonra kararını açıklar:

- Bu dişi deve Şamlınındır!

Sonra meydanı dolduran kalabalığa dönüp sorar:

- Ey ahali, bu dişi deve kimindir?

Günümüzde işçilerin çalışma ve yaşam koşullarının ne halde olduğunu burada tekrarlamaya gerek yok.

Atatürk’ün ve Cumhuriyet’in tasarladığı “işçi” bu muydu? Bir örnek olarak, 1937’de açılan Sümerbank Nazilli Basma Fabrikası’nı ele alalım. Fabrika bir okul, bir kültür kompleksiydi.

- Fabrikanın bir halkevi ve işçilerin sahneleyeceği oyunlar için bir sahnesi vardı.

- Fabrika işçiler için okuma yazma kursları, genç kızları meslek sahibi yapacak kurslar düzenliyordu.

- Fabrikanın ressamları vardı. Fabrika bünyesindeki desinatörler Nazilli ve çevresinin resimlerini yapıyor, sergiler açılıyordu.

- Fabrikanın spor kulübü vardı. Futbol sahası Türkiye’nin ilk alttan ısıtmalı sahasıydı

- Fabrika altı ayda bir halka ücretsiz basma dağıtırdı.

- Fabrikada 40 yataklı bir hastane, bir eczane ve bir laboratuvar kurulmuştu.

Aylık - yıllık enflasyon rakamlarını yakından takip eden ortalama vatandaş genelde Tüketici Fiyat Endeksi’ne (TÜFE) bakar. Üretici Fiyat Endeksi’nin (ÜFE) kendisini ilgilendirmediğini düşünür. Oysa ÜFE’ye de dikkatle bakmak gerekir.

ÜFE’deki artışlar üreticinin üretim maliyetini doğrudan etkileyen... Örneğin enerji, hammadde, vb. girdilerdeki artışlardır.

Son açıklamalara göre... TÜFE’deki artış yüzde 24.52, ÜFE’deki artış yüzde 46.15’tir.

Aradaki fark ne anlama geliyor? İktisatçı dostumuz anlatıyor:

“Bu fark, üreticinin üretim yaparken yaşadığı maliyet artışını çeşitli sebeplerden dolayı... Örneğin zam yaparsa malını hiç satamayacağını düşündüğünden ürettiği mal ve ürünlere hemen yansıtmadığı anlamına geliyor. Ancak bu durum uzun süremez. Üreticinin bu durumda iki seçeneği vardır; ya ürettiği mal ve ürünlere zam yapıp bunu tüketiciye yansıtacak ya da zararı daha fazla sineye çekmeyip üretimden çekilecektir.”

Sonuç... Ufukta daha kallavi enflasyon rakamları görünüyor...

ZABITA

Gazetelerde fotoğraflar görüyoruz.. Cumhurbaşkanı’nın çağrısı üzerine vatandaş pahalı ürünleri zabıtaya şikâyet ediyor, zabıta da çarşı pazara çıkıp kontrol yapıyor.

Almanya ile parasal ilişkilerin geleceği deyince bizim aklımıza hemen U 214 projesi geliyor. Nedir o derseniz...

Komşumuz Yunanistan Kardak krizinin ardından 1998 yılında Almanya’ya 4 adet U 214 tipi denizaltı sipariş etmişti. İlk denizaltı 2004 yılında tamamlandı. Fakat Yunanistan gemiyi teslim almadı. Çünkü tekne yüzeye çıkarken yan yatıyordu. Buna benzer defoları vardı. Konu uzun yıllar Atina ile Berlin arasında sürtüşmeye yol açtı. Sonunda, biraz da Almanya’nın tehditleri sonucu, Atina gemileri teslim almaya razı oldu.

Peşinden Türkiye de U 214’lere talip oldu ve 2011 yılında 6 adet U 214 alımı için Almanya ile anlaşma imzalandı. Thyssen Krupp’a ait HDW firmasınca üretilecek araçların her biri için 375 milyon euro ödenecekti. Toplam rakam 2.2 milyar euro’ydu. Ancak eskalasyon nedeniyle bu rakamın en az 3 milyar euro’ya yani yaklaşık 21 milyar liraya çıkacağı söyleniyor. Halen ilk gemi, Peri Reis Gölcük tezgâhlarında inşa halinde. 2020’de teslim edilecek. Daha sonra Almanya her yıl bir gemi teslim edecek. Bizdeki ekonomik sıkıntı bu projenin geleceğini etkiler mi? Sanırız bu soru hem bizim hem Almanya’nın uykularını kaçıracak kadar önemli...

Hukuk düzelir mi?

Almanya’nın iş dünyası