Et tırnaktan ayrılır mı?

Yahya Murat Demirel'in kamu bankalarından aldığı kredilerle ilgili ayrıntıları günlerdir gazetelerden izliyoruz. Tabii bu arada 1. Yahya Demirel'in amcası 1991'de 7. kez Başbakan olduktan sonraki yeni maceraları da anımsatılıyor.
Raslantıya bakın! 1. Yahya'nın 83 yaşındaki annesi Şefika Hanım, Demirel'in başbakan olmasının üzerinden daha 6 ay geçmeden 1992 martında Kıbrıs'ta banka satın alıyor. Hemen izleyen aylarda Halk Bankası'ndan Kıbrıs'taki bankaya kredi çıkartılıyor. Ve 1994'te banka batıyor.
Devlet Bakanı Yüksel Yalova'nın Emin Çölaşan'ın talebi üzerine gönderdiği yazılı açıklamadan öğrendiğime göre Vakıfbank ise öbür yeğen Yahya Murat Demirel'in şirketine ilk krediyi 1992'de açmış. Neden 1990 ya da 1991 değil de, 7. Demirel hükümetinin kurulduğu kasım 1991'den sonra?
Yalova'nın yazılı açıklamasından kısa bir alıntı:
"(...)Kaldı ki, Vakıflar Bankası ile şirket arasındaki kredi ilişkisi Murat Demirel'in Egebank'ı almasından çok önce, 1992 yılında başlamıştır. 1994 yılından sonra da herhangi bir kredi tesbiti yapılmamıştır."

Şevket Demirel'in kefaletiyle...

Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan'ın Çölaşan'a gönderdiği ve kendisine bağlı Halkbank'tan Yahya Murat Demirel'in şirketlerine açılan kredilerle ilgili ayrıntılı açıklamanın 2 yerinde, Şevket Demirel Holding'in yüzde 60 ortaklığı ve müteselsil kefaletinden söz ediliyor:
(...)Murat Demirel'in şahsına açılan bir kredi bulunmamaktadır. Krediler Şevket Demirel Holding A.Ş. bünyesindeki firmalar ile EDA Finansal Kiralama A.Ş. ve Üniversal Yatırım Holding A.Ş.'ye açılmıştır. Firmaların ağırlıklı ortağı (yüzde 60) Şevket Demirel A.Ş.'dir."
(...)Kredilere karşılık, Şevket Demirel Holding A.Ş. ve Murat Demirel'in borçlu ve müteselsil kefil olarak kefaleti yanında 28.2 trilyon TL ve 45.5 milyon dolar (toplam 88.9 milyon dolar) tutarında birinci derecede gayrimenkul ipoteği alınmış bulunmaktadır. Bunlar arasında İzmit'te 800 dönüm imarlı arsa, Beykoz'da 173 dönüm imarlı villa arsası ve fabrika binası gibi 1041 dönüm gayrimenkul bulunmaktadır.
Bu gayrimenkul teminatlara ilave olarak tüm borç tutarı için ayrıca Şevket Demirel Holding A.Ş. ile Murat Demirel'in şahsi kefaleti de bulunmaktadır.(...)"

1. Yahya, amcasıyla sarmaş dolaş

Bunları okuyunca Milliyet'in titizlikle hazırlanan zengin arşivinde birkaç saat geçirmekten alamadım kendimi. Ve bakın neler buldum!
Yıl 1988. Hayali sunta ihracatı olayı çoktan kapanmış. Ama yeğen 1. Yahya, bu kez Şekerbank'ı 20 milyon dolar dolandırdığı gerekçesiyle (amcası Süleyman Demirel'le kucaklaştığı bir fotoğrafın eşliğinde) Sabah gazetesinin 1. sayfasına haber olmuş.
1992 yılına geldiğimizde 1. Yahya'nın Kıbrıs Yatırım Bankası'nı satın alması tabii ki gazetelere haber olmuş. 2. Yahya, nam - ı diğer Murat Demirel ise 1993 ocağında "Başbakan'ın yeğeni, SEKA ürünlerine zam gelmeden 1 gün önce 2.5 milyar liralık duralit aldı" haberiyle gazetemizde gündeme gelmiş. Ancak olay 1992 temmzunda meydana gelmiş. Haberin başlığı "SEKA'da şehzade skandalı" olsa da, içini okuduğunuzda duralitlerin Şevket Demirel'in Yönetim Kurulu Başkanı olduğu Dempa Pazarlama'nın duralitleri aldığı anlaşılıyor. Murat Demirel, şirketin genel müdürü.

Arşivde gezinti

Gazetemizin arşivindeki dosyaların sayfalarını çevirmeye devam ediyorum: Cumhuriyet gazetesi, 1994 kasımında "ORÜS'te temiz eller çelişkisi. Şevket Demirel'le ilgili iddiaları Teftiş Kurulu ve TBMM KİT Komisyonu farklı değerlendirdi" diye yazmış. "Hazine'den Demirel'lere trilyonluk teşvik" yine aynı dönemde hemen bütün gazetelerde benzeri başlıklarla yer almış.
Fotokopisini aldığım haberler çok sayıda, ama yerimiz sınırlı. Sabah'ın 1998 ağustosunda Ballı Birader başlığıyla verdiği "Şevket Demirel'in 1994'te İzmit yakınlarındaki DYP'li Yeniköy Belediyesi'nden aldığı arazi, 4 yılda 100'e katlandı" haberinin küpürünü de sizlere takdim ettikten sonra Sabah'tan Necati Doğru, Hürriyet'ten Fatih Altaylı, Milliyet'ten Melih Aşık ve adını burada sayamadığım pek çok meslektaşımın defalarca sorup da yanıt alamadıkları soruyu ben de bir kez daha ilgili gazete küpürünün eşliğinde gündeme getirmek istiyorum:
Emlakbank'ta bir önceki genel müdürün reddettiği kredileri Egebank'a vermekte sakınca görmeyen ve bankayı zarara uğratan eski Genel Müdür Erdin Arı'nın görevden alınmasıyla ilgili kararname, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından neden 2 kez geri çevrildi?
O günlerde 31 yaşında olan 2 yıllık banka sahibi yeğenini Azerbaycan Devlet Başkanı Haydar Aliyev'e "tecrübeli bankacı" olarak takdim eden ve mektup açıklandığında da "Bu mektubu yazmasaydım, kendimi görevimi yapmamış addederdim" diyebilen amca, herhalde Erdin Arı ile ilgili görevden alınma kararnamesini de neden 2 kez geri çevirdiğini, hepimizi ikna edecek şekilde izah edecektir.


Yazara E-Posta: mtamer@milliyet.com.tr