Değerli Okurlarım, bugünkü yazımda, sizlere emeklilerin yeniden çalışmaya başlamalarında karşılaşılan sorunlar ve yasal düzenlemeleri anlatacağım.
SORU: Emekli olarak bir işyerinde çalışmaktayım. Sigortam yapılmış fakat emekli maaşım kesilmiştir. Maaşımı tekrar almak için ne yapmam gerekiyor denilmektedir?
CEVAP: 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı işe giriş bildirgesi zorunlu olarak işveren tarafından internet üzerinden yapılmaktadır. Emekli bir kişinin tekrar çalışmaya başlaması durumunda sigortalı işe giriş bildirgesi iki şekilde verilebilmektedir. Emekli olan kişi isterse Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek aynı zamanda maaşını almaya veya Tüm Sigorta Kollarına olmak suretiyle maaşını durdurarak çalışmaya devam edebilir.
Eğer işverenin internet üzerinden verdiği sigortalı işe giriş bildirgesinde, sigorta kolu Sosyal Güvenlik Destek Primi yerine Tüm Sigorta Kolları seçilir ise, emekli sigortalının bir sonraki ayın alacağı maaşı kesilecektir. Eğer burada yanlış sigorta kolu seçilmiş ise aynı gün içinde iptal işlemi yapılabilmektedir. Fakat iptal işlemi zamanında yapılmaz ise bir sonraki maaşını alamayacaktır.
Sehven yapılan işlemlerin düzeltilmesi mümkün olmakla beraber bunun için emeklinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezine başvurması gerekmektedir. Yapılacak düzeltme işlemleri ile ilgili emekli daha önce alamadığı aylıklarıyla birlikte yeni aylıklarını alabilecektir.
Bazı işverenler, emekliler için sigortalı işe giriş bildirgelerini vermekten kaçınmaktadırlar. Emekli kişiler, aldıkları maaş haricinde başka bir işte çalışıp, ikinci bir gelir elde etmek için çalışmaktadırlar. Bu yüzden işverenler daha az maliyetli olan emekli kişileri işe almak istemektedirler. Fakat işverenler için bu durum risk oluşturmaktadır. İş kazası ve meslek hastalığına karşı savunmasız kalan işverenler, büyük bir risk altında kalmaktadırlar. 5510 sayılı Kanunun “İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortasından sağlanan haklar” başlıklı 16. maddesinde İş kazası ve meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar şunlardır denilmektedir.
a. Sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneğinin verilmesi.
b. Sigortalıya sürekli iş göremezlik ödeneğinin verilmesi.
c. İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir bağlanması.
d. Gelir bağlanmış kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi.
e. İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi.
Görüldüğü gibi emekli kişinin yapılmayan sigortası sebebiyle olabilecek bir olumsuz bir vakada hem sigortasız kişi hem de işveren için ciddi zararlar söz konusu olabilmektedir. İşverenin zamanında sigortalı işe giriş bildirgesini SGK’ya bildirmemesi eğer tespit edilirse; iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık halleri için doğacak ödemelerin tümünü SGK tarafından ödenmesinden sonra yapılacak masraflar ile gelir bağlanacaksa bu gelir işverene ödettirilir. Ayrıca idari para cezaları da işveren için ciddi bir yük getirmektedir. Bu nedenledir ki, bildirimlerin sürelerinde yapılmasında yarar görmekteyim...