Erbosan tabandan gelerek büyüyor

Anadolulu girişimciler arasında, son zamanlarda gündeme gelen "tabana yayılma" fikrini aslında çok önceleri benimseyenler var. Bunlardan bir grup mühendis ve işadamı, Kayseri'de bugün bir kalite devi haline gelen Erbosan'ı yaratmış.
"Pilot kurucular olarak aslında 22 kişiydik; şirketin tabanı geniş olsun diye eşe - dosta haber verdik ve kurucu üye sayısı 111 oldu. Ortakların hepsi eski ahbap olduğu için çok iyi bir dayanışma sürdürdük. Burada hem teknik, hem yönetimsel bilgi var. Ağırlığı oluşturan mühendisler, kalitenin ne olduğunu iyi bilen kişilerdi. Bu da bizi hep kaliteyi ön plana çıkartmaya yöneltti", diyor kurucu üye ve 20 yıllık Genel Müdür İbrahim Yardımcı.
1974 yılında kurulmuş ve 1979'da bölgedeki talebe yanıt vermek üzere dikişli çelik boru üretimine başlamış Erbosan. Bundan sadece 3 yıl sonra ise ilk ihracatını yapmış. Bugün şirket (1995'te) 2 trilyon TL olan toplam cirosunun yüzde 40'ını ihracattan elde ediyor.
Başlangıçta ihracatı kolaylaştırmak için kurulan "çok ortaklı şirketler" yoluyla ihracat yapan Erbosan şimdi kendi bağlantılarını kuruyor. Planlama Müdürü Şaban Altındağ yurtdışı temaslar kurmak için İGEME gibi kuruluşların bültenlerinin de yararlı olduğunu, ama en çok yurtdışı fuarlarda kurulan temasların olumlu sonuç verdiğini belirtiyor. Tabii bildik şirketlerin referansları da sağlıklı ve kalıcı iş ilişkileri kurulmasında önemli bir destek.
1979'da 50 - 60 kişiyle başlayan Erbosan nasıl olmuş da bugün 36 bin metrekare kapalı alanda 300 kişi çalıştıracak kadar büyümüş? Tamamen özkaynakla. "Finansman konusunda çok temkinli davrandık. Riske girmemek için kredi almadık. Büyüme çok hızlı olmasın ama emin olsun istedik", diyor Yardımcı.
"Acaba işin sırrı bu mu?" diye düşünürken, konu yine kaliteye geliyor. Altındağ, "Biz şu anda dünyadaki en modern teknolojiyle üretim yapıyoruz. Yabancı müşterilerimiz kalitemizin yüksekliğine bakarak 'Neden ISO 9002 belgesi almıyorsunuz?', diye önerilerde bulunuyorlardı. Biz de daha sistemli olmak ve kalitemizi uluslararası alanda tescil ettirmek amacıyla başvurduk ve aldık", diyor. ISO 9002 belgesi Erbosan'a ihracatta büyük kolaylık sağlamış; malının kalitesi artık anında kabul ediliyor.
Büyüme esnasında -belki de büyük bir grup mühendis ve işadamından oluştuğu için- danışmana ihtiyaç duymamış Erbosan. Yalnız iki özel durum için danışmanlık alınmış: 1994'te gerçekleştirilen borsaya açılma, ve birkaç hafta önce resmileşen ISO 9002 belgesi alımı.
Genel Müdür Yardımcı'ya göre ihracat, "firmaların uzun dönemde istikrarlı büyümelerinin güvencesi". Bu nedenle, külçe çinko üretimine dönük yatırım yapmaya karar verdiklerinde önce malı alacak yabancı bir şirket aramışlar. Kendi çabalarıyla, konuyla ilgili yayınlardan buldukları bir Amerikan şirketi 3 yıl boyunca belirli bir miktar çinko almaya talip olmuş. Böylece kendini garantiye alan Erbosan bu yatırımının da meyvelerini kısa zamanda vermesini bekliyor.