Osman ULAGAY
İKV aracılığıyla AB'nin 'Partenariat' işbirliği fuarlarına katılan Türk KOBİ'leri memnun
Ürdün'de Akdeniz ve Yunanistan'da AB ülkelerini biraraya toplayan Partenariat organizasyonları, Tunus ve Fransa ile devam ediyor. 25 - 26 eylül tarihlerinde yapılacak Med - Partenariat Tunus'a 19, 16 - 17 ekim tarihlerinde düzenlenecek olan Euro - Partenariat Fransa'ya ise 50 kadar Türk firması katılacak.
Haziran ayında yapılan ve 77 ülkeden 4,000 firmanın ziyaret ettiği Europartenariat Yunanistan'a katılan 48 Türk firması, burada en fazla görüşme yapan ülkeler arasında yer aldı. Önceden belirlenen randevulara ek olarak düzenlenenlerle birlikte Türk firmaları toplam 565 görüşme gerçekleştirdi. Bunların yarıdan fazlasının (%54) devam edebilecek görüşmeler olduğu belirlendi. Med - Partenariat Ürdün'e Türkiye'den katılan 22 firmanın da katılımcı ülkeler arasında önceden belirlenen randevu sayısına göre 4. sırada yer aldığı bildirildi.
Partenariat toplantılarına katılacak firmalar, toplantı kataloğundan ilgilendikleri firmaları belirliyor ve bunlarla randevu talep ediyor. Önceden belirlenen randevulara ek olarak toplantı sırasında da randevu alınabiliyor. KOBİ'ler böylece konularıyla ilgili işbirliği ya da ortaklık kurmak isteyen şirketlerle doğrudan temas kurma imkanına sahip oluyor.
Partenariat katılımı için, ülke standları ve toplantı boyunca gerekli çeviri hizmetleri dahil ücret alınmıyor. Katılacak firma sayısının kısıtlı olduğu toplantılara Türkiye'den katılımı düzenleyen kurum ise İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV). İKV'nin telefon numaraları (212) 230 76 37 / 233 94 37
31 Temmuz 1997 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan pazar araştırması desteği hakkında tebliğ, Türkiye katılımı İKV tarafından düzenlenen partenariat toplantılarına ulaşım ve konaklama masraflarının karşılanmasını da sağlayacak. Söz konusu tebliğe göre, pazar araştırması amacıyla faaliyette bulunan bir firmadan bir kişinin 500 doları geçmemek kaydıyla yol, günlük 100 doları geçmemek kaydıyla da konaklama giderlerinin %70'i desteklenecek. Destekten yararlanabilecek firmaların tanımı ise şöyle: İmalat sanayi alanında faaliyette bulunan, 1 - 200 çalışanı olan, arsa - bina hariç mevcut sabit sermaye tutarı 2 milyon doları geçmeyen, gerçek usulde defter tutan firmalar.
"Bir gün bir gazete okudum ve hayatım değişti." Böyle diyor Takoma Ltd'in kurucu ortağı Fersun Sibel Topal. Demir - çelik ve çimento sektöründe birçok ilk'e imzasını atan İzmir merkezli bu şirketin kurucusu olan Topal 1992 yılında Halkbank'tan ayrılarak, makine mühendisi olan eşiyle birlikte bu işe atılmış. Tanıdıklar yoluyla Çukurova Demir Çelik'in çeşitli ihtiyaçları olduğunu öğrenmişler. Bunları karşılamak için önce proje bazında fason iş yaptıran bir büro kurulmuş; kısa küre sonra da 7 - 8 kişilik bir atölye.
Sibel Topal bu arada hep "büyüklerin nasıl büyüdüğünü" incelemiş; Koçların, Sabancıların kitaplarını okumuş. Dikkatini çeken bir nokta, Koç'un büyürken mutlaka yurtdışına odaklanması olmuş.
Sonra bir gün Milliyet'te, organizasyonunu İktisadi Kalkınma Vakfı'nın (İKV) yaptığı Euro - Partenariat fuarı hakkında bir haber okuyunca hemen telefona sarılıp İKV'yi aramış. "1996 haziranında İsveç'teki fuara katıldık. 60 ülkeden binlerce KOBİ vardı. Böyle bir buluşma, bize pazardaki yerimizi gösterdi; ufkumuzu açtı. Bizim teknolojimize ulaşamamış bir şirketin dünya pazarlarında yer aldığını gördük; 'Biz neden dünyaya açılmayalım?', dedik", diyor Topal.
Ama önce, 1996 yılına kadar nasıl gelmiş Takoma? "Sektörde çalışınca adımız duyuldu. Kaliteli iş yapınca duyuluyor zaten. Çalıştığımız sektörde yeni malzemeler arayışı içindeydik. Müşterilerden bir İngiliz şirketinin ismini duyduk; konsolosluğa sorarak şirketle temasa geçtik. Bir hafta içinde, çimento sektöründe kullanılan "penistone" adlı malzemenin mümessilliği için anlaşma imzalamıştık bile. İsveç'teki fuarda da "terochrome" adlı Norveç malı değişik bir malzeme bulduk, yazışmalar yapıldı, araştırmalar yapıldı ve bu malzemenin de Türkiye mümessili olduk."
Takoma şu anda demir - çelik ve çimento sektörlerine müteahhitlik, danışmanlık ve eğitim hizmetleri veriyor; proje bazında ısıya, aşınmaya ve esnemeye dayanıklı çelik sacları işleyerek ya da levha halinde satıyor. Ark ocağı bacası, konvektör paneli, soğutma borusu gibi ürünlerin başlıca müşterileri arasında Erdemir, Çimentaş gibi şirketler var.
Büyümeye ve dünyaya açılmaya kararlı olan Topal yabancı bir ortaklık kurmak amacıyla geçtiğimiz kasım ayında Cenova'da yapılan Europartenariat'ya da katılmış. Henüz amacına ulaşamamış ama vazgeçmiş değil; çünkü "Yabancı ortaklık kurarsak Avrupa'da daha iyi karşılanacağız", diyor.
Sibel Topal'ı, en üst kalitede bir malı başka "engeller" yüzünden kabul ettirememek dertlendiriyor: "Örneğin Borusan dayanıklı çelikten kepçeleri İtalya'dan 2 milyara alıyor, oysa bunun bize maliyeti 200 milyon; ama bizim gibi küçük boyutlu işletmeler Borusan gibi büyük şirketlere ulaşamıyor!", diyor.
Finansmana gelince: Takoma'nın ilk ihale işi için teminat istendiğinde Sibel Hanım özel bir bankadan, kendi deyimiyle "şansa" kredi alabilmiş. Bundan sonra da bankalardaki itibarını hiç yitirmemeye gayret etmiş. Böylece şahsi teminat ve güven temeline dayanarak özel bankalardan sıkça kredi kullanabilmiş.
Şu anda heyecanla anlattığı iki projesi var Sibel Topal'ın: Biri, yine İsveç'teki fuarda tanıştıkları ve Türkiye mümessilliğini aldıkları Röbaecks firmasının tesisini öncelikle Erdemir'e kurmak. Çelik fabrikalarının cürufunu yeniden kullanılabilir çelik haline getiren, çevre koruma ve tasarruf amaçlı bu sistemin bir bölümü İsveç'ten gelecek, kalan bölümü ise Takoma tarafından üretilecek.
Diğer proje, damper ve kepçe üretimiyle yurtdışına açılmak. Topal, dayanıklı sac ile Takoma'nın tasarımını birleştiren damper ve kepçelerin standarttan daha kullanışlı, daha dayanıklı, daha büyük kapasiteli ve daha hafif olduğunu söylüyor.
Bugün 3'ü mühendis, 4'ü de teknisyen olmak üzere 30 kişi çalıştıran Takoma ayda 100 ton çelik işliyor. Sibel Topal memur çocuğu ve memur olduklarını, ancak en baştan buraya kadar gelmelerinde devletten hiçbir yardım görmediklerini vurguluyor. "Bir arsa aldık, fabrika kurup işimizi büyüteceğiz", diyen Topal "Bunun için kredi kullanacaksınız herhalde?", sorusuna şu yanıtı veriyor: "Hayır, bir tane evimiz vardı, onu satıp kuracağız fabrikamızı!" Yeni fabrikayla birlikte, hazırlıkları tamamlanan ISO 9002 belgesi için başvuru yapılması gelecek.
Türkiye Bilimsel Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) girişiminde, sanayi - üniversite ortaklığıyla bölgesel araştırma merkezleri kurulmasına başlandı. TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Cemil Arıkan ilk projenin Gaziantep'te, Gaziantep Üniversitesi ile ortak olarak gerçekleştirileceğini belirterek bunun için 23 sanayicinin maddi destek sözü verdiğini, TÜBİTAK'ın da sanayinin toplam desteği kadar projeye katkıda bulunacağını söyledi.
Arıkan araştırma merkezlerinden iki temel beklentilerinin (1) üniversite - sanayi yakınlaşmasını sağlamak ve (2) üniversite öğrencilerinin pratik eğitimine katkıda bulunmak olduğunu ifade etti. Gaziantep'ten sonra Kayseri, Eskişehir, İstanbul'da da kurulması planlama aşamasında olan araştırma merkezleri belirli bir teknoloji alanında yoğunlaşacak ve somut projeler için kullanılabilecek. Gaziantep'te kurulacak merkezin alanı üretim teknolojileri ve kalite.
Arıkan merkezlerin üniversite ya da sanayi bölgesinde kurulacaklarına, yönetim kurullarının da sanayici ağırlıklı olacağına dikkat çekti. Sanayi - üniversite ortak araştırma merkezlerinin ABD'deki benzerlerinin başarılı olduğu bildiriliyor.
Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) ve Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), yenilikçi ürün geliştirilmesini desteklemek ve sanayiciyi bilinçlendirmek amacıyla "Teknoloji Ödülü" veriyor.
İki kategoride verilecek olan ödülün ilk kategorisi Teknoloji Büyük Ödülü. Bütün sanayi kuruluşlarının başvurabileceği bu ödül bir firmaya bir ürün için verilecek. Değerlendirme kriterleri ise yenilikçi ürünün ortaya çıkma süreci, fikrin ürüne dönme süreci ve ürünün kendisi.
Teşvik Ödülleri için ise yalnız KOBİ'ler başvurabilecek. "Çalışan sayısı en fazla 150 olan ve sermayesinin üçte birinden fazlası başka bir büyük firmaya ait olmayan kuruluşlar" olarak nitelendirilen KOBİ'ler en çok 3 ürün için teşvik ödülü alabilecek. Teşvik Ödülleri için değerlendirme, yalnız ürünün kendisini irdeleyen ölçütler esas alınarak yapılacak.
1998 mayıs ayında düzenlenecek törenle verilecek ödüller için son başvuru tarihi 19 eylül. Ayrıntılı bilgi ve başvuru formu için adres: Teknoloji Ödülü Yürütme Kurulu, TÜSİAD Meşrutiyet Cad. 74, Tepebaşı 80050 İstanbul; telefon (212) 249 19 29; faks (212) 249 13 50; internet adresi www.teknoloji.org.tr
Yazara Email O.Ulagay@milliyet.com.tr
