Özay Şendir

Türkiye’de sol-sosyal demokrat görüşün en büyük endişesi demokratik yarışın iki partili hale gelmesi olmuştu.

Sağ partilere giden oylar her zaman daha fazla olduğu için böyle bir senaryoda, sol görüşün asla iktidar olamayacağından  endişe edilirdi.

Gariptir, bir zamanlar bu endişeyi dile getirenler bugün sistemi iki partiye indirmeye çalışıyorlar.

İYİ Partili isimler, televizyon programlarında 1 Nisan sabahı, AK Parti, İstanbul, Ankara, İzmir’i alırsa diye başlayan sorulara muhatap oldular.

Siyasi partiler seçimlere girmek için kurulurlar, zaman zaman ittifak ve iş birlikleri gündeme gelebilir elbette ama bu ittifaka girmiyorsan seçime neden giriyorsun gibi bir sorgulamaya dönüşmemeli.

O sorgulama başlarsa ortaya bir başka demokrasi ayıbı çıkar.

Demokratik sistemlerde siyasi partilere yetkiyi seçmen verir. Mayıs’taki seçimlerde gördük ki, ittifak diye, halk desteği yüzde değil binde diye ifade edilen partiler kurulan masada eşit yetki aldılar, bindelik bir parti istemiyor diye İstanbul Sözleşmesi’ne dönüş

- Geçen sene 26 Mart’ta İstanbul kıyılarında başıboş bir Sovyet dönemi mayını bulundu.

Korktuk ama şaşırmadık, sonuçta Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Karadeniz’de 420 mayın olduğunu biliyorduk.

Biz işin bu kısmıyla alakadar olduk ama uzmanlar başka şeylere baktılar.

Birincisi mayınların bağlı oldukları zincirlerden kopma ihtimali yok denecek kadar azdı.

İkincisi, İTÜ’nün hazırladığı akıntı haritalarına göre mayınların Boğaz sularından önce Romanya ve Bulgaristan kara sularında görülmesi gerekiyordu. Üçüncü ama en mide bulandırıcı nokta da, 18 Mart’ta koptuğu söylenen mayınların 8 günde 360 deniz mili mesafeyi kat etmesi neredeyse imkansız gibi bir durum. Bu bilgiler aklımızın bir köşesinde dursun.

- ABD’nin 2024 yılı savunma bütçesine hepimiz YPG terörüne ne destek veriliyor diye baktık ama bir başka nokta dikkatlerden kaçtı. Washington tarihinde ilk kez savunma bütçesinde Karadeniz Stratejisi diye bir tanımlama kullandı.

Strateji dedikleri şeyin içini bölgede güvenliği arttırma, enerji güvenliği ve ekonomik kal

Siyaseten bölünmüş bir toplumun başına neler geldiğine dair ders alınacak örnekler var hayatımızda.

Mesela İsrail...

İsrail, yıllar içinde nüfus artışıyla, oy oranı yüzde 12’lere ulaşmış Ultra Ortodoks Yahudi partilerin esiri olmuş durumda.

Tek başına hükümet olamayan merkez sağ partilerin liderleri bu grupların her istediğini kabul ederek ülke yönetimine geliyorlar.

Netanyahu, içine battığı yolsuzluk çamurundan ve yargı kıskacından kurtulmak adına Ultra Ortodokslara her tavizi verdi, toplumu karpuz gibi ikiye böldü, tüm yaz ülke meydanlarında eylemler yapıldı, ülkenin pilotları başbakanı yurt dışına taşımayı reddettiler, BBC haberlerine göre Mossad’a danışmanlık yapan emekli ajanlar görevlerinden istifa ettiler, zamanını dolduranlar emeklilik dilekçelerini verdiler.

Bölünmüş İsrail, aldığı çok sayıda istihbarata rağmen Hamas’ın göz göre göre gelen 7 Ekim saldırısını engelleyemedi.

Şu an savaştalar ama her kabine ve savaş kabinesi toplantısında büyük kavgalar yaşanıyor.

Ultra Ortodoks Yahudi partilerden gelen baka

*Dün Milliyet’te Yunanistan’ın önemli gazetelerinden Kathimeri’nin Genel Yayın Yönetmeni Aleksis Papahelas’ın yazısı, Kathimerini’de de benim yazım yayınlandı. İstanbul ve Atina’da yapılan, toplam 4 gün süren, iki, Türk-Yunan Medya ve Akademi Forumu’nda başlayan konuşmaların somut bir sonucu oldu bu. Durduk yere yaşanmıyor bu gelişmeler. Milliyet, 73 yıldır diplomasi alanında Türkiye’nin en önemli gazetesi. Mehmet Ali Birand, 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’ndan sonra Atina’ya ilk giden muhabirdi, sadece haberlerle değil, Milliyet Yayınları’ndan çıkan 30 Sıcak Gün, Diyet ve Türkiye’nin Ortak Pazar Macerası adlı 3 kitapla tarihe çok önemli notlar düştü. Türk-Yunan barışına katkılarından dolayı eski genel yayın yönetmenlerimizden Abdi İpekçi adına geçmişte Atina’da ödül törenleri düzenlendi. Diplomasi dendiğinde Türkiye’de ilk akla gelen gazete hep Milliyet oldu. Yabancı ülkelerin büyükelçileri Türk kamuoyuna mesajlarını Milliyet vasıtasıyla

- Son 3 haftada 21 şehit verdik Irak’ın kuzeyinde. Hepimiz üzüldük. Emekli birkaç subay “Orada ne işimiz var, vuralım, çıkalım” tarzı bir tartışma başlattılar. Bu tartışmayı rakamlar ve tarihle açmak lazım.

- Terör örgütü PKK, Irak’ın kuzeyine yerleşmeye Ocak 1982’de başladı, Ekim 1982’de yerleşimini tamamladı. Mayıs 1983’te Uludere’de 3 askerimizin şehit olduğu çatışmanın ardından olup bitenin farkına vardık. Bu süreçte terör örgütü İran-Irak-Türkiye sınır üçgeninde kurulan Lolan Kampı geniş bir üsse dönüştürüldü. Lak-1, Haftanin, Zaho, Miroz gibi eğitim kampları kuruldu. Aynı yıl 7 bin askerle Irak’ın kuzeyinde 3 mil derinliğe kadar ilk askeri operasyon yapıldı. Yine 1983’ten beri Irak’ın kuzeyine giriyoruz.

- 1986’dan başlayarak Irak’ın kuzeyinde hava harekâtları yapıyoruz. O harekâtlardan istediğimiz sonucu alamadığımız için Öcalan 1992’de “ayaklanma planını” uygulamaya koydu. 18 Ağustos’ta 1500 PKK

Milli İstihbarat Teşkilatı için güzelleme yapmak kolay.

Müthiş bir yerleşkede çalışıyorlar, sahip oldukları teknik ve operasyonel imkanlar son derece fazla.

Kamuoyu ile ilişkilerinde mümkün olduğunca şeffaf davranıyorlar.

Bunların hepsi doğru, bunların hepsi üzerine çok daha uzun satırlar yazılabilir.

Ancak bu yazdıklarım MİT’in gösterdiği başarının anahtarları değil.

Milli İstihbarat Teşkilatı’nın başarısı insan kaynağının yüksekliğinden geliyor.

Üniversite diploması ya da saha ajanlarının keskin nişancılığı değil, insan kaynağı yüksekliği.

İsrail istihbaratı 7 Ekim’e dair çok sayıda işaret almasına rağmen neden saldırıyı engelleyemedi?

- İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun yol haritası oldukça açık. Yeniden belediye başkanı seçilmek, İstanbul’un sağladığı popülarite ve maddi güçle beraber 2028 yılında yapılacak seçimlerde muhalefetin cumhurbaşkanı adayı olmak. Bu uzun zamandır belli olan ve üzerinde çalışılmış bir plan.

- İmamoğlu’nun İstanbul’u kazanıp, 2028 Cumhurbaşkanı Adaylığı planını yerine getirebilmesi iki koşula bağlı. Birincisi İYİ Parti tabanının kendisine oy vermesi, diğeri de DEM Parti’nin İstanbul için vereceği karar. DEM Parti, pazarlık sürecindeki gelişmelere göre İstanbul’da hiç aday çıkarmayabilir, zayıf aday çıkarabilir ya da gerçekten oy alabilecek kuvvetli bir aday çıkarabilir. Kulislerde CHP ile anlaşma olmazsa DEM Parti’nin Başak Demirtaş’ı aday gösterebileceği konuşuluyor.

- CHP ve DEM Parti arasındaki ilişkilerde görünür bir gerginlik var. Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin, il kongresi için DEM Parti’ye salon vermemesi büyük bir sıkıntı yarattı.

■ “Herkesin görevden kaçtığı bir dönemde, görevi ben kabul ettim”. “Benden önceki komutanı konutunda rahatsız eden ve santralde çalışan iki milis benim sayemde tespit edildi.” “Benim yerime, tansiyon hastası, mide kanaması geçirmiş bir komutan tayin edildi.” 

Tırnak içerisindeki “ben” diye başlayan cümleler, Türkiye’de en fazla satan ve 20 yıl önce piyasaya çıkan askeri anı kitabının içerisinde yer alıyor. Biz siviller işin kahramanlık hikâyelerine bakıyoruz ama kurumsal yapısı en güçlü kurum olan Türk Silahlı Kuvvetleri meseleye “Ben” diye başlayan cümleler üzerinden bakıyor. Geçmişte kurumsal yapıyı hedef alan açıklamalar rahatsızlık yaratırdı, bugün o rahatsızlık çok daha ileri boyuta ulaşmış durumda.  

■ Futbolcular jübile yaptıktan sonra ya teknik adam ya da yorumcu oluyorlar ya, emekli askerlerde de son dönem politikaya girenlerin sayısında ciddi bir artış var. Özellikle muhalefet partilerinde siyaset yapan emekli askerler, muhalefet