Ramazan kolisinin vergisi olur mu?
İçinde bulunduğumuz Ramazan ayında en merak edilen konulardan biri, oruç tutan personele verilen erzak paketleri ile ilgili.
İşveren durumundaki okurlarımız ile şirketlerin insan kaynakları ve muhasebe departmanları, oruç tuttukları için öğle yemeği yemeyen personele yiyecek ve içecek maddelerinden oluşan erzak paketi verdiklerini belirtip, verilen erzak paketlerinin maliyet bedellerini gider yazıp yazamayacaklarını ve söz konusu gıda maddelerinin alımında ödenen katma değer vergisini indirim konusu yapıp yapamayacaklarını soruyorlar.
Öncelikle, personele verilen erzak bedellerinin gider yazılmasının mümkün olduğunu belirtelim. Ancak erzak bedelleri doğrudan gider yazılamıyor. Gider yazmanın belirli usul ve esasları var.
Doğrudan gider
Oruç tutan personele dağıtılan erzak paketlerini oluşturan yiyecek ve içecek bedellerinin doğrudan gider yazılması mümkün değil. Buna bağlı olarak, söz konusu yiyecek ve içecek maddelerinin alımında ödenen katma değer vergisinin de indirim konusu yapılması söz konusu değil.
Ücret sayılır
Gelir Vergisi Kanunu’nda ücret, “İşverene tabi ve belirli iş yerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler” olarak tanımlanmış.
Çalışanlara dağıtılan erzak bedeli de onlara verilen ayın (mal) hükmünde olup, “ayni ücret” olarak değerlendiriliyor. Bu bağlamda gelir vergisi ve damga vergisine tabi tutulup, ücret olarak gider kaydedilmesi gerekiyor.
Vergi hesabı
Vergilendirilecek tutar, personele verilen erzakın katma değer vergisi dâhil bedelinin brüt tutarı olacak. Başka bir anlatımla, her bir personele verilen erzakın maliyet bedeli ile katma değer vergisi tutarının toplamı, o personele ödenen ayni ücretin net tutarı sayılacak. Bu net tutar, personelin ücretinin vergilendirildiği vergi oranı esas alınarak brütleştirilecek. Yani, verilen erzakın katma değer vergisi dâhil bedelinin brüt tutarı bulunacak. Bulunan brüt tutar, o ayın ücretiyle birleştirilerek üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi hesaplanacak.
Sigorta primi
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, ayni yardımlar sigorta primine tabi olmadığından, personele verilen erzakın maliyet bedeli üzerinden sigorta ve işsizlik sigortası primi kesintisi yapılmayacak, sigorta primi işveren payı da hesaplanmayacak.
Yemek parası olursa...
Oruç tuttukları için öğle yemeği yemeyen personele yemek parası verilmesi durumunda, nakit olarak ödenen yemek parasının tamamının gelir vergisi ve damga vergisi kesintisine tabi tutulması gerekiyor.
Ayrıca, günlük yemek parasının Sosyal Güvenlik Kurumu’nca belirlenen tutarı aşan kısmı prime tabi. Buna göre nakit olarak ödenen günlük yemek parasının 3.56 TL’si sigorta primine tabi olmayacak, aşan kısım sigorta primine tabi tutulacak.
Erzak bağışının vergi avantajı yapıldığı yere göre değişiyor
Hayırsever vatandaşlarımız tarafından yapılan bağış ve yardımlar, genelde erzak yardımı olarak ramazan ayında zirve yapıyor. Peki, yapılan bağış ve yardımın vergi kanunlarındaki yerinin, yapıldığı yere göre değiştiğini biliyor musunuz?
Örneğin, fakir fukaraya dağıtılmak üzere 100 çuval pirinci bir hayır kurumuna bağışlayacaksınız. Bu pirinci gıda bankacılığı yapma yetkisi bulunan Kızılay gibi bir dernek veya vakfa bağışlarsanız maliyet bedelinin tamamını; gıda bankacığı yapma yetkisi bulunmayan dernek veya vakfa bağışlarsanız kazancınızın yüzde 5’ine kadar olan tutarını vergi matrahından indirebiliyorsunuz.
