Semih İdiz

Semih İdiz

sidiz@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Danimarka Büyükelçisi Christian Hoppe, Hz. Muhammed karikatürlerinin neden olduğu sorunları başta anlayamadıklarını teslim ediyor. Ülkesinin isminin özellikle Ortadoğu'da "lekelendiğini" belirterek, ortaya çıkan uçurumun kapatılmasının zaman alacağını belirtiyor. Hoppe, Batı ile İslam dünyası arasında bir köprü olan Türkiye'nin öneminin bu krizle arttığını belirtiyor. Hoppe, Milliyet'in sorularını yanıtladı: İyi bir soru ama bu artık tarihçileri ilgilendiriyor. Günümüzdeki gelişmelerle ilgiliyiz. Birçok Avrupa ülkesi gibi eskiye dayanan hiciv geleneğimiz var. Buna İsa ve Hıristiyanlık konuları da dahil. Karikatürlerin Müslümanları rencide edeceği konusunda bilgi eksikliği vardı. Rasmussen önceki gün "Müslüman Demokratlar" adlı grubu kabul etti. Bu tür görüşmeler başta yapılsaydı belki yaşananlar olmayacaktı. Danimarka meselenin vahametini niçin anlayamadı? İmamlara suçlama Başbakanımız daha işin başında rencide olanların mahkemeye başvurabileceklerini söyledi. Müslümanları temsil eden bir grup bunu yaptı. Konu şu anda başsavcıda. Danimarka'da dine sövmeye karşı yasa var. Başbakanınız buna dayanarak niçin zamanında yatıştırıcı açıklamalar yapmadı? Aslında bunu yapan çok az sayıda imam oldu. Kendileri de zaten çeşitli Müslüman ülkelerine gidip bu konuyu gündeme getirdiklerini açıkladılar. Bu arada son derece rencide edici olan fakat hiçbir yerde çıkmamış olan karikatürleri de göstermişler. Bunları nereden temin ettiklerini bilmiyoruz ama bu karikatürler Danimarka'da yayımlanmadı. Bu girişimlerinin ateşi ne kadar körüklediğini bilemem. Danimarka basını Danimarka'daki imamları suçluyor. Böyle bir sorun diyalog eksikliğini ortaya koymuş olmuyor mu? Bu karikatürler yüz milyonlarca insanı rencide etti ve gazete özür diledi. Hükümetimiz de dini duyarlılıkların rencide edilmesini kınadığını açıkladı. Buna karşın bazı hükümetlerin çıkarları için krizi kullandıklarını düşünüyoruz. Üç ülkede büyükelçiliğimiz yakıldı. En azından iki başkentte bunun güvenlik güçlerince engellenmediği gayet açıktı. Ama Müslümanların çoğunluğunun barışsever olduğunu gördük. Bu sadece Avrupa'daki aşırı sağcılara, Müslüman ülkelerde köktendincilere yaradı. Bu imamlar, krizi, "körükledilerse" işleri güç olmamıştır... Danimarka'nın açık ve hoşgörülü bir toplum olduğunu ve böyle kalacağını söyleyebilirim. Tersini söyleyenler de var. Bu hükümet, önceki tüm hükümetlere oranla, entegrasyon konularına çok daha fazla ağırlık vermiştir. Danimarka'da sağın yükselişinden söz ediliyor. Bunun etkisi yok mu? Osman örneği Sözünü ettiğiniz özel bir şirket, resmi bir kuruluş değil. Tabii bu şirket sessiz kalmış olsaydı daha iyi olurdu. Bu konuları AB'de konuşmamız lazım. Türkiye'de boykot çağrısında bulunanlarla görüştüğümüz gibi. Gene de kişisel boykot ile hükümet veya devlet güdümündeki bir boykot arasında fark var. Boykot çağrısı hükümetten gelirse anlaşmalara aykırı olur. Ama vatandaş Osman "Danimarka malı almam" diyorsa yapacak bir şey yok. Ortadoğu'da iş yapan Carrefour gibi bazı AB kökenli şirketler "Danimarka malı satmıyoruz" afişi astı. Türkiye'ye karşı olanların muhalefeti artacaktır. Ama destekleyenler, desteklerini daha büyük inançla sürdüreceklerdir. Açımızdan, kriz Türkiye'nin öneminin altını bir kez daha çizdi. Türkiye ile müzakerelerin başlatılmasının doğru karar olduğunu teyit etti. Türkiye kendisini Batı ile İslam dünyası arasında bir köprü olarak görüyor. Bu krizde Türkiye'nin önemli bir rol oynayabileceğine inanıyorum. Bu kriz Avrupalıların gözünde Türkiye'nin önemini artırdı mı? Tedbirleri mükemmeldi. İnsanların gösteri yapma hakkına saygılıyız.Gösteriler barışçı oldu. Buradaki güvenlik tedbirlerinden memnun musunuz? Çıkarılan dersler Kriz hiç çıkmasaydı daha iyi olurdu. Birçok kişi için Danimarka'nın ismi artık lekelendi. Aşılacak ama zaman alacak. Bir millet bir gazetenin yaptıklarından dolayı suçlanıyor. Bu hakkaniyetli değil. Müslüman ülkelere en çok destek veren ülkelerdeniz. Filistinlilere en çok yardım veren ülkeyiz. Ama bu insanlar elçiliklerimizi yakıyorlar. Danimarka kendisini global bir oyuncu olarak görüyor. Kriz özellikle Ortadoğu'da oynayabileceğiniz rolü öldürmüş olmadı mı? İfade özgürlüğü Avrupa'nın temel ilkelerindendir. Fakat bu hak kullanılırken başkalarının inançlarına karşı da saygılı olmalıyız. Öte yandan Dışişleri Bakanı Gül de birkaç gün önce Cidde'de çok iyi mesajlar verdi. Karikatürleri eleştirdi ama İslam dünyasının moderniteyi yakalamasının zorunluluğundan da söz etti. semihi@cnnturk.com.tr Danimarka'nın aldığı ders?