Serpil Yılmaz

Serpil Yılmaz

syilmaz@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Kuruçeşmede yapılan uğurlama töreninde İzmir Amerikan Koleji Matematik Öğretmeni ve SEV Mütevelli Heyeti üyesi Kenneth Frankın yazdığı "Visible Islam in Modern Turkey" (Modern Türkiyede Görünür İslam) kitabı da ortaya çıktı. İngilizce olarak basılan ve yalnızca yurtdışında dağıtılması hedeflenen kitap, Müslümanlığı anlatıyor.Frank, yabancı gözüyle Müslümanlığın merak edilen noktalarına değindiğini belirtirken, Müslümanlığın şeriat korkusu ile özdeşleştirilmesine de tepkisini şu sözlerle dile getiriyor:"Hıristiyanlar da devletle din arasındaki ilişkiyi koparmakta güçlük çekiyorlar. Onların içinde de, "Kral İsa" diyenlere rastlıyorsunuz. Ayrıca Amerikada kürtaj, idam gibi konuların Hıristiyanlıkla örtüşmesi tartışılıyor."Kitap, 11 Eylül sonrası Amerikada yaşanan İslam korkusuna bir gönderme olarak nitelenebilir. Kitabın, bir Amerikan misyoneri olan Frank ile Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim üyesi Adil Özdemirin ortak imzayla çıkması da ayrı bir önem taşıyor.İslam kurallarını, dinin devlet içindeki örgütlenme modelini, duaları hatta İslam terimlerini de açıklayan kitap, Amerikan Bordun tarihi misyonu ile örtüşüyor. Osmanlı topraklarında 1820lerde kurulan American Board of Commissioners for Foreign Mission (ABCFM), 1968 yılında Sağlık ve Eğitim Vakfı (SEV) ile Türkiyedeki faaliyetlerine devam etti. Amerikan Bordunu temsilen Mütevelli Heyetinde yer alan Alan McCain, geçtiğimiz gün düzenlenen bir kokteyl ile Türkiyede geçirdiği 40 yılı geride bırakıp, Amerikaya döndü. 1800lerden 2000lere Cumhuriyetin ilk günlerinde Amerikan okullarının kapatılması yönünde girişimler arttı. 1950 - 1960 yılları arasında büyüme dönemine geçen Amerikan okulları; Üstükadar Amerikan, İzmir Amerikan, Tarsus Amerikan okulları ve 1997den itibaren bunlara bağlı ilköğretim kurumları ile faaliyet gösteriyor. 1968den itibaren SEVe bağlı olarak faaliyet gösteren bu okullara ilaveten, Gaziantep Amekiran Hastanesi de ayakta kaldı.SEVin Mütevelli Heyeti 39 kişiden oluşuyor. Fahri Başkan ise Şevket Sabancı. Sabancı Grubundan tanıdığımız Demir Sabancı, Hasan Güleşci, Hazım Kantarcı gibi isimlerin yanı sıra; Koç Grubundan Burhan Karaçam, Mehmet Gür, Yapı Kredi Genel Müdürü Naci Sığın ve iş dünyasından Muhteşem Ekenler, Erhan Dumanlı, Ceyda Aydede de vakfın etkin isimleri arasında yer alıyor.Laik ve anti- laik cephenin 1950den sonra yumuşadığını belirten kitapta, Türkiyeye gelenlerin sakallılar ile finans yöneticisi gibi giyenenleri bir arada gördükleri vurgulanıyor. Batının İslamdan korkusu ise ritüellerinin bilenmemesine bağlanıyor. Dinin öne çıktığı ve "İkinci Büyük Uyanış" olarak adlandırılan, insanların dünyadaki ahlaki düzenin iyileştirilmesi fikrinden etkilendiği bir dönemde faaliyetlerine başlayan Bord, "Üst düzey beyinsel ve bedensel eğitim ile hayatın gereklilikleri" tezleri ile 1820lerde Anadolu topraklarına geldi. Hıristiyan çocuklarınının yeni tercüme edilmiş İncili okuyup anlamalarını isteyen Protestan Ermeni cemaati ile ortak çalışma yapan Borda bağlı 233 eğitim kurumu vardı. Orucu bitiren bayram İnsanın tutkularına karşı nefsini kontrol altına almak için oruç tutuluyor. Zaferden sonra büyük eğlence olarak yaşanan Ramazan Bayramı (The Ramazan Festival) yemek paylaşımı, para gibi hediyelerin, şeker ve tatlıların sunulması; yaşlıların ellerinin öpülmesi, akrabaların ziyareti ile sürüyor.Amerikada Harvard ve Mısırda Al Azhar Üniversitelerinde de eğitim alan Adil Özdemir ile 1982 yılından beri ülkemizde yaşayan Amerikalı eğitimci Frankın kitabı, batılı gözüyle merak edilen İslam kurallarını ve ruhunu yansıtmaya çalışıyor. İslam alimleri ne derler bilmem ama, ben bu "işbirliğini" bayram gününde dünyaya bir hediye olarak görüyorum. syilmaz@milliyet.com.tr Kitapta Ramazan Bayramı şöyle: