5G’yi bırak, 6G’ye bak!

Global telekom piyasasının önemli oyuncularını buluşturan Danimarka’daki TM Forum etkinliğinde 5G ve ötesi tartışılırken, Türk yazılım sektörü yenilikçi uygulamalarla öne çıktı.

Bizleri başta ekonomi olmak üzere giderek daha da karmaşık bir hal alan ülke ve dünya gündemi meşgul ederken; geçen hafta, uzaklarda bir yerlerde (Kopenhag), dünya telekom sektörünün yenilikçi oyuncuları bir araya gelerek geleceğin gündemini masaya yatırıyordu.

Daha önceleri Fransa’nın Nice şehrinde düzenlenen, pandemi sonrası ilk buluşmasını Danimarka’nın başkenti Kopenhag’ta gerçekleştiren “TM Forum” etkinliğinde elbette pek çok konu tartışıldı ama bizleri de yakından etkileyen 5G teknolojisi ve işin metaverse ve cloud (bulut) tabanlı geleceği, konferans serisine damgasını vuran olaydı.

Dünyanın 72 ülkesinde, sayısı 2 bine ulaşan şehirde kullanılan 5G şebeke teknolojisi; günümüz ihtiyaçlarında kullanıcılara en hızlı ve verimli internet servisini sunmayı başarıyor.

Sadece gelişmiş Avrupa ülkeleri değil, Arjantin, Kenya, Kazakistan, Malta gibi ülke vatandaşlarının da kullanabildiği bu teknolojiye geçiş konusunda Türkiye’da kafalar oldukça karışık.

Ülkemizdeki operatörler birbirinden farklı görüşleri savunarak bu teknolojiye geçişte adeta zaman geçirmeye oynuyor. Kimisi “yüksek maliyetinden” dolayı; kimi dostlar alışverişte görsün misali “yerlilik oranı şartı tutturulmalı” bahanesiyle; kimi de “ortak altyapı şirketi olsun, o zaman 5G’yi düşünürüz” diyerek; Türkiye’deki kullanıcıların 5G ile tanışmasını şu ana kadar geciktirmeyi başarmış durumda.

2023 yılında seçime yaklaşılırken, milyar dolarlık 5G lisans gelirleri de düşünüldüğünde bakalım Ankara’nın bu iş ile ilgili yeni oyun planı ne olacak?  Bu arada TM Forum’da açıklanan bir rapordan kısa bir bölümü de paylaşalım ki ‘5G ne işe yarıyor?’ daha net anlaşılsın: “5G kullanan operatörlerin yüzde 92’si son beş yılda yaptıkları yatırımların geri dönüş sağladığını söylüyor.” Yani üst seviyede gelişmiş teknoloji altyapısı sağlanırsa kullanıcılar bunun hakkını veriyor.

İngiliz Financial Times (FT) gazetesinde kısa süre önce yayımlanan “5G’nin ötesi: 6G neye benziyor ve gerçekten gerekli mi?” başlıklı makalede ise şu satırlara yer verilmişti: “5G’ye yapılacak güncellemelerle hızla artan data-teknoloji ihtiyacı karşılanabilir. Ama daha fazla ihtiyaç, daha fazla teknoloji-altyapı demek; işte o zaman 5G de yeterli olmayabilir. Son dönemde 6G ile ilgili çalışmalar bir momentum kazandı ve İsveçli Ericsson mühendisleri 6G araştırmalarını sürdürüyor. 2024 başlarında bu teknoloji ile tanışabiliriz. 2028’de de hayatımıza girmeye hazır olabilir.”

Şayet bu öngörü gerçekleşir, Türkiye de kaplumbağa hızında 5G maratonunu koşmaya devam eder ise; Türk kullanıcılar için direkt 6G’ye geçiş hayal olmayabilir.

Sürpriz konuk: Togg

TM Forum’un bu yıl sürpriz bir konuğu vardı. O da “Togg”. 29 Ekim 2022 tarihinde yollara çıkmaya hazırlanan Türkiye’nin yerli otomobili Togg’un üst yönetimi, gelecek vizyonunu, bir otomotiv fuarında değil, bu etkinlikte paylaştı.

Genelde telekom sektörü oyuncularının bulunduğu ve 850’den fazla şirketin yer aldığı TM Forum platformunun ilk mobilite servis sağlayıcısı üyesi olan Togg’un CEO’su Gürcan Karakaş, etkinlikte bir de sunuma imza attı. Togg’un bir otomobil veya araç olmadığına vurgu yaparak, Togg’u dijital bir “cihaz” olarak anlattı.

Sayısı 100’leri aşacak olan yerli ve yabancı startup’larla Togg’un teknolojisini ve müşteri deneyimini en üst seviyeye taşıyacaklarını ifade eden Karakaş, “Günümüzde otomotiv endüstrisi bir aracı geliştirmek, üretmek, satmak ve sonrası ile ilgileniyor. Biz ise Togg olarak aracı, yeni nesil bir akıllı mobilite cihazına dönüştürerek, akıllı yaşam konseptini beraberinde getireceğiz” diye konuştu.

Yerli yazılım ödül aldı

TM Forum’a katılım sağlayan bir diğer Türk şirketi ise Togg ile yazılım ve müşteri deneyimi alanında birlikte çalışan “Etiya” idi. Sayısı 1.400’ü bulan mühendis ağırlıklı çalışanıyla, kurumların müşteri deneyimi odaklı dijital dönüşümüne aracılık eden, yönetim platformları geliştiricisi Etiya, etkinlikte Türk mühendisler tarafından hazırlanan kendi ‘akıllı yapay zeka platformu’ ile adeta şov yaptı. Yıldız Teknokent merkezli Etiya’nın CEO’su Aslan Doğan, iç pazarda kaydettikleri büyümenin yanı sıra başta Kanada ve Fransa olmak üzere birçok ülkede yer aldıklarını belirtirken; Türkiye’nin yazılım ihracatını her geçen gün artırdıklarına dikkat çekti.

Öte yandan Etiya, bu yıl Digital Transformation World etkinliği kapsamında gercekleşen konsept inovasyon projelerinden sürdürülebilir tarım odaklı ödül kategorisine Cloud Blue, Epam, Red Hat, Telus, Verizon gibi dünya devleri ile birlikte katıldı. Etiya’nın yeni Network and Commerce Management Platformu ile tarım endüstrisi için pazar yeri ve iş süreci yönetimi sağlama yeteneklerini sergilediği proje, inovasyon projeleri ödüllerinde “Toplum ve Sürdürülebilirlik Üzerindeki Etki” kategorisinin kazananı oldu.

Ağ hizmetlerinin yönetilmesinde üst seviye deneyimi mümkün kılan platform, kurumların 5G ile hayatımıza girecek ağ hizmetlerinden faydalanmalarını sağlıyor ve tüm bu yenilikleri son kullanıcılara ulaştırıyor. 5G’nin sunacağı yeni ekosisteme hızlı adapte olmak isteyen kurumlar için yarattığı gelir kanalları ile yeni iş modellerine olanak sağlarken aynı zamanda rekabet avantajı kazandırıyor.

1G, 2G, 3G, 4G, 5G, 6G

1980’lerde 1G ile tanıştık...

1990’larda SMS servisinin hayatımıza girmesine yol açan 2G geldi...

Sonrasında görüntülü görüşme ve hızlı mobil internetli döneme denk gelen 3G başladı...

Son 10 yıla damgasını vuran 4G ise 500 kat daha hızlı internete denk geliyordu...

Son yılların teknolojisi 5G ise başta daha fazla data ve video olmak üzere bulut teknolojilerine hızlı ve verimli erişimin kapılarını araladı...

Gelecekte tanışacağımız 6G’nin hayatımıza ne katacağı merak konusu.