ÂTürkiye, 'Hedef Avrupa BirliÄŸi' diyor ama; yargısı çökmüş... Araç yokluÄŸu nedeniyle tutuklular mahkemeye, hasta mahkumlar hastaneye götürülemiyor. Cezaevleri, tutukluluk hali yıllarca süren insanlarla dolu. Ya adliyeler?.. Binalar yetersiz, zabıt katibi - mübaÅŸir yokluÄŸu nedeniyle Ä°stanbul'daki mahkemeler durma noktasında. Yazı iÅŸleri müdürü, zabıt katibi, mübaÅŸiri olmayan mahkemeler (Örnek; Ä°stanbul 10. Ticaret Mahkemesi) var. Ve bilgisayar çağında hala daktilo kullanılıyor. O da saÄŸlam ve de bulunursa!.. Daha da vahimi Ankara iki yıldır durumun farkında ama; çaresiz... Çünkü Maliye Bakanlığı kadro vermiyor... Ya da üç bin talebe karşılık 'bin kiÅŸiyle idare et' mantığıyla yaklaşıyor...
     ÂÄ°stanbul Cumhuriyet BaÅŸsavcısı Ferzan Çitici, '1961'de Yozgat'ta staja baÅŸladım. O dönemdeki abilerimiz yargının hangi sorunlarını konuÅŸuyor ve tartışıyorsa, 39 yıl sonra aynı noktadayız. Personel, ödenek, mefruÅŸat, bina sıkıntısı vardı, aynen sürüyor' diyor...

Mübaşirsiz mahkemeler

     ÂYargı hızlı iÅŸlesin diye adliye sayısını artırmakla iÅŸ bitmiyor. Halen DGM ve Bölge Ä°dare Mahkemeleri de dahil olmak üzere Ä°stanbul'da toplam
       22 adliye bulunuyor. 539 hakim ve 309 savcıya karşılık, 3205 hizmetli var. Bir o kadar da ihtiyaç... Sadece Sultanahmet'teki İstanbul Adliyesi'ne günde giren - çıkan insan sayısı 10 bin...
     ÂBuna karşın 5 bin tane dava dosyası olan mahkemenin zabıt katibi yok. MübaÅŸir - odacı olmazsa arÅŸivden dosyayı kim getirip götürecek? Acı ama gerçek, bazı mahkemelerde mübaÅŸir görevini hakimler yapıyor. Kürsüden bağırıyor, kapı aralığından duyan vatandaÅŸ karşısına geliyor. Ya hala daktilo kullanımına ne demeli? Bakkalın, manavın, muhtarın bilgisayarı var, adliyenin yok. Tek tük olan da kendi olanaklarıyla sahip olmuÅŸ... Bu mu çaÄŸ atlamak?.. Bu fotoÄŸrafla Avrupa BirliÄŸi olası mı?.. Ä°srafa hepimiz karşıyız ama; israf olmayan yerde tasarruf olur mu?.. Sadece hakim ve savcıya yüklenmekle yargı hızlanır mı?

Ä°stanbul hepten bitmiÅŸ...

     ÂOlası deprem senaryoları tutarsa Ä°stanbul yanmış. Bırakın kaçak yapıları, ruhsatlı olanların durumu dahi felaket. Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediyesi; 17 AÄŸustos 1999 faciasından bugüne dek toplam 111 bin 98 yapıda (103 bin 487 daire, 7 bin 300 iÅŸyeri, 143 büro, 5 kreÅŸ, 9 hastane, 27 yurt, 22 kamu binası, 85 camii, 20 okul) hasar tespit çalışması yapmış... Sonuçları şöyle:
     Â"Özellikle tarihi yarımadada kalan binalar korozyona uÄŸramıştır. Korozyon zaman içinde taşıyıcı sistemin nemlenmesi ve kiriÅŸ - kolonlara su sızmasıyla deprem olmasa da binaların çökmesine neden olacak etkendir.
     ÂBeton kalitesi çok düşük ve yıkanmamış deniz kumu ile inÅŸa edilen binalar görülmüştür. Ve yine su sıkıntısı yaÅŸanan yıllarda yapılan binaların betonlarının inÅŸaat süresince yeterince yıkanmayışı ve kavrulmuÅŸ olması kalitesiz beton konusunu risk olarak karşımıza getirmiÅŸtir.

İmar hataları

     ÂProjelere sadık kalınmadan yapılan inÅŸaatlar, yüksek boylu kolon - kiriÅŸ kullanımı, çok katlı yığma binalar inÅŸaat hatalarını teÅŸkil etmiÅŸtir. VatandaÅŸların çoÄŸu oturdukları dairenin dekorasyonuna büyük özen gösterdikleri halde, apartmanlarının bodrumlarına bir kez olsun inmemiÅŸ.
     ÂMimari hatalar çok. Oturum alanı az, kat yüksekliÄŸi fazla. ÖrneÄŸin 100 metrekarelik bir alana oturan 5 katlı bina ile 400 metrekarelik bir alana oturan 5 katlı bir bina arasında ciddi direnç farkları bulunmaktadır.
     ÂBinaların oturdukları taban dışında üst katlarında geniÅŸleme yapılmış. Taşıyıcı sistemin dışında kalan bu bölümler depremde ilk yıkılacak yerler.
     ÂBitiÅŸik binalarda kot farkları sıkıntı yaratıyor. Ä°nÅŸa edilen binaların kolon - kiriÅŸ baÄŸlantı yüksekliklerinin farklı, yani bir binanın kolon - kiriÅŸ baÄŸlantısı diÄŸerinin duvarına yaslanmış. Özellikle eÄŸimli arazilerde çok fazla..."
     ÂBir kez daha hatırlatmakta yarar var. Yukarıdaki tespitlere projesiz - kaçak binalar dahil deÄŸil!..



Yazara E-Posta: tbengin@milliyet.com.tr