Her seçim önce-sinde olduğu gibi 7 Haziran’a dönük de güvenlik ve hile endişeleri zirvede... Nasıl olmasın ki ufacık bir hata veya olası manipülasyonda farklı tablolar ortaya çıkabilir.Örneğin HDP’nin barajı aşması, altında kalması ya da “küçük kaymalarla” vekilliklerin parti değiştirmesi gibi... O nedenle bu hayati seçimin en hassas halkası “sandık güvenliği”... Yani oyların sayımı ve sandık sonuç tutanaklarına hile, hurda karışmaması... Bunun için Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) aldığı bir dizi önlem var. Bazıları da ilk kez bu seçimde uygulanacak. Tabii başarı oranı her seçimde olduğu gibi siyasi partilerin sandıklara sahip çıkmaları ve olası hile girişimlerine karşı uyanık olmalarıyla direkt bağlantılı. Nasılını YSK’nın CHP’li üyesi Av. Mehmet Hadimi Yakupoğlu ile konuştuk:
YSK’daki sistemin manipüle edilebileceği iddiaları var?
Elektronik sistemin manipüle edilemeyeceğini kesin olarak söylemek bilimsel olarak mümkün değil. Dolayısıyla Seçim Bilişim Sistemi (SEÇSİS) son derece güvenlidir demek kadar SEÇSİS’e müdahale edilebilir söylemiyle de bir yere varamayız. Esas olan müdahale edilmesini engelleyecek hangi önlemler alındı ve bunların ne kadarını siyasi partiler hayata geçirebilecek? Asıl cevap verilmesi gereken soru budur.
Hangi önlemler alındı?
Sandık başında bugüne kadar yapılan uygulamalara ilaveler getirildi. Nedir? Şu anda seçime giren 20 siyasi partinin 12’si SEÇSİS sistemine internet üzerinden senkronize biçimde bağlı. Bu şu demek; 7 Haziran saat 17.00 de yani sandıklar kapandığı anda bu 12 parti anında SPP dediğimiz siyasi parti portalı üzerinden YSK’na girecek olan tüm verileri görmeye başlayacaklar.
Neden 20’si değil?
Geriye kalanların teknik altyapısı yoktu. Onlar özel şifre ile YSK üzerinden verileri alacaklar.
Sistem nasıl işleyecek?
Oy tasnif işlemleri bittiğinde hazırlanan sandık sonuç tutanağının ıslak imzalı birer sureti siyasi partilerin müşahitlerine verilecek.Onlar bunu partilerinin ilçe teşkilatlarına iletecek. Sandık kurulundaki asıl nüsha ise iki siyasi partili üyenin eşliğinde (talep fazla olursa kura çekilecek) sandık kurulu başkanı tarafından İlçe seçim kuruluna teslim edilecek. Burada önce tutanaktaki veriler sisteme girecek, ardından da tutanak taranarak fotoğraf olarak yüklenecek. Anında da tüm siyasi partiler bunları görüp, ellerindeki ıslak imzalı suretle çapraz karşılaştırmasını yapacak.
Bu yeni bir uygulama mı?
Sandık seçim tutanağı mahalli idarelerde de tarandı. Yeni olarak bu sefer sandık sonuç tutanağının yanı sıra çetele dediğimiz sandık oy sayım cetveli ve birleştirme tutanakları da taranarak sisteme konulacak. Böylece de siyasi partiler sayımda, sandık seçim tutanağında ya da veri girişlerinde hata olup olmadığını bir kez de çetele ile karşılaştırarak (parti hanelerindeki çizikleri tek tek sayarak) sağlama yapacaklar. Yani birçok noktada kontrol mümkün. Partiler bu kontrolleri yapabilirlerse seçim güvenliği sağlanır.
Elektrik kesintileri falan etkilemez yani?
Yok efendim şimdiye kadar etkilemedi ki, son seçimlerde çöplükte oy da bulunmadı. Bunların hepsi lafı güzaf, altı boş şeyler. Seçimde hile karışabilecek tek yumuşak nokta sayım ve sonuç tutanağı. Başında olmazsanız o tutanak istenildiği gibi tanzim edilir. Sonradan itirazınız da dinlenmez. Açıkçası oylar sayılırken partili üyeniz orada bulunmazsa, şu taranmış bu taranmış hiçbirinin önemi yok. Yani başında olmadığınız sandığa değil kedi fil, girer fil...