Dünya ekonomisine bir bakış

Çin, 2003 yılında dünyada üretilen petrolün % 7'sini, alüminyum ve çeliğin % 25'ini, demir ve kömürün yaklaşık % 33'ünü, çimentonun % 40'ını satın aldı. Çin giderek daha fazla üretiyor ve dünya giderek daha fazla Çin malı kullanıyor. Örneğin, ABD'de satılan mobilyaların % 40'ı artık Çin malı. Bu değişim ve tüketim artışı dünyadaki hammadde talebini de kaçınılmaz olarak artırıyor. Ucuz işgücü ve hammadde gittikçe kıymetleniyor. Üretim yerleri, ucuz işgücü ve hammaddenin olduğu yerlere kayıyor. Bu nedenle, önümüzdeki yıllarda madenciler ve enerjiyle uğraşanlar iyi kârlar yapacaklar. Doğal olarak, bunlara sermaye sağlayan bankacılık sistemi de çok kârlı olacak. Bu nedenle, bankalar iyi para ediyor. 1982 - 2002 yılları arasında ABD ekonomisi yılda ortalama % 3.3 oranında büyürken, Çin ekonomisi % 9.5 oranında büyüdü. Çin'deki bu büyüme hızı, ABD'nin yaklaşık 3 katı bir büyüme hızını ifade ediyor. Dünyadaki petrol rezervinin % 21.6'sı Suudi Arabistan'da, % 14'ü Kanada'da, % 9'u Irak'ta, % 8.1'i Arap Emirlikleri'nde, % 8'i Kuveyt'te, % 7.4'ü İran'da, % 6.4'ü Venezuela'da, % 4.9'u Rusya'da, % 2.4'ü Libya'da, % 2'si Nijerya'da ve % 1.9'u ABD'de.ABD, dünyada en çok petrol kullanan ülke. ABD günde 20.1 milyon varil petrol kullanırken, ikinci sıradaki Çin 5.6 milyon varil petrol kullanıyor. Rusya'da günde 2.8 milyon varil petrol kullanılırken, bu rakam Almanya'da 2.6, Hindistan'da 2.2, Fransa ve Kanada'da 2.1 milyon varil.Sadece bu manzara bile, Ortadoğu'nun haritasıyla dünyanın neden bu denli uğraştığını ortaya koyuyor. Hatta, Irak'a ve Lübnan'a Türk askeri gönderilmesinin gereğini basitleştirerek anlatıyor. Ortadoğu'da neden kontrol edilebilir devletler kurulmak istenmesinin nedenini de.Dünyanın en büyük 50 şirketinin 18'i Amerikan, 7'si Japon, 6'sı Fransız, 6'sı Alman, 4'ü İngiliz, 3'ü İtalyan, 2'si Hollanda, 2'si İsviçre şirketi. Dünyanın en büyük 50 şirketinin 8 tanesi otomobil, 7'si petrol ve gaz, 6'sı sigortacılık, 5'i perakende mağazacılık, 5'i telefon, 4'ü bankacılık, 4'ü elektronik, 3'ü finansal servisler, 2'si ilaç sektörlerinde uzmanlaşmış. Öte yandan, 1897'den beri ABD'nin en büyük 12 şirketi arasında yer alan tek şirket General Electric. Ortadoğu ilgisi Bu tablo bize, globalizasyonun neden kaçınılmaz olduğunu anlatıyor. Yine, hangi sektörlerin daha kârlı olduğunu, hangi sektörlerin kimler tarafından kontrol edildiğini, rakiplerin ne denli büyük olduğunu ve nerelere yatırım yapmanın kârlı olabileceğini gösteriyor. Yine, bu tablo ülkemizde gelişme potansiyeli en yüksek alanlardan birinin sigortacılık, bir diğerinin finansal servisler olduğuna işaret ediyor. Bir sandviç satın alabilmek için, Endonezya'da 85 dakika, Filipinlerde 80 dakika, Çin'de 45 dakika, Rusya'da 30 dakika, İngiltere'de 15 dakika ve ABD'de 12 dakika çalışmak gerekiyor. Bizde bu rakamın yaklaşık 25 dakika olduğunu sanıyorum. İşçi ücretleri arasındaki uçurum görüldüğü gibi bu denli büyük. Bu ücret farklılıkları doğal olarak, ucuz üretim yapmakla, rahat yaşamak ve hayat pahalılığı arasındaki tercihleri de ortaya koyuyor.Dünyayı bilmeden, ne yapacağımıza karar veremeyiz. İktidara sırf karşı olmak için karşı çıkmak da işe yaramıyor. ytoruner@milliyet.com.tr Karşı olmak için karşı çıkmak