Her siyasi partinin ve her liderin de bu konularda bir programı olması doğaldır. Üstelik, onlar bir de çözümü kimlerle, seçmeni küstürmeden ve hangi yoldan bulmak zorunda olduklarını düşüneceklerdir. Ancak, gerçek o ki, şimdiye kadar bu konulardaki hiçbir program uygulanamadı. Muhtemelen iktidara gelenler, çözümler için yeterince hazır değillerdi. Hazır görünseler de!Aşağıdaki sorunlar çözülürse, ülkemizin şimdi olduğundan çok daha yaşanabilir bir ülke olacağını düşünüyorum:1) İnsanımız iyi eğitilemiyor. Okuma yazma oranımız bile yeterli değil. Yeterli okul ve öğretmen yok. Öğretmenler yeterince eğitimli değil. Gençlerimiz üniversite kapılarında sürünüyor. Askerlik avantajları yüzünden üniversitelerde okuma peşinde olanlar var. Meslek eğitimi çok yetersiz. Başörtüsü sorununda bile karşılıklı direniş sürüyor. Eğitim müfredatı çok eski ve yetersiz. Hala, 50 yıl önceki bilgiler okutuluyor. Sistem, yaratıcılığı değil, ezberi ön plana çıkarmış durumda.2) Ülkede sürekli siyasi istikrarsızlık olasılığı var. Bir türlü kalıcı kitle partileri oluşturulamıyor. Başarısız bir koalisyon furyasının arkasından aşırı uçlara kaçma eğilimi gösteren parti iktidara geliyor. İktidar partileri yandaşlarını kayırıyor; liyakatlileri suyun başına getirmekten korkuyor. Ülkemizde güçlü, tüm kitlelerin ihtiyacına cevap veren, aşırı uçlara kayma olasılığı bulunmayan az sayıda parti olsun istiyoruz. Siyasi istikrarsızlık veya sık karşılaşılan istikrarsızlık beklentileri nedeniyle ekonomik istikrar sağlanamıyor. Siyasi Partiler ve Seçim yasaları bir türlü değiştirilemiyor.3) Çağdaş şehirleşme sağlanamıyor. Başta İstanbul olmak üzere en gözde şehirlerimiz çöküyor. Eski eserler, yeşil alanlar yok oluyor. İyi belediyeci gecekondulara su, elektrik, kanalizasyon bağlayan belediyeci oldu. Belediyeler, yapmaları gereken dışında her işle uğraşıyorlar. Ülkedeki en büyük yolsuzluk ve devlet hortumlaması olan gecekondu sorunu çözülemiyor. Gecekondu sahipleri oy deposu sayıldığı için korunuyor. Belediyeler gecekondular yüzünden istedikleri yere yol bile götüremiyorlar. Büyük bir plansızlık ve programsızlık var.4) Sosyal güvenlik sistemi çalışmıyor. Sağlık sigortası sadece kısıtlı kişiler için var. İşsizlik sigortası hiç yok. Emekli Sandığı, Bağ - Kur ve Sosyal Sigortalar Kurumu birleştirilemedi. Hastaneler bile tek elde toplanamadı. Bu kurumlar büyük açıklarla çalışıyor. İlaç fiyatları denetlenemiyor. Sistemler her ay milyarlarca dolar açık veriyor. En önemli kara delik burada. Özel emeklilik sistemleri yeterince desteklenmiyor.5) Vergi sistemi bozuk. Vergi oranları inanılmaz seviyelerde. Vergi yüzünden dünyadaki en pahalı otomobiller bizde. Yaygın ve adil vergi sistemi yok. Kümesteki kazlar sürekli yolunuyor. Vergi reformu için IMFye verilen sözler var ama yerine getirilemedi.* * *Bu konularda gerekirse ayrı ve geçici çalışma birimleri kurulması lazım. Ama, yapılamadı. Yapılamıyor. Bundan öncekiler de yapamadı. Bu hükümet de yapamıyor. İki yılları bitti. ytoruner@milliyet.com.tr "Ülkemizin en önemli 5 sorunu nedir?" diye kendime sordum. Çözüm aramadan önce sorunları, bunların önceliğini ve çözmek için gereken süreyi iyi irdelemek lazım.