Stiglitzin aykırı görüşlerinden bazıları şunlar: Birleşmiş Milletler, IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşların üzerinde, bunların hisselerini kontrol eden G - 7 ülkelerinin önemli etkileri, politika yönlendirmeleri var.stelik, IMFde veto hakkı olan tek ülke ABDdir. Bu açıdan bakılırsa, G - 7 ülkelerinden değil, G - 1 ülkesinden bahsetmek yanıltıcı olmaz.Küreselleşme, önceleri Amerika benzeri zenginliğe ulaşmak gibi algılanırken, şimdi dünyadaki dengeleri bozacak gibi görünüyor.Tam, kapitalizmin günümüzdeki sürükleyici gücünün "verimlilik" olduğu belirlenmişken, toplumun sistemle uyumunun ve bir ülkedeki piyasaların iyi çalışmasının bundan daha önemli olduğu anlaşıldı.Gelişmiş ülkelerde, sosyal sigorta sistemini özelleştirmek gerekli değil. Gelişmekte olan ülkelerde ise zaten olanaksız.İşsizlik problemi, her ülke için enflasyondan daha önemlidir. Birçok merkez bankası bu konuda tercih hatası yapar.Yalnız hükümetlerde değil, IMFde de şeffaflık yoktur. Kararlardan kimsenin önceden haberi olmaz. Kararlar alındıktan sonra internet sayfasından öğrenilir. Bazıları için bu şeffaflık yeterlidir.Ekonomik dalgalanmalardan arınmış cari açık, mevcut cari açık rakamından daha önemlidir.Bir ülke tüketim için veya eski borçlarını ödemek için borçlanıyorsa, bu kötüdür. Borçlanma yatırım için yapılıyorsa, anlaşılabilir.Gelişmekte olan ekonomilerdeki en büyük tehlike, aşırı değer kazanmış ulusal paradır. Değerli ulusal para işsizliği artırır. Bu tehlike Türkiye için de vardır.ABDde, bir eyaletten diğer bir eyalete sermaye akımının önlenmesi için, bankaların bütün eyaletlerde birden çalışmasına izin verilmemiştir. Bir ülkenin bankacılık sistemini yabancıların ele geçirmesi de aynı sonucu yaratır. Bankacılık sistemini yabancılara kaptırmış olan bir ülkede ulusal sermaye birikimi yapılamaz. Örneğin, krizden sonra Meksikada biri dışında ulusal banka kalmamıştır. Sonuçta, işsizlik artmış, işçi ücretleri on yıl öncesinin de altına düşmüştür. ***Stiglitz, basının duymadığı başka önemli şeyler de söyledi. Bunlara ve bazı yorumlarıma da sonraki yazımda yer vereceğim. ytoruner@milliyet.com.tr 2001 Nobel Ekonomi Ödülü sahibi Dünya Bankası eski baş ekonomisti ve Başkan Clintonun baş ekonomi danışmanı Joseph Stiglitz, geçen hafta Hürriyet gazetesi ve Akbankın davetlisi olarak İstanbulda bir konferans verdi. Stiglitz IMF, Dünya Bankası ve Amerika Birleşik Devletlerinin (ABD) mevcut politikalarına ters düşen görüşleri yüzünden bazıları tarafından alkışlanırken, bazıları tarafından da muhtemelen hak etmediği biçimde eleştiriliyor. İstanbulda verdiği "Küreselleşme ve Hayal Kırıklıkları" konulu konferansta da kurulu düzene öyle eleştiriler yöneltti ki, kendisini dinlemekte olan Amerikan Başkonsolosu, konferansın çay molasında Stiglitzi tebrik etmeden salondan ayrıldı.
