Zeynep Aktaş

2020 yılına damgasını vuran pandemi 2021 yılında da piyasaların gündeminde yer almaya devam edecek görünüyor. Virüsün yeni mutasyonuna dair gelişmeler küresel korkuyu hareketlendirdi: VIX Endeksi 30 puana çıktı. Petrol yüzde 5 değer kaybetti. Havayolu şirketlerinde tedirginlik arttı.

Koronavirüs salgınında aşıların hayata geçmesi ile birlikte sevindirici gelişmeler yaşanırken İngiltere Sağlık Bakanlığı, koronavirüsün hızla yayılan yeni bir türünün ortaya çıktığını açıkladı. Üstelik mutasyona uğramış bu türün bulaşıcılık oranı yüzde 70 daha fazla. Salgın hastalık konusunda yaşanan bu gelişme piyasalarda bir anda havayı değiştirdi. Virüsün mutasyona uğraması ve bulaşıcılık oranının çok daha fazla olması endişeleri artırdı.

İngiltere sert izolasyon tedbirleri alırken risk iştahı düştü. Dolar endeksi (DXY) 89.9 seviyesi ile gördüğü dip seviyelerden yönünü düşük bir ivme ile de olsa yukarı çevirdi. VIX Volatilite Endeksi 8.4 puan yükselerek 30 puana çıktı, endeks 4 Kasım’dan bu

Aşılama sürecinin başlamasıyla piyasalar pandemi sonrasına göre konumlanmaya başladı. Borsa çekim merkezi olmaya aday. Yabancının ilgisiyle birlikte yeni zirveler gelebilirBirikim sahipleri için piyasaları izlemek elzem hale geldi. Bunun nedeni mevduatın enflasyonun gerisinde kalması. Yıllık enflasyon yüzde 14,03 seviyesinde olurken gösterge faiz 14,69. Politika faizi ise yüzde 15. Enflasyon kadar faiz getirisinin olması halinde ancak mevduattaki birikimin korunması mümkün olabilecek. Geride kalan bir yıllık süreçte altın yüzde 59, dolar ise yüzde 29 yükseldi. Birikim sahiplerinin güvenli olarak nitelendirdikleri her iki enstrümana gösterdikleri yüksek ilgi ister istemez altın ve dövizdeki artışı yükseltti. Şimdilerde ise her iki enstrümanın aynı hızla devam edip etmeyeceği tartışılırken gözler pandemi sonrası borsada cazip hale gelecek sektörlere çevrilmiş durumda. Yıl başından bu yana yerlilerin ilgisiyle BIST 100 Endeksi dışındaki hisselerde aşırı fiyatlanmalar gözlendi. Şimdilerde ise piyasalara yabancı sermayenin yönelimi söz konusu.

Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Naci Ağbal, öngörülebilir bir para politikası için sinyal verdi. Sıkı para politikası, güçlü iletişim ve şeffaflığın altını çizdi. Yabancı yatırımcıya yeşil ışık yaktı.

TCMB Başkanı Ağbal yaptığı sunumda, Merkez Bankası’nın temel amacının fiyat istikrarını sağlamak olduğunu belirterek, “Biz bu amaca yürekten inanıyoruz ve enflasyonu düşürmekte kararlıyız” diye konuştu.

Toplantı boyunca Ağbal’ın konuşma üslubu, sunumun soru - cevap kısmında soruları tek tek alarak cevaplaması, enflasyon vurgusu ve parasal sıkılaştırma konusundaki yaklaşımı piyasalar tarafından olumlu algılandı.

Bu, önümüzdeki dönemde normalleşme adımlarının devam edeceğini ve yönü yukarı olan dolar kurunun bu ivmeyi zayıflatması anlamına geliyor. Zira Ağbal, hedeflere ulaşmak için şartlara göre politika duruşunun daha da sıkılaşacağını söyledi.

Faiz artacak mı?

Toplantıdan çıkan mesajlar 24 Aralık’ta gerçekleşecek faiz toplantısında bir artışın gelebileceği sinyali de algılanmakta. Enflasyon yükseliyor ve Ağbal, parasal

2021 yılına yönelik beklentiler borsalarda alımları canlı tutarken kurdaki düşüşü frenliyor. AB Liderler Zirvesi’nden Türkiye aleyhine yaptırım çıkmazken ABD’den Trump’ın ne yapacağı bekleniyor.

Yıl sonu rallisine odaklanan piyasalar borsada alım yönündeki eğilimlerini sürdürüyor. Kura yönelik talepse hala yüksek. Önümüzdeki dönemde ABD-Türkiye ilişkilerinde stres artabilir. Bu da gerek kur gerekse borsa üzerinde etkisini hissettirecektir. Hisse senetlerinde BIST 30 hisselerinin performansı enflasyonun altında kaldığı için hala prim potansiyelini koruyor. Borsada alımları güçlü kılan beklentilerdir. Ancak dolar kurunda gerçekleşmeler daha fazla etkili. Yükseliş yönündeki direnç kırılmada zorlanılıyor. Buna rağmen bilanço hesaplamaları göz önünde bulundurularak yılı kasım ayının en düşük seviyesi olan 7.50’de kapatma çabası gözlenebilir. Fakat kurun bu seviyede kalıcı olması beklenmemeli.

Dolarda al-sat marjı

Dolar/TL kurunda al-sat marjı oluştu. Kısa vadede hareket

Öncesinde fiyatlara yansıyan ABD yaptırımları senatodan geçti. Yabancı yatırımcı Noel tatiline gireceği 24 Aralık’a kadar hareketli olacak. İçeride de bu tarihteki Merkez Bankası toplantısı önemli

24 Aralık’tan itibaren yabancılar tatile giriyor. Bu tarihten sonra yurtiçi piyasalarda ağırlıklı olarak yerli yatırımcıların hareketleri izlenecek. Yabancı kurumların son dönemdeki raporlarda ağırlıklı olarak Türk hisse senetlerinde olumlu yönde beklentiler dile getirilmekte.

Öte yandan Merkez Bankası’nın faaliyet takvimine göre, 2020’nin son Para Politikaları Kurulu (PPK) toplantısı 24 Aralık 2020 tarihinde gerçekleştirilecek. Merkez Bankası’ndan şimdiden bir faiz artırımı beklentisi oluşmuş durumda.

Ancak TCMB, 24 Aralık’ta faiz artırımına gitmese de yılın genelindeki enflasyonu görerek yeni atacağı adımın sinyalini verebilir. Böylesi bir yaklaşım da yine piyasaları rahatlatacaktır.

Yılbaşı hareketi

Piyasalarda bir süredir devam eden yılbaşı hareketi sürüyor. BIST 100 Endeksi, son bir haftada yüzde 2,99 değer kazanarak haftayı 1.370 puandan tamamlayarak tüm

Kitlesel aşı hazırlıklarıyla piyasalarda yükseliş için uygun zemin oluşuyor. Uluslararası fonlar Türkiye’nin de aralarında olduğu gelişmekte olan ülkelere odaklanmış durumda. Dünyada yaygın aşılamayla salgının önüne geçilebilmesi ekonomilerin açılmasına imkân verecek. Düşük faiz ve bol para ortamında gelişmekte olan ülkeler atağa kalkabilir.

Küresel piyasaların gündeminde koronavirüse karşı kitlesel aşılama var. İlk toplu aşılama İngiltere’de başladı. Aşılamaya ilişkin gelişmelerle birlikte küresel bazda değer kaybeden dolar endeksi DXY, 2021’de de zayıf kalabilir. DXY’nin zayıf kalması gelişmekte olan piyasalara yönelimi güçlendirecektir. Kitlesel aşılamada sayılı günler kalırken piyasalarda yükseliş için uygun zemin oluşuyor.

Pfizer ve BioNTech’in birlikte geliştirdiği Kovid-19 aşısı ilk kez İngiltere’de 90 yaşındaki bir kadına uygulandı. 800 bin dozdan oluşan ilk sevkiyattaki aşılar 50 hastaneye dağıtıldı. Dünya bu gelişmeyi heyecanla izliyor. Uluslararası fonlar ise gelişmekte olan ülkelere odaklanmış durumda.

Z

Negatif reel faiz ortamı ile borsaya yıl boyunca artan ilgi, bireysel yatırımcı sayısını zirveye taşıdı. Bu süreçte hisse senetlerine yönelen nakit girişinde de benzer bir artış gözlendi. Ancak aynı dönemde dolar kuru da yükseldi. Kasım ayında dolar/TL kuru 8.58 ile tarihi zirve seviyelerine tırmandı. Fakat ekonomi yönetiminde yeni bir anlayışa geçileceği yönündeki gelişmeler kuru 8.58 TL’den 7.51’e geriletti. Pandemi ile ilgili endişelerle kur yeniden 7.83 seviyesinde.

Yeni aşama, aşı

Piyasalara yönelimi desteleyecek yeni aşama ise yakın bir zamanda aşılamaya geçilmesi olacaktır. Verilere baktığımızda piyasalardaki canlılığı ölçen endekslerden birisi olan satın alma yöneticilerinin eğilimini gösteren PMI Endeksi, 53.9’dan 51.4’e geriledi. Bununla birlikte 50 olan büyüme eşik değerinin üzerinde kalmayı sürdürmesi önemli. Bu veri geçtiğimiz nisan ayında 31.4 seviyesindeydi. 

Öte yandan açıklanan yıllık enflasyon oranı 14.03 seviyesinde. Yatırımcı açısından dolar ve faizin seyri kadar enflasyonun seyri de

Sermaye piyasaları düşük faizle birlikte pandemi döneminde atağa geçti. Birikimler mevduattan ayrıldı, borsa, döviz ve altına kaydı. Aracı kurumların kârı yüzde 150 arttı. Halka arzlara 20 kat daha fazla talep geldi. Yatırımcı sayısı ve işlem hacmi rekor kırdıSermaye piyasaları düşük faizle birlikte pandemi döneminde atağa geçti. Birikimler mevduattan ayrıldı, borsa, döviz ve altına kaydı. Aracı kurumların kârı yüzde 150 arttı. Halka arzlara 20 kat daha fazla talep geldi. Yatırımcı sayısı ve işlem hacmi rekor kırdıNegatif reel faiz ve pandeminin bir araya gelmesi sermaye piyasalarının yıllardır konuştuğu sorunları bir anda aşarak büyümesine imkân sağladı. Yatırımcı sayısı ve işlem hacmi arttı. Aracı kurumların karlılıkları zirve yaptı. Daha fazla insanın gündemine piyasa enstrümanları girdi. Kur riskinden dolayı şirketler ve bireyler kendilerini korumayı öğrendi.

Paranın faize akmaması, alternatif adreslere kaymasına yol açtı. Pay piyasasındaki yatırımcı sayısı 2019 yıl sonunda 1 milyon 203 bin kişi iken, 2020 Kasım sonu itibariyle 682 bin kişi artarak 1 milyon 885 bine