Zeynep Aktaş

2021 yılı sanayide ihracat ağırlıklı faaliyet yürüten şirketlerin sıçrama yılı oldu. Borsada BIST Sanayi Endeksi yüzde 45 yükseldi. Hizmet ve mali sektör hisselerinin performansları ise diğerlerine göre geride kaldı.

Sanayi sektörü pandemiye rağmen 2021 yılında büyümesini sürdürdü. Sektörde yer alan şirketlerin karları arttı. Dokuz aylık faaliyet döneminde yıllık bazda sanayi şirketlerinin toplam karı bir önceki yıla göre yüzde 279 arttı. Sanayi hisseleri 2021 yılında Borsa İstanbul’da yüzde 45 değer kazandı. Yatırımcılar yıl boyunca sanayi sektörü hisselerini izledi.

Borsa İstanbul’da yılın ilk üç çeyreği 1.589 ile 1.256 aralığındaki yatay bir bant içerisinde geçti. Kasım ayında BIST 100 Endeksi’nin 1.589 seviyesindeki güçlü direncini yukarı doğru kırması alımları güçlendirirken borsada TL bazında tarihi zirvelerin görülmesini sağladı.

Dolar kurunun 18,36 TL seviyelerine tırmanmasıyla birlikte ihracatçı şirketlere talep arttı.

Ekim ayının başından 1.398 seviyesinden başlayan yükselişle Endeks 2.406 puana kadar yükseldi. Endeks düzeltme yapmaksızın aralıksız olarak yükselişini sürdürdü.

Kazandıran sektör

Metal ana sektörü 2021 yılında en fazla kazandıran sektör oldu ve tüm yatırımcıların ilgi odağında yer aldı. Sektör yıl boyunca yükselen ivmesini korudu. Metal Ana Sektörü hisseleri yüzde 76,8 değer kazandı. Sektörün büyük oyuncuları Ereğli Demir Çelik, İskenderun Demir Çelik yüzde 100’ün üzerinde prim yaptı.

Kazandıran hisseler

2021 hareketli bir yıl olsa da birikimler güvenli limanlara yöneldi. Dolar kuru yıllık yüzde 79.7 arttı. Cumhuriyet altını yüzde 69.09 değer kazanırken euro'daki yükseliş yüzde 66 oldu. Aynı sürede BIST 100 Endeksi yüzde 26 değerlendi.

Piyasalar 2021’i oldukça hareketli geçirdi. Faizlerin düşmesine paralel tasarruf sahiplerinin tercihinde enflasyondan korunma öncelikli bakış açısı oldu. Dolar 7.4 TL’den 18.36 TL’ye yükselen bir seyir izledi. Son 10 günündeki sert geri çekilmenin ardından yılı 13.37’den tamamladı. Tüm dünyayı etkileyen pandemi yeni varyantları ile sürdü. Arz yönlü ve tedarik zincirindeki sıkıntılar küresel piyasaları olduğu kadar yurtiçi piyasaları da etkiledi. 2022 yılında da enflasyonun yüksek seyretmesi ve birikim sahiplerinin enflasyondan koruyan enstrümanlara yönelmesi bekleniyor.

2022’nin riskleri neler?

1-) Küresel bazda yükselen enflasyon en büyük risk olarak kendini gösterecek. Bu durumun ülkelerin büyümelerini olumsuz yönde etkilediği görülecek. Makro ekonomik dengelerin sağlanması zorlaşacak.

2-) Kovid 19 salgın hastalığı yeni varyantları ile gündemde kalmaya devam edecek.

3-) Merkez bankalarının faiz artışları gündemde olacak bu da bireylerin ve kurumların borçluluklarına yansıyacak.

Borsa İstanbul 17 Aralık’ta 2.406 ile test ettiği zirvesinin ardından 24 Aralık’ta 1.726’ya kadar geriledi. Bir haftada hisselerde yüzde 35’e varan kayıplar oluştu. Haftanın son işlem günü ise güçlü hisselerden yüzde 20’ye kadar tepki verenler olduğu gözlendi.

Borsada son bir haftada yüksek dalgalanmadan kaynaklı hisse senetleri çok sert iniş ve çıkışlar yaşadı. Bu süreç içerisinde BIST 100 Endeksi 2.406’ya çıktı. Sonrasında da 1.726 seviyesine kadar geriledi. Endeks haftanın son işlem gününü ise 1.891’den tamamladı.

Endeksin bu dalgalanması sırasında BIST 50 hisselerinde yüzde 22 ile yüzde 35 arasında kayıplar oluştu. Haftanın son gününde ise kapanış itibari ile güçlü hisselerde en düşük seviyeye göre yüzde 20’lere varan tepki çıkışları oluştu. Bu hareketleri incelediğimizde Ereğli Demir Çelik, Hektaş, Ford Otosan, Türk Hava Yolları, Sasa Polyester, Gübre Fabrikaları, Aselsan, Arçelik hisselerinde test ettikleri dip fiyatlarına göre yüzde 15 ile yüzde 20 arasında çıkışlar yaşandı.

Borsa, dolar, altın aralık ayında büyük volatil hareketleri ile yatırımcıların gündeminde oldu. Dolar kuru ayın ikinci yarısında en yüksek 18,36 TL’ye kadar çıkarken 24 Aralık itibari ile 10.6’lara geriledi. BIST 100 Endeksi aynı süreçte 2.406’dan 1.726’ya geriledi. Hisselerin sert geri çekilme yaşadığı bu süreçte bazı şirketler yeniden hisselerini toplamaya başladı. Borsa haftayı 1.891 seviyesinden tamamladı.

Geri alım nedir?

Hisse senetlerinin geri alımı, bir şirketin kendi hisselerini satın alması anlamına gelir.
Şirketlerin hisselerinin işlem fiyatının gerçek değerini yansıtmadığı yönünde düşünmeleri geri alım yapmalarının ana nedenidir.

Piyasalar endeks hisseleriyle canlı. Demir çelik sektörü hisselerinden İskenderun Demir Çelik, Ereğli Demir Çelik ve Kardemir (D) yılbaşından bu yana yüzde 100’ün üzerinde getiri sağladı.

Piyasalar hareketli ve endekste ağırlığı en yüksek olan metal ana sektörü hisseleri yükselişleri ile yatırımcıların ilgisini çekiyor. Bu hisselerdeki yükseliş endeksi de olumlu etkiledi. BIST 100 Endeksi 2.084 seviyesine tırmandı. Endeks dolar bazında ise 127.3 seviyesinde. Demir çelik sektöründeki getiri yılbaşından bu yana yüzde 100’ün üzerine çıktı. İskenderun Demir Çelik yüzde 185 ile en yüksek primi yaparken onu yüzde 135 ile Ereğli Demir Çelik izledi. Kardemir (D)’nin yükseliş oranı ise yüzde 102 seviyesinde gerçekleşti.

Döviz kazancı olanlar

Endeksi sürükleyen hisselere baktığımızda döviz bazında kazancı olan şirketlerin öne çıktığını görüyoruz. Şişe Cam, İskenderun Demir Çelik, Enka İnşaat, Ereğli Demir Çelik dövizdeki artıştan en fazla etkilenecek şirketlerin başında geliyor. Kurdaki artışla birlikte bu hisselerdeki hedef fiyatlar da yükseliyor.

Havayolu güçleniyor

Pandemi endişelerinin azalması ile birlikte 2021’in ikinci yarısından itibaren artan yolcu trafiği, 2022’nin tamamında etkisini gösterebilir. Bu da doluluk oranlarını olumlu etkileyecektir. Ağırlıklı olarak yabancı para cinsinden geliri olan havacılık şirketleri kurun artışından olumlu etkilenecek şirketlerin başında geliyor.

Merkez Bankası (TCMB) faiz indiriminde dördüncü adımı attı. Eylülde 100 baz puan, ekimde 200 baz puan, kasımda 100 baz puan faiz indirimi yapan Merkez Bankası dün 100 baz puanlık daha indirim yaparak faizi yüzde 14’e çekti.

Merkez Bankası yılın son toplantısını dün gerçekleştirdi. Piyasa beklentilerine paralel 100 baz puanlık indirim yaptı. Merkez Bankası’nın faiz indirim kararı piyasalar tarafından fiyatlanmaya devam ediyor. Dolar kuru 15.36 seviyesinde bulunurken euro kuru 17.37 seviyesinde.

Sınırlı alan tamam

Karar metninde arz yönlü ve para politikası etki alanı dışındaki arızi faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu geçici etkilerin ima ettiği alanın kullanımının tamamlanmasına karar verildiği belirtildi. Metinde 2022 yılının ilk çeyreğinde para politikası çerçevesinin gözden geçirileceği ifade edildi.

İlk çeyrek öngörüsü

Alınmış olan kararların birikimli etkileri 2022 yılının ilk çeyreğinde yakından takip edilecek ve bu dönemde fiyat istikrarının sürdürülebilir bir zeminde yeniden şekillenmesi amacıyla geniş kapsamlı politika çerçevesi gözden geçirme süreci yürütülecek.

Nelere vurgu yapılıyor?

Açıklamada şu detaylar yer aldı:

Yabancı yatırımcılar Borsa İstanbul’da alımlarını güçlendiriyor. Yabancıların özellikle sanayi ve hizmet hisselerinde paylarını artırdığı gözleniyor

Yabancı yatırımcılar kasım ayında yılın en güçlü alımını gerçekleştirdi. Ağustos ayından bu yana alım yapan ancak alımları 450 milyon doları geçmeyen yabancılar, kasımda 707 milyon dolarlık net alım gerçekleştirdi. Yabancıların ağustos ayından bu yana toplam alımlarının tutarı ise 1 milyar 285 milyon dolar oldu. Borsanın seyrine baktığımızda BIST 100 Endeksi’nin kasım ayına 1.522 seviyesinden başladığını ve kasım sonunu 1.809’dan tamamladığını görüyoruz. Borsa endeksi aralık ayının ilk 10 gününde de çıkışını sürdürdü ve TL bazında 2.035’e yükseldi. Ancak Endeks dolar bazında 146.8 seviyesinde ve dolar bazında fiyatların cazip olması yabancı yatırımcının hisse senetlerine yönelmesine neden oluyor.

Yabancıların kasım ayında en fazla aldığı hisselerin listesi şöyle: Tüpraş, Şişe Cam, Türk Hava Yolları, İş Bankası (C), Petkim, Ford Otosan, Turkcell, Pegasus, Türk Telekom, Akbank.

Alımlar sürecek

Yabancıların zaman zaman kâr satışları olsa da güçlü hisselerde alımları devam edecektir. Endeks 30 hisselerinde hedef fiyatların yükseltilmesi buna işaret ediyor. Şirketlerin finansal sonuçlarındaki olumlu gelişmeler fiyatlarına da olumlu yansımakta. İhracat yapan şirketler kur farkı gelirlerini bilançolarına yansıttıklarında gelirlerinde de artış görülecektir.

Yeni zirveler

Hisse senetlerinde TL bazında zirveler oluştu. Bu zirveler önümüzdeki dönemde daha yukarıda oluşabilir. Özellikle ihracat ve yatırım yapan satış gelirleri büyüyen temettü ödeyen şirketler, yatırımcıların ilgi odağında olmaya devam edecek. Hisselerde ‘hacim’ önemli. Hacim artışları daha fazla kişinin ya da daha yüksek portföylerin hisse ile ilgilenmeye başladığını gösterir. Fiyat artarken hacmin de artması hisseyi yukarı taşır.

Borsa İstanbul’da endeks son bir ay içerisinde yüzde 23 değer kazandı ve 1.910 puana çıktı. Endeks TL bazında kapanış rekoru kırarken hisselerde güçlü getiriler oluştu

Borsa İstanbul geçen üç ayda yüzde 30 oranında bir atış sergiledi. Geride kalan 36 işlem gününde 31 gün yükselirken son üç günde çıkış ivmesinin arttığı gözleniyor. Endeks son işlem günü olan cuma günü kapanışını 1.910’dan tamamladı. Borsa yükselirken endeks üstü prim yapanlar ve dolar bazında değer kazananlar ise ağırlıklı olarak güçlü firmalardan geldi. Bu nedenle borsada işlem yaparken hisse seçimi önemli.

Geniş bir zaman diliminden bakıldığında endeksin TL bazında yükselmesine rağmen dolar bazında hâlâ alması gereken çok yol olduğu görülüyor. BIST 100 Endeksi dolar bazında dip seviyelerden kurtulabilmiş değil. Yabancıların piyasaya dönmesi dolar bazında genel çıkış için önemli bir etken olacaktır. Buna karşın uzun vadede güçlü firmaların dolar bazında da iyi primler yaptığını söylemek yanlış olmayacaktır.

Güçlü değer artışı

BIST 100 hisseleri içerisinde son 5 ve 1 yıl ile bir ayda dolar bazında değer kazanan sekiz BIST 100 şirketi bulunuyor. Bu firmalar şunlar: Sasa Polyester, Hektaş, İskenderun Demir Çelik, Doğuş Otomotiv, Tofaş Otomobil, Enka İnşaat, Brisa ve Şişe Cam.
Borsada talep gören hisse senetlerini incelerken aynı sektördeki diğer şirketleri de göz önünde bulundurmak önemli. Güçlü hisseler çıkışlarına devam edebilir ancak hisse değişimlerinin yaşandığını da görebiliriz.

Odaklanma önemli

İçerisinde bulunduğumuz dönem hem yurt içi hem de yurtdışı gelişmeleri takip etme ve reel getirilere odaklanma dönemi. Ancak gelişmeler hayli fazla ve sürekli akışkanlık gösteriyor. Bu nedenle uzun vadede şirket değerlerine odaklanmak ve sabırlı olmak kazanmayı da sağlayacaktır.

Borsada yatırıma yönelen, kâr ve satışları büyüyen şirketlere ilgi artarken getiri potansiyeli güçleniyor

Borsada yılbaşından bu yana ihracat yapan firmalarla onlara hammadde temin eden şirketlerin hisselerinde güçlü primler oluştu. Kurdaki değer artışı ve faizlerdeki düşüş sonrasında kârlılığını koruyan ve satışlarını artırmayı başaran şirketler daha fazla tercih edilir oldu.

Borsa İstanbul’da yatırım, kâr ve satış büyümesi yüzde 20’nin üzerinde olup net satışları 1 milyar TL’nin üzerinde olan 12 firma bulunuyor. Bu şirketler şunlar: Arçelik, Ereğli Demir Çelik, İskenderun Demir Çelik, Şok Marketler Ticaret, Doğuş Otomotiv, Coca Cola İçecek, Vestel Beyaz Eşya, Aksa Enerji, Gübre Fabrikaları, Aksa, Otokar, Yataş.

Bu firmalardan Gübre Fabrikaları ve Yataş’a ait hisseler yılbaşından bu yana gerilerken diğerleri prim yaptı.

Katma değer

Göstergeler önümüzdeki yıl şirketlerin daha fazla katma değer odaklı çalışmayı öne çıkaracaklarını söylüyor. Listeye giren 12 şirketin sekizi halihazırda yüzde 10’un üzerinde ihracat gerçekleştiriyor. Firmaların sürdürülebilirliği sağlayabildikleri ölçüde oluşacak kur avantajının da desteğiyle mali performanslarını yükseltmeleri mümkün olurken satışlar içindeki ihracatın payı da büyüyebilecek.

Yatırım seçenekleri