Köylerde kadın mucizesi
Torosların eteğinde, Yörük kültürünün yeni nesillere aktarılması için yola çıkılan Darısekisi Örnek Köy Projesi’nde, Mersinden Kadın Kooperatifi başrolde
Şu bir gerçek ki, kooperatifçiliği kadınlar çok üst noktalara taşıyacak. Ülkemizde özellikle gastronomi alanında kırsal kalkınmanın ve kadının güçlenmesiyle ilgili öne çıkan en önemli modellerden biri kadın kooperatifleri. Mersinden Kadın Kooperatifi’nin başarılı çalışmaları da bu söylediğimin en güzel kanıtı. 2019 yılının son aylarında kurulan kooperatif, kısa sürede gerçekleştirdiği sürdürülebilir projelerle müthiş bir başarı elde etmiş. Hayalleri gerçeğe dönüştüren başarılı kadınların son çalışmaları Darısekisi Örnek Köy Projesi, Mersin Büyükşehir Belediyesi tarafından kurgulanan kapsamlı bir proje. Uygulamada belirlenen köylerin, tarihi, turistik, yöresel mutfakları ve tarım ürünleri üzerinden markalaştırılarak öne çıkarılması hedefleniyor. Mersinden Kadın Kooperatifi ise Torosların eteğinde bu yıl hayata geçirilecek Darısekisi projesinin esas paydaşı durumunda. Boş ve atıl bir okul, lojmanıyla birlikte Büyükşehir’e tahsis ediliyor. Burası kadınların eğitim göreceği, yöresel üretim yapabilecekleri mutfak alanlarına dönüştürülüyor. Bahçede kurulacak kıl çadırlarda ve açık alanda Yörük kültürüne ait birçok ritüelin uygulamalı olarak yaşatılması planlanıyor. Masal ve efsane atölyeleri ile Yörüklerde Hıdırellez kutlamalarının halkla buluşturulması gibi faaliyetler kurgulanıyor. Projeye göre, misafirler Yörük kültürünü tanırken organik tarımı öğrenecek, yöreye has ürünlerle de kahvaltı edebilecek.
Köylerde yaşam canlanıyor
Örnek köy projeleriyle belirlenen modelle köylerde yerel kalkınmanın, “tarım-turizm-gastronomi” üçgeninde canlandırılması hedefleniyor. Bu modelin başarıyla uygulanması ve köylerin yeni yaşam merkezleri haline getirilmesiyle kırdan kente göçün azaltılması sağlanacak, tarımsal üretimin artışının yanı sıra doğal ve sağlıklı ürünlere erişim kolaylaşacak. Festival, karnaval gibi kitlesel katılımların olduğu faaliyetleri de sırada. Güzel haber şu: Proje çok yakında tamamlanıyor ve hayata geçiriliyor.
Kooperatif Başkanı Meral Seçer, ana felsefelerini, “Kadınların tek başlarına yapamayacakları işleri birlikte çok çalışarak, kocaman bir biz olmak duygusuyla başarmak” diye özetliyor. Seracılık, tekstil gibi farklı alanlarda faaliyet gösteren Mersinden Kadın Kooperatifi atalık tohumla yetiştirilen gıda üretimiyle de öne çıkıyor. Kooperatifin hayata geçirdiği kurutma tesisinde, kapalı serada kurutulan bölgeye ait meyve ve sebzeler, gıda standartlarına uygun paketleniyor ve zincir marketler dâhil çeşitli mecralarda satılıyor. Türkiye’nin ruhsatlı ilk ve tek kaz kesimhanesinin açılması ise yine kooperatifin başarılı çalışmalarından biri. Akdeniz Renkli Eller Kadın Kooperatifi ile yürütülen ekmek projesinde de 120 yıllık mazisi olan ekşi mayalı Girit ekmekleri ve odun ateşinde pişirilen yufka ekmekler, Mer-Ek büfelerinden halka ulaştırılıyor.
Sofralar dile gelirse
Edirne’de geçtiğimiz günlerde, “Sofralar Dile Gelse” oluşumunun öncülüğünde, 100 yıl önce sayıları 20 binleri bulan Yahudilerin hatıraları, Sefarad yemeklerinin tadıldığı gösterişli bir sofrada canlandı. 2021’in başlarında Tamar Taşçıoğlu ve Engin Aymete tarafından hayata geçirilen Sofralar Dile Gelse, bu topraklarda yaşamış veya yaşayan farklı kültürleri, yemekleri üzerinden tanıtmayı, hatıralarını yaşatmayı ve kültürler arası iletişime katkı sunmayı amaçlıyor. Etkinliklerin sonuncusu, yakın geçmişe kadar etkin bir Yahudi kültürünün yaşandığı Edirne’de gerçekleştirildi. Kentte artık yerleşik cemaat kalmasa da, önemli bir Yahudi tarihi var. Geziye katılanlar “Edirne Yahudi Yemekleri” kitabının yazarlarından Aydemir Ay’dan, sokak sokak eski Yahudi hikâyelerini dinlediler; ayrıca Şef İvet Acu Güney’in hazırladığı Pancar yaprağı böreği (Borek de ojas de pandjar), Zeytinyağlı kabak kabuğu (Endjinaras), Pırasa köftesi (Koftes de pırasa), Etli patlıcan sarma (Rulikos de berendjena), Revani (Tezpisthi) gibi birbirinden lezzetli Sefarad yemeklerini tatma imkânı buldu. Edirne gezisinin ikincisi 12-13 Mart’ta yapılacak.
