Hepaptit B siroz ve kansere neden oluyor

Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Utku Kavruk, bağışıklık sistemi kuvvetli olmayan kişilerin karaciğerlerinde hızla çoğalarak siroz ve kanser gibi hastalıklara zemin hazırlayan Hepatit B’den korunmak için aşı olmanın en önemli seçenek olduğunu söyledi.

Yrd. Doç. Dr. Kavruk, ülkemizde her yıl binlerce kişinin Hepatit B'nin neden olduğu karaciğer hastalıkları nedeniyle organ nakline ihtiyaç duyduğunu açıkladı.

Hepatit, karaciğerde iltihaplanmaya neden olan ve Hepatit B viru¨su¨nu¨n (HBV) neden olduğu viral bir hastalıktır. Hepatit B, bu grupta yer alan viru¨s tu¨rlerinden sadece biridir. Kan, temas ve cinsel yollarla bulaşabilen Hepatit B, uzun su¨re belirti vermeden ilerleyebilir ama ileri aşamalarda karaciğer kanserine ve sirozla sonuçlanan ağır bir tabloya da neden olabilir.

Hepatit B, akut (belirtilerin ani başladığı ve nispeten kısa su¨rede sona erdiği) veya kronik olabilir. Hastalığın kronik olması daha çok hastanın yaşıyla ilişkilidir. Kronikleşme oranı yaş arttıkça du¨şer, bebeklerde kronikleşme oranı yaklaşık yu¨zde 90 iken çocuklarda yu¨zde 25-50, erişkinlerde ise yaklaşık yu¨zde 5 dolaylarındadır. VM Medical Park Samsun Hastanesi’nden Yrd. Doç. Dr. Utku Kavruk’a göre, akut Hepatit B enfeksiyonu 6 aydan daha uzun su¨rede iyileşmezse enfeksiyon kronikleşmiştir ve ömu¨r boyu su¨recektir.

Hepatit B’den ve ağır neticelerinden korunmanın en iyi yolu, Hepatit B’nin ne olduğu, belirtileri ve korunma yolları hakkında bilgi sahibi olmaktır. Yrd. Doç. Dr. Utku Kavruk, 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü nedeniyle, Hepatit B hastalığı hakkında önemli bilgiler verdi:

Hepatit B anneden geçiyor

Bir kişi kan dolaşımında bu¨yu¨k miktarda viral yu¨ke sahipse bu¨yu¨k olasılıkla Hepatit B viru¨su¨nu¨ bulaştırır. Viru¨s HlV’den daha bulaşıcıdır, bu yu¨zden çok ku¨çu¨k bir miktarı başkasını enfekte etmek için yeterlidir. Bu sebeple bulaşıcılığı yu¨ksek olan Hepatit B viru¨su¨nden korunmak için Hepatit B’nin nasıl bulaştığını bilmek ve bu doğrultuda önlemler almak hayati öneme sahiptir. Hepatit B viru¨su¨nu¨n bulaşması için birçok yol vardır:

• Hepatit B anneden bebeğe bulaşabilir ancak virüs genellikle bebek rahimdeyken değil, bebeğin anne kanına temas ihtimalinin yüksek olduğu doğum esnasında geçer. Du¨nya çapındaki Hepatit B vakalarının çoğu bu yolla iletilmiştir.
• Hepatit B korunmasız cinsel temas esnasında bulaşabilir.
• Hepatit B, ilaç ekipmanları paylaşımı sırasında da bulaşabilir. İlaçları enjeksiyon ya da solunum yoluyla alıyorsanız ve iğne, tu¨p gibi ekipmanları paylaşırsanız, enfeksiyonu geçirme riskiniz yu¨ksektir.
• Hepatit B dövme ya da vu¨cut delme sırasında bulaşabilir. Aygıtlar yeterince sterilize edilmezse, enfeksiyonu geçirme riskiniz vardır. Akupunktur bile ufak bir risk taşır.
• Hepatit B kan nakli sırasında bulaşabilir. Ülkemizde dahil birçok u¨lkede, kan bağışları Hepatit B için test edilmektedir ancak bazen bu testler ile viru¨su tespit edilemez.
• Hepatit B kişisel eşyaların paylaşımıyla bulaşabilir. Viru¨s bir kaç gu¨n çok az miktar kan ya da vu¨cutsal sıvıda yaşayabildiğinden; diş fırçaları, jiletler ve vu¨cut sıvılarıyla kirlenmiş olabilecek diğer kişisel eşyaları paylaşmamanız gerektiği anlamına gelir.

DÜZENLİ KONTROL ŞART

Kronik Hepatit B teşhisi konulan çoğu kişi, teşhisin konulduğu anda tedaviye ihtiyaç duymaz. Uzun dönemde daha iyi hissedecektir, ancak hastalıkta ilerleme olup olmadığının tespit edilmesi için du¨zenli olarak kontrol edilmeleri gereklidir. Fakat bazıları viru¨su¨n aktivitesini sınırlamak ve karaciğerde hasarın ilerlemesini engellemek için tedaviye ihtiyaç duyarlar. Bu tedavi ilaç tedavisidir. Tedavinin amacı yaşam kalitesini artırarak hayatta kalmayı, hastalığın siroz, karaciğer hastalığının son aşaması olan ‘hepatosellu¨ler karsinom’ (HCC ya da öncu¨ karaciğer kanseri) ve ölu¨m gibi komplikasyonlara ilerlemesini engellemektir. Bu komplikasyonlar doğrudan ‘viral yu¨k’ olarak bilinen kandaki viru¨s miktarı ile ilişkilidir.

Çoğu insanda viru¨su¨n bazı genetik materyalleri (viral DNA) karaciğer hu¨crelerinde kalır. Bu yu¨zden bu kişiler vu¨cutlarından viru¨su¨ tamamen temizleyemezler. Ancak, çoğu vakada anti viral tedaviler viru¨s seviyelerini çok du¨şu¨k tutabilir. Viru¨s çok du¨şu¨k seviyelere baskılanırsa, karaciğer fonksiyon testleri (ALT’ı kapsayan karaciğer enzim testleri gibi) normale doğru döner, karaciğerin durumu iyileşir ve komplikasyon riski azalır. Nadiren viru¨s kanda belirlenemez olur ve kişi Hepatit B yu¨zey antijeni testinde negatif olur (HBsAg negatif). Bu kişiler genellikle çok iyi hissetmelerine rağmen, muhtemelen viru¨s karaciğer hu¨crelerinde kalacağından komplikasyonların artması riskiyle karşı karşıya kalırlar. Bu nedenle, kronik Hepatit B olmuş kişiler hayatlarının geri kalanında takip edilmeye ihtiyaç duyacaklardır.

HEPATİT B’DEN KORUNMAK İÇİN BUNLARA DİKKAT!

Hepatit B’nin Türkiye’de görülme oranı yüzde 5’in altındadır. Ülkemizde her yıl binlerce kişi Hepatit B'nin neden olduğu karaciğer hastalıkları nedeniyle organ nakline ihtiyaç duyar. Virüs kişinin vücuduna girdikten sonra şayet bağışıklık sistemi kuvvetliyse ya da direnç oluşumu söz konusuysa hastalık yapmayabilir.

Ancak direnç oluşmuyorsa virüs, karaciğer hücrelerinin içine yerleşir. Karaciğerde hızla çoğalarak siroz ve kanser gibi hastalıklara zemin hazırlar. Vücudun direnç oluşturmasının en önemli kuralı, aşı olmaktan geçer. Küçük önlemlerle hastalıktan sakınmak mümkün olabilir. İşte Hepatit B virüsünden korunmak için birkaç önemli öneri:

• Çocuğunuzun aşı takvimini aksatmayın, yetişkinlik döneminde aşı olmayı ihmal etmeyin.
• Aşıdan 5-10 yıl sonra kan tahlili yaptırın.
• Taşıyıcıysanız 6 ayda bir kontrole gidin.
• Sarılık ve halsizlikte doktora gidin.
• Taşıyıcıysanız paylaşın, sağlık sektöründe çalışıyorsanız dikkatli olun.
• Riskli bir temastan şüpheleniyorsanız mutlaka bir hekime başvurun.