Anne adayları mutlaka folik asit ile tanışın!

Dilara Koçak

Cuma günkü yazımda 5 -11 Ocak tarihlerinin Amerika’da “Ulusal folik asit haftası” olarak halkı bilgilendirmek üzere ilan edildiğini bildirmiştim. Bugün folik asitle ilgili önemli notlara devam ediyoruz.
B vitaminlerinden olan folik asidin yeterli miktarda alınması özellikle doğum anomalilerini engellemek için önem taşımaktadır. Eğer anne adayı gebelik öncesinden itibaren ve gebelik süresince yeterli folik asit almışsa, bebekte sipina bifida ve nöral tüp defekti (NTD) gelişme olasılığı oldukça azalacaktır.

Nöral tüp defekti nedir?
Nöral tüp defekti (NTD) bebeğin beyninde veya omurgasında meydana gelen doğum anomalisidir. Gebeliğin ilk haftalarında çoğu kez anne adayı hamile olduğunu bile öğrenmeden önce ortaya çıkmaktadır.
En yaygın iki NTD; spina bifida ile anansefalidir. Bu doğum defektleri, sakatlığa ya da ölümlere sebep olmaktadır.
Birçok NTD (yaklaşık yüzde 70’i), gebelik öncesinden itibaren ve gebelik süresince hergün folik asit desteği alındığında önlenebilmektedir.

Spina Bifida ve Anansefali
Sipina bifida ve anansefali, nöral tüp defektinin en yaygın iki çeşididir. Hamilelik öncesi her gün folik asit desteği alındığında bu iki problem de önlenebilmektedir.
Sipina Bifida, omurga ve belkemiğinin kapanmaması sonucu oluşmaktadır. Bu durumda, omurilik ve belkemiği olması gereken forma ulaşamaz. Sipina bifidalı bir çok yeni doğan, hayatını devam ettirir, ancak sakatlıklar söz konusudur ya da bir çok ameliyat geçirmek zorunda kalırlar.

Oluşan diğer problemler;
Vücutlarının alt kısmını haraket ettiremezler.
Tuvalet kabiliyetlerini kaybederler. Kendilerine hakim olmazlar.
Sıvı, beyne basınç yapabilir ve beyinde birikip hidrosefali meydana gelebilir.
Latekse karşı alerji gelişebilir (Özellikle balon veya hastane eldivenlerine karşı).
Anansefali, beyin ve kafatası kemiklerinin gereken forma ulaşamaması sonucu oluşur. Bu durumda, beynin bir kısmı ya da tamamı ve kafatası kemiklerinde eksiklikler oluşur. Bu defekti olan bebekler ya doğmadan ya da doğduktan kısa bir süre sonra ölür.

Bebeklerde neden nöral tüp defekti gelişiyor?
Hamile olan kadınların hepsinin bebekleri nöral tüp defektinden etkilenebilir, her kadın risk altındadır. Ancak aşağıdaki durumlar bebeğin NTD olmasını etkileyebilir;
Anne daha önce NTD gelişen bir hamilelik geçirdiyse
Diyabette oluşan kan şekeri kontrolsüzlüğü nedeniyle
Kullanılan bazı ilaçlar
Obezite
Hamileliğin ilk dönemlerinde gelişen yüksek ateş
Etnik kökeni İspanyol ya da Latin Amerikalı olan kadınlar

Folik asit nereden sağlanır?
Folik asit, B grubu vitaminler arasında yer alır. Vücut, sağlıklı yeni hücreler üretmek için folik asiti kullanır. Hamile kalmadan önce her gün 400 mcg folik asit takviyesi alınmalıdır.
Folik asitin iki kolay alım yolu vardır;
1. Her gün 1 adet folik asit ya da multivitamin takviyesi almak.
2. Folik asitle zenginleştirilmiş kahvaltılık gevrekleri ya da taze meyve ve sebzeleri dengeli ve yeterli tüketmek.
Araştırmacılar folik asidin, doğum anomalilerini nasıl engellediğini çözememiştir, ancak folik asidin beyin ve omurga için yeni hücrelerin yapımında kullanıldığını bilmektedir.
Hamilelik öncesi ve sırasında her gün folik asit takviyesin alınması doğum anomalilari riskini yüzde 50 ila yüzde 70 arasında azaltmaktadır.

Fazla folik asit alınırsa ne olur?
Doktor tarafından daha fazla miktarda alımı tavsiye edilmedikçe günlük alım 1000 mcg’dan fazla olmamalıdır. Günlük gereksinim; erkek için 400 mcg, kadın için 400 mcg, gebelik dönemi için 600 mcg ve emzirme dönemi için 500 mcg‘dır.

Kansızlık (anemi) sorunu olanların folik asit kullanmaya başlamadan önce mutlaka doktoruyla görüşmeleri gerekir. Eğer kansızlık sorunu B12 vitamini eksikliği yüzünden ise aşırı folik asit alımı B12 vitamini eksikliğine bağlı belirtilerin gizlenmesine yol açabilir. Kansızlık sorununu olanlar mutlaka doktora danışmalı.