Sosyal Fobi Nedir? Sosyal Fobi Belirtileri Nelerdir, Tedavisi Nasıl Yapılır?
13.03.2021 - 11:29 | Son Güncellenme:
Sosyal fobi, toplumun büyük bir kesiminde görülen ve kişiyi sosyal hayata girmekten alıkoyan bir kaygı bozukluğudur. Üniversite öğrencileri üzerinde yapılan bir araştırmaya bakılacak olursa toplumun %25'ine yakın bir oranda sosyal fobi görülür. Kişilerin insan ilişkilerini, iş hayatını, hayattaki başarısını hatta bazen aile hayatını bile olumsuz etkileyebilen bu psikolojik hastalıkla ilgili bilgileri derledik.
Kişinin sosyal ortamlarda yargılanacağını, eleştirileceğini, alay edileceğini düşünmesi ve bu düşünce nedeniyle insanlarla bir arada olmaktan kaçınması halinde sosyal fobiden söz edilebilir.
Sosyal Fobi Nedir?
Sosyal fobi kişiler başka insanlarla bir araya geldikleri ortamlarda sürekli rezil olma, olumsuz değerlendirilme gibi endişelerle kaygı bozukluğu yaşar. Sosyal fobinin iki türü vardır. Birincisinde sadece belirli durumlarda kaygı bozukluğu görülür. Mesela kişi toplum içinde konuşamaz ya da ellerini kullandığı belirli bir işi yapamaz. İkinci ve daha çok görülen türde ise endişeler daha yoğundur ve hemen hemen her konuda sosyal fobi etkileri hissedilir.
İçe Dönük Kişilik Tipi ile Sosyal Fobi Nasıl Ayırt Edilir?
Yalnız kalmaktan hoşlanan, kendi ile baş başa kaldığında daha üretken olan, içe dönük yaşamayı seven kişilik tipinde olan kişilerin her zaman sosyal fobi olduğu iddia edilemez.
Toplum içinde bir etkinlik yapılması gerektiğinde belli bir dereceye kadar stres yaşanması da normaldir. Mesela toplum önünde önemli bir konuşma yapılacaksa bir miktar kaygı ve stres yaşanması başarıyı artıracaktır. Ancak bu kaygı kişiyi konuşma yapmaktan veya konuşma yapılacak ortama girmekten alıkoyuyorsa sosyal fobiden bahsedilebilir. Kişinin kaçmamak için kendini zorlaması ve bu konuda çok zorlanması da sosyal fobi bir durum olabilir.
Sosyal Fobi Kimlerde Görülür?
Sosyal fobi genellikle ergenlik döneminde görülmeye başlar. Tamamen kalıtsal olduğu söylenemez ancak ailede sosyal fobi yaşayan kişilerin olması riski yükseltir. Bazen kalıtsal bir alt yapı vardır ve travmatik bir sosyal deneyim sonrasında sosyal fobi baş gösterir.
Aşırı baskıcı ya da aşırı korumacı aile tipleri içinde doğup büyüyen kişilerde sosyal fobi görülme oranı yüksektir. Çocukluk ve ergenlik döneminde alay edilen, küçümsenen, çok fazla olumsuz eleştiri alan kişiler de risk grubundadır.
Sosyal Fobi Tedavisi
Sosyal fobi tedavi edilebilir bir hastalıktır. Kişinin tedavi olmayı istemesi halinde bazen tamamen tedavi edilir bazen de anksiyetelerde azalma sağlanır. Tedavilerde psikoterapi, ilaç tedavisi ya da ikisi birlikte kullanılabilir. İlaç tedavisinde antidepresan ve anti-anksiyete gibi ilaçlar kullanılır. Ayrıca yüz kızarması, ellerin titremesi, kalp çarpıntısı gibi bedensel belirtilerin giderilmesi için beta blokerler kullanılabilir. Beta blokerların düzenli olarak kullanılmasına gerek yoktur. Mesela bir konuşma yapılacaksa heyecan ve kaygıyı azaltmak için bir defaya mahsus verilir.
