Bu gidişle Dünya hiç kimseye ‘yâr’ olmayacak! 5 yıl içinde yanıyoruz

Birleşmiş Milletler’e bağlı Dünya Meteoroloji Örgütü ve İngiltere Meteoroloji Ofisi, iklimin nasıl olacağına dair 2025 - 2029 yıllarını, yani 5 yıllık süreyi içeren bir çalışma yayınladı. İki kurum çalışmada, 10 bilim merkezi tarafından bilgisayar simülasyonları kullanılarak yapılan 200’den fazla tahmini analiz etti. Dün yayınlanan rapora göre, Dünya bu beş yıl içinde çok daha ölümcül, yakıcı, kavurucu hava sıcaklıklarına ve aşırı iklim olaylarına maruz kalacak.

Yine rekor kırılacak

Raporda, Dünya’nın bu 5 yıl içinde yeni bir sıcaklık rekoru kırma olasılığının yüzde 80 olduğu belirtildi. 10 yıl önce belirlenen uluslararası sıcaklık eşiğini aşma olasılığı ise çok daha yüksek. Bu süreçte, Dünya’nın yıllık sıcaklığının Paris İklim Anlaşması’nın ısınmayı 1.5 dereceyle sınırlandırma hedefini aşması ve 2 derecelik ısınmaya ulaşması ihtimali var. Önümüzdeki 5 yıldan birinde, ısınmanın 1.5 dereceyi geçme olasılığı yüzde 86 düzeyinde.

Nerelerde risk yüksek?

■ Geçen hafta Çin’de bazı bölgelerde sıcaklıklar 40 dereceyi aştı; Birleşik Arap Emirlikleri’nde 52 derece oldu; Pakistan sıcak hava dalgasının ardından ölümcül rüzgârlarla karşı karşıya kaldı. 

■ Arktika’da ısınma küresel ortalamanın üstünde seyredecek. 

■ Deniz buzu tahminleri, Barents Denizi, Bering Denizi ve Ohotsk Denizi’nde daha fazla azalma olacağını gösteriyor. 

■ Simülasyonlar, Batı Afrika’dan Kızıldeniz’e uzanan 3 milyon kilometrekarelik Sahel bölgesinin, Kuzey Avrupa’nın, Alaska’nın, Kuzey Sibirya’nın ve Güney Asya’nın ortalamanın üstünde yağış alacağını gösteriyor. 

■ Amazon’da ise ortalamanın üstünde kuraklık olacak. 

■ Son dönemde Avustralya, Fransa, Cezayir, Hindistan, Çin ve Gana’daki sellerle Kanada’daki orman yangınları, ısınmanın tehlikeli seviyeye ulaştığını gösteriyor. 

Neler olacak?

■ Dünya her 10’da 1 derece ısındığında daha sık aşırı hava olayları yaşanacak.
■ Sıcak hava dalgaları kavurucu olacak.
■ Aşırı hava olaylarıyla kuraklık, şiddetli yağmurlar, seller, yangınlar, kasırgalar, tayfunlar artacak.
■ Buzulların erimesi, deniz seviyelerini yükseltecek.
■ Tüm bu nedenlerle daha çok can kaybı, yıkım ve ekonomik zarar olacak.

Sebebi ne?

Küresel ısınmanın temel nedeninin insan kaynaklı olduğu belirtiliyor. Ülkelerin tüm ağırlığı doğal gaz, kömür, petrol gibi fosil yakıtlara vermesi, sera gazı seviyesini artırarak Dünya’yı ısıtıyor. Uzmanlar, bu fosil yakıtların kullanımını “Delilik, insanlığın kendi ipini çekmesi” diye tanımlıyor. Stanford Üniversitesi iklim bilimcisi Rob Jackson, “Rekor sıcaklıklar yeni normal haline geliyor” dedi.