‘Karanlıklar Prensi’ Giulio Andreotti karanlığa gitti

İtalya’da 7 kez başbakanlık yapan, siyaset sahnesinin en tartışmalı isimlerinden “Il Divo” (Tanrısal) lakaplı Giulio Andreotti dün 94 yaşında hayatını kaybetti. Andreotti’nin ölüm haberi İtalyan medyasında ilk haber olarak verilirken, eski başbakanın “karanlık” geçmişi de yeniden tartışılmaya başlandı.
1919’da Roma’da dünyaya gelen Andreotti, 8 yaşında Vatikan’da turistik gezi yaparken kaçarak Papa’yla tanışmayı başarmıştı. Andreotti’nin hayatı, yine Vatikan’daki bir karşılaşmayla değişecekti. 19 yaşında Vatikan kütüphanelerinde bir kitabı ararken, Hıristiyan Demokratik Parti’nin kurucusu Alcide de Gasperi’yle karşılaştı. De Gasperi’yle yakınlaşmasının ardından, İtalyan Katolik Üniversite Federasyonu’na (FUCI) girdi ve 1942’de FUCI’nin başkanı oldu. 1944’te Hıristiyan Demokratik Parti’nin Ulusal Konseyi’ne seçilmesiyle de on yıllar sürecek aktif siyasi hayatı başlamış oldu.

Margaret Teacher da geçtiğimiz nisan ayında hayata gözlerini yummuştu.

AB’ye destek verdi
Defalarca bakanlık görevlerinde bulunan Andreotti, 1972-1992 yılları arasında da 7 kez başbakanlık yaptı. Andreotti, komünizme karşı mücadele vermesinin yanı sıra, İtalya’nın Akdeniz ve Ortadoğu ülkeleriyle ilişkilerini geliştirdi, Avrupa’nın birliğini destekledi. Dönemin Filistin lideri Yaser Arafat ve Libya lideri Muammer Kaddafi’yle yakınlığı ise ABD’yi kızdırıyordu. Andreotti’nin ABD’ye en büyük darbesi ise, ABD’nin 1986’da Libya’ya yapacağı bombardımanı bir gün önceden haber vermesiydi.
Ancak Andreotti bu politikalarıyla olduğu kadar, siyaset-mafya ilişkisinin vücut bulmuş hali olarak da anılıyor.

‘Kara Papa’ lakabı
“Baba 3” filmindeki, mafyayla bağlantılı politikacı Don Lucio Lucchesi karakteri Andreotti’den esinlenilerek yaratılmıştı. Andreotti’nin mafyayla ilişkisini konu alan İtalyan yönetmen Paolo Sorrentino’nun “Il Divo” filmi de 2008’de Cannes’da Jüri Özel Ödülü almıştı. Mafyayla yakınlığı yüzünden muhalifleri tarafından “Beelzebu” (Cehennem’in 7 prensinden biri), “Karanlıklar Prensi” gibi lakaplarla anılıyordu. Vatikan’a yakınlığı nedeniyle Andreotti’ye “Kara Papa” da deniliyordu.
İtalya’da 1990’larda yürütülen Temiz Eller operasyonunda bazı itirafçılar Andreotti’yi suçlayan açıklamalar yapmış ve eski başbakan hakkında “mafyayla ilişki” suçlamasıyla dava açılmıştı. Ancak Andreotti bu davadan “zamanaşımı” sayesinde kurtulmuştu.

Moro’nun öldürülmesi
Eski başbakan Aldo Moro’nun Kızıl Tugaylar tarafından kaçırılarak öldürülmesi olayında da Andreotti’nin rolü tartışma konusuydu. Eleştirilerin en hafifi, Moro’yu rehin tuttukları sırada Kızıl Tugaylar’la müzakere yapmayı reddetmesinden kaynaklanıyordu. Ancak, Aldo Moro vakasıyla ilgili çok daha ciddi iddialar da bulunuyordu.
Aldo Moro’nun Andreotti’yi sert şekilde suçlayan bir mektup yazdığı, bu mektubun gazeteci Mino Pecorelli tarafından Sicilya Polis Şefi Alberto dalla Chiesa’ya verildiği öne sürülüyordu. Gazeteci Pecorelli, bu olaydan birkaç gün sonra suikasta kurban gitmiş, Polis Şefi Dalla Chiesa da birkaç yıl sonra öldürülmüştü.

Yaşam boyu Senatör!
Andreotti, gazeteci Mino Pecorelli’nin öldürülmesinden yargılanmış ve 2002 yılında 24 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Ancak Yüksek Mahkeme ertesi yıl Andreotti’nin beraatine karar vermişti.
Andreotti’nin “karanlık” Mason locası “Propaganda2” ile de yakın ilişkileri olduğu söyleniyordu.
Locanın üyelerinden banker Michele Sindona, cinayet ve banka batırma suçlarıyla 1984’te ömür boyu hapse çarptırılmıştı. Andreotti’nin Sindona’nın kendisiyle ilgili ifşaatta bulunmasından korkarak eski dostunu hapishanede kahvesine zehir katarak öldürttüğü iddia ediliyordu.
1991’de yaşam boyu Senatör ilan edilen Andreotti, mafyayla bağlantılı olduğu iddialarını reddediyor, “Benim hükümetim mafyaya karşı sert önlemler aldı” diye kendisini savunuyordu. İtalyan medyasındaki yaygın görüş ise Andreotti’nin mafyayla geçmişte yakın bağı olduğu ancak daha sonra mafyanın “kontrol edilemez” olduğunu anlayınca arasına mesafe koyduğu yönündeydi.
Dün 94 yaşında hayatını kaybeden Giulio Andreotti hakkında yapılan haber ve yorumlarda bu yüzden “mafya” sözcüğü en az kendi ismi kadar sık geçiyordu.

Andreotti incileri

Eski başbakan, İtalya’da gündelik yaşamda sıklıkla kullanılan bazı deyişlerin de babasıydı:
* Başbakanlığı döneminde muhalefetten bir politikacının “İktidar sizi yıpratıyor” demesi üzerine, “İktidar, sadece ona sahip olmayanları yıpratır” demişti. Bu cümle daha sonra “Baba 3” filminde, Andreotti’den esinlenilerek yaratılan karakterin ölüm sahnesinde kullanıldı.
* “Hiçbir zaman arkada iz bırakmaya gerek yoktur.”
* “Suçlu, romanlarda her zaman bulunur, gerçek hayatta değil.”
* “İnsanları kötüler ve melekler olarak ikiye ayıramayız. Hepimiz ortalama günahkârlarız.”
* “Lübnan’da bir mülteci kampında doğsaydım belki ben de terörist olurdum.”