Sirte gerginliği

Libya’da Birleşmiş Milletler tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin (UMH) ilerleyişi sonrası Mısır’dan gelen açıklamaların etkisi sürüyor. Washington, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin “gerek duyulması halinde Libya’ya askeri müdahalede bulunulabileceği” yönündeki açıklamasına karşılık Libya’da “tüm taraflara ateşkese bağlı kalmaları” çağrısında bulundu. ABD Ulusal Güvenlik Konseyi’nin Twitter hesabında, “ABD, Libya’da tüm taraflarda çatışmanın tırmandırılmasına şiddetle karşı çıkıyor. Taraflara ateşkese bağlı kalmaları ve derhal müzakereleri sürdürmeleri çağrısı yapıyoruz. Birleşmiş Milletlerin 5+5 görüşmeleri, Kahire Bildirgesi ve Berlin süreci yoluyla ilerleme inşa etmeliyiz” paylaşımı yapıldı.

AB Komisyonu Sözcüsü Peter Stano da, günlük basın toplantısında, Sisi’nin açıklamalarına ilişkin soruya, “Yakın dönemde artan şiddet ve dış aktörlerce yapılan açıklamalar, ciddi endişe kaynağı. Acilen gerginliğin azaltılması gerekiyor” yanıtını vermişti.

Haddini aşan açıklama

Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, geçen cumartesi günü, Libya sınırı yakınlarındaki Hava Kuvvetleri birliklerini ziyareti sırasında, “Mısır ordusunun, gerek duyulması halinde ülke sınırları dışında askeri bir görevde bulunabileceği”ni bildirmişti. Libya’daki kabileleri ve aşiretleri eğitip silahlandıracaklarını kaydeden Sisi, “Sirte ve Cufra kırmızı çizgidir. Libya’yı Libyalılardan başkası savunmayacaktır. Yardım etmeye ve destek vermeye hazırız. Sınırlarımız içinde veya gerekirse sınırlarımızın dışında herhangi bir görevi yerine getirmek için hazırlıklı olun” ifadelerini kullanmıştı.

Öte yandan Libya’nın doğu kesimlerini kontrolü altında tutan Halife Hafter’in sözcüsü Ahmed el-Mismari, BM tarafından tanınan UMH’ye bağlı güçlerinin lağvedilmesi, silahlarının da kendilerine verilmesi gerektiğini açıkladı. Basın toplantısı düzenleyen Mismari, “Libya ordusu lağvedilip, silahları bizim güçlerimize iletilmeli” dedi. Mismari ayrıca, “Libya Başbakanı Fayiz es-Serrac’a bağlı güçler ‘Mısır’ın güvenliğine saygılıyız’ diyorlar. Her gün, ‘Sina’ya geleceğiz, piramitlere geleceğiz’, ‘Piramitlere adımızı yazacağız’ diyorlar” ifadesini kullandı. Mismari, Trablus ve Misrata kentlerindeki Libya hükümeti ve onlara bağlı güçleri de “aşırıcı tekfirci ve terörist topluluk” olarak nitelendirdi.

Sirte neden önemli?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin “Sirte ve Cufra’nın kırmızı çizgi olduğunu” belirten açıklamasının ardından gözler bu noktalara çevrildi. Bu bölge hem ekonomik hem de askeri olarak büyük öneme sahip. Bingazi ile başkent Trablus’un ortasında yer alan Sirte, Cufra Hava Üssü’nün kuzeyinde yer alıyor ve ikisi arasında dağlık olmayan, 300 kilometrelik açık bir alan bulunuyor. Rusya’nın Cufra’yı kuzey Afrika’da daimi bir üs olarak elinde tutmak istediği ve böylece Akdeniz’in güneyinde kendisine önemli dayanak noktası oluşturma arzusunda olduğu belirtiliyor. Wagner şirketinin paralı askerlerinin yanı sıra Rusya’nın savaş uçakları Cufra’da yer alıyor. Öte yandan liman kenti Sirte, Libya’nın petrol ihracatının yüzde 60’ının yapıldığı “Petrol Hilali” bölgesinde ve stratejik açıdan da büyük önem taşıyor.

ABD’den kritik ziyaret

ABD’nin Afrika Kuvvetleri Komutanı (AFRICOM) Orgeneral Stephen Townsend, Libya’ya gelerek, Türkiye destekli Ulusal Mutabakat Hükümeti Başbakanı Fayiz es-Sarrac ile görüştü. Zuvara kentindeki görüşmede ABD Libya Büyükelçisi Richard Norland da yer aldı. UMH’den toplantıya ilişkin yapılan açıklamada, “UMH ve AFRICOM arasındaki terörle mücadele ve Libya ile ABD arasındaki stratejik işbirliği çerçevesinde terörist kalıntılarının Libya’dan temizlenmesi konusunda ortak koordinasyon ele alındı” denildi. Kritik ziyaretin, Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’nin açıklamalarının ardından gerçekleşmesi dikkati çekti.