Absürt Tiyatro Nedir? İlk Uyumsuz Tiyatro Örneği Hangisidir?
05.06.2021 - 16:04 | Son Güncellenme:
Dilimize Fransızcadan geçmiş olan absürt kelimesi, orijinal dilinde ''absurde'' şeklinde yazılır. Kelimenin sözlük anlamı saçma, akıl dışı ve abestir. Bu kelime tiyatro sanatında ise alışılmışın dışında ve uyumsuz anlamında kullanılır. II. Dünya Savaşından sonra absürt tiyatro önce Avrupa'da sonra dünya genelinde büyük ilgi görmüştür. Absürt tiyatro nedir? İlk uyumsuz tiyatro örneği hangisidir? İşte, tüm detaylar.
Absürt tiyatroda, klasik tiyatrodan farklı olarak özdeşleşme değil yabancılaştırma unsurları ön plandadır. Oyuncular, bir anda oyuna ara verip izleyicilerle konuşabilir.
Absürt Tiyatro Nedir?
Herhangi bir konu bütünlüğü bulunmayan, genellikle doğaçlamaya dayalı tiyatro oyunlarına absürt tiyatro denir. Uyumsuz tiyatro adıyla da bilinen bu oyunların ortaya çıkmasında Tristan Tzara tarafından kurulan Dadaizm akımının etkili olmuştur.
Absürt tiyatronun özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
1- Uyumsuz tiyatroda mesaj verme kaygısı yoktur. Bu türün kurucuları didaktik olmayı reddeder. Absürt tiyatronun temsilcilerine göre bir sanat eserinin temel amacı izleyicilere bir şey öğretmek değildir.
2- Diyaloglar serbest çağrışıma dayalıdır. Oyuncu istediği yerde doğaçlama yapabilir.
3- Dadaizm akımının temel mottolarından biri olan ''Saçma ama anlamsız değil'' mottosu, absürt tiyatro için de geçerlidir.
4- Bu tür oyunlar yoruma açıktır. Oyundaki anlam izleyiciden izleyiciye göre değişebilir.
5- Klasik tiyatrodaki giriş gelişme sonuç bölümü uyumsuz tiyatro oyunları için geçerli değildir.
6- Karakterlerin hareketleri ve hareketleri abartılıdır.
İlk Uyumsuz Tiyatro Örneği Hangisidir?
İlk uyumsuz tiyatro örneği İrlandalı yazar Samuel Beckett tarafından kaleme alınan Godot'yu Beklerken adlı oyundur.
Oyun tek mekandır. Estragon ve Vladimir adlı iki karakter, kim olduğu tam olarak bilinmeyen, Godot adlı birini bekler. Beklerken sık sık tartışsalar da birbirlerinden ayrılamazlar. Oyun boyunca insanın dünyadaki yeri ve var oluş nedeni sorgulanır.
Birçok tiyatro eleştirmenine göre Godot karakteri Tanrı'yı simgeler. İngilizcede ''God'' kelimesinin Tanrı anlamına gelmesi de bunun en büyük kanıtlarından biridir. Godot, ne kadar beklense de bir türlü gelmez. Buna karşın Vladimir ve Estragon çaresiz bir şekilde beklemeye devam eder.
1971 yılında Miodrag Bulatovic adlı bir yazar, Godot'u Bekletken oyunundan esinlenerek Godot Geldi adlı bir oyun yazmıştır. Godot Geldi de absürt tiyatronun başarılı örnekleri arasında gösterilir.
