Eş Baskınlık Nedir? Eş Baskınlık Örnekleri Nelerdir?
02.04.2021 - 02:54 | Son Güncellenme:
Eş baskınlık bir biyoloji konusudur. Bu terim insan biyolojisini anlamaya yönelik olarak kullanılmaktadır. Eş baskınlık ile birlikle çok alellilik konusu da biyolojide incelenmektedir. Bir türde aynı karaktere ait ikiden fazla alel sayısının varlığı, çok alellilik olarak adlandırılır. Eş baskınlık konusu da bununla ilişkilendirilir. Bu amaçla yazıda daha doğru bilinmesi adına eş baskınlık nedir ve eş baskınlık örnekleri nelerdir konularına yer verilmiştir.
Eş baskınlık olduğu gibi eksik baskınlık da mevcuttur. Tüm bu konular bir insanın varlığını anlayabilmesi için Fen Bilimleri dersinin biyoloji alanında çocuklara öğretilmektedir.
Eş Baskınlık Nedir?
Bir insanda yaratılıştan itibaren bazı özelliklerin mevcut olması ve ortaya çıkması gerekir. Doğa gereği bazı özelliklerin ortaya çıkmasında genler rol oynar. İşte bu genlerden biri diğerine tam olarak baskın olmayabilir.
Böyle bir durum ortaya çıktığında F1 dölünde her iki genin özelliği arasında bir fenotip meydana gelir. İki alel çeşidinin bu anlatılan fenotip durumunu bağımsız olarak etkilemesine eş baskınlık denir.
Baskınlık genlere göre kan gruplarının oluşmasını sağlar. Bu nedenle eş baskınlık örneklerini de kan grupları örnekleri oluşturmaktadır.
Eş Baskınlık Örnekleri Nelerdir?
Eş baskınlık örnekleri bir insanın genlerinden meydana gelen kan grupları verilebilir. Her kan grubu eş baskınlık konusuna örnek olmaz.
Baskınlık tablosunu A, B, AB, 0 kan gruplarının katılımları oluşturur. Bu kan gruplarının oluşumunu da A,B ve 0 genleri sağlar.
Örneğin bu genlerden A ve B geni baskın ise A ve B genlerinin birlikte bulunduğu eş baskın geni olacaktır. 0 geni ise çekinik olarak geçmektedir.
Bu durumda matematiksel bir ifade hazırlamak gerekirse baskınlık ifadesini (A = B) > 0 oluşturmaktadır.
Eş baskınlık olayında, heterozigot genotipli insanlarda, her iki alel fenotipi ayrı olacak şekilde ve farklı olarak etkilemektedir.
Eş baskınlığa bir diğer örnekte bireyde M ve N genlerinin kontrol ettiği MN kan grubunun bulunması verilebilir. Bir diğer örnek ise A ve B genlerinin kontrol ettiği AB kan grubunun varlığı verilir.
