Göl Nedir, Nasıl Oluşur? Coğrafyada Göl Türleri Ve Özellikleri

Göl, doğrudan deniz bağlantısı olmayan büyük bir su kütlesidir.

Göl Nedir?

Denize direkt bağlantısı olmayan bu su kütlelerinin büyüklüğü ve derinliği göle de göre değişmektedir. Bu durumda gölün temel özelliklerinin bilinmesinde limnoloji çok önemli bir rol oynamaktadır. Lenfatik ve derin bölgelerin boyutu gölün kıyı bölgesine göre artar.

Göl Nasıl Oluşur?

Göller, su, göl havzaları olarak adlandırılan dünya yüzeyinin büyük girintilerinde toplandığında oluşur. Havzalar, hareket eden buzulların bıraktığı izler, hareket eden tektonik plakalardan oluşan hendekler, barajların akış yukarısındaki alanlar ve nehirlerin terk edilmiş kısımları gibi farklı şekillerde oluşabilir.

Coğrafyada Göl Türleri ve Özellikleri Nelerdir?

Coğrafya ve sirkülasyon paternlerine göre iki tür göl vardır. Bunlar;

Kutup gölleri: Bu gölün yüzey sıcaklığı asla 4 0 C'nin altına düşmezler.

Ilıman bölgelerdeki göller: Gölün yüzey sıcaklığı 4 0 C'nin üzerinde ve altında değişmektedir . Dip sıcaklığı yüzey gibi her mevsim sirkülasyonu sağlar.

Sıcaklık döngülerine ve tabakalaşmaya göre göllerin sınıflandırılması;

Amiktik: Sürekli donmuş ve her zaman 4 0 C'nin altında, hiçbir zaman sirkülasyon olmaz.

Soğuk Monomiktik: Herhangi bir derinlikteki su asla 4 0 C'nin üzerine çıkmaz. Sirkülasyon yaz aylarında bağımsız olarak gerçekleşir ve sıcaklık 4 0 C'nin altında kalır.

Dimiktik: İlkbaharda göl de tam sirkülasyona sahiptir. Bu sırada su sıcaklığı 4 0 C'dir. Üstünde kalır. Katmanlama yaz aylarında gerçekleşir ve sonbaharda tekrar karıştırılır. Bu sırada göl soğuktur.

Ilık Monomiktik: Herhangi bir seviyedeki su sıcaklığı asla 4 0 C'nin altına düşmez. Sirkülasyon kışın bağımsız, yazın ise doğrudan 40 0 C'nin üzerinde gerçekleşir.

Oligomik: Bu tür göller çok sıcak bölgelerde bulunur. Su sıcaklığı her zaman 4 0 C'nin üzerindedir ve kalıcı tabakalaşma normaldir. Hava akışının bir sonucu olarak, bu tabakalaşma kısa sürede bozulur. Bu tür göller nemli tropik bölgelerde bulunur.

Polimiktik: Karışımlar sürekli fakat sadece düşük sıcaklıklarda (4 0 C'nin hemen üzerinde ) oluşur. Termal tabakalaşma yoktur.

Gölün Trofik Sınıflandırması

Trofik koşullar, bir gölün yüzeyindeki suyun kalitesini tanımlamak için kullanılan tüm çok yönlü parametreleri ifade eder. Göl, trofik seviyeye göre birkaç seviyeye ayrılabilir. Trofik koşullar gölün biyolojik verimliliğini gösterir. Farklı trofik sınıflar arasında Trofik İndeks (TI), Klorofil (Chl), Fosfor (P) ve litre başına mikroorganizmalar, Sekkidisk Derinliği (SD) ve Trofik Sınıfı bulunur (Carlson, 1996). Bu durumda, göl üç sınıfa ayrılır;

Oligotrofik,

Mezotrofik,

Ötrofiktir.