Türkiye'nin Volkanik Yer Şekilleri Haritası: Volkanik Şekillerin Görüldüğü Yerler Ve İsimleri
04.03.2021 - 17:22 | Son Güncellenme:
Volkanik bölgelerde oluşan ve yeryüzü şekillerinin diğerlerinden oldukça belirgin şekilde ayrılan bazı yer şekilleri bulunmaktadır. Yeraltında bulunan magma tabakasının yer kabuğundaki kırık bölgelerden dışarı çıkmasıyla volkanik yer şekilleri oluşmuştur. Volkanik yer şekilleri nelerdir? Volkanik şekillerin Türkiye’de görüldüğü yerler nerelerdir? İşte volkanik yer şekilleri ile ilgili bilgiler ve Türkiye’den volkanik yer şekilleri örnekleri.
Magma tabakasından yeryüzüne lav, kül, toz, gaz ve su buharı gibi maddeler çıkar. Yerkabuğuna yaklaşarak yeryüzüne çıkış yapamayan ama bulunduğu yerde kalıp soğuyup katılaşan lavlar derinlik volkanizmasını oluşturur. Türkiye’de ve dünyada çok sayıda volkanik yer şekli bulunur.
(Büyük halini görmek için haritaya tıklayınız.)
Kaynak: cografyaharita.com
Volkan Konileri
Volkan konileri sönüp katılaşan lavlar ve diğer volkanik maddelerin oluşturduğu koni şeklindeki dağlardır. Volkan kumları, küller ve lavlar üst üste yığılarak koni şeklini oluştururlar. Bu şekle ters huni şekli de denilebilir. Türkiye’de Doğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde oldukça tipik olan volkan konileri bulunur. Bunlar; Büyük Ağrı dağı ve Küçük Ağrı Dağı, Süphan Dağı, Karadağ, Erciyes Dağı ve Hasandağı’dır.
Kraterler
Volkan konilerinin üst bölümünde ortası çukur ve kenarları dik olan, volkanik maddelerin yeryüzüne çıktıkları bölümler kraterlerdir. Geniş olan volkan konileri iç içe geçerek de volkan konisi oluşturabilmektedirler. Bazı volkan konilerinin tabanında sular birikir ve bu şekilde krater gölleri oluşur. Türkiye’deki krater gölleri; Isparta Gölcük Gölü, Nemrut Gölü, Yamanlar Dağı, Acıgöl ve Narlıgöl’dür.
Kalderalar
Kraterlerde sonradan oluşan patlamalar ya da çökmelerin ardından oluşan çukurlardır. Türkiye’de Nemrut Kalderası bulunur.
Maarlar
Volkanik arazilerdeki gazların yüksek basınç oluşturarak patlama yapmasının ardından oluşan büyük çukurlardır. Kraterlerden farkları ise içlerinde lav akışının oluşmamış olmasıdır. Türkiye’de Nevşehir civarında bulunan Acıgöl, Konya Acıgöl ve Meke Tuzlası maarlardandır.
Diatremalar
Maarlardan daha küçük olan kraterlerdir ve Türkiye’de Karapınar çevresinde diatremalar bulunur.
Peribacaları
Eğimli ve kalın olan tüf tabakalarının, yüzeydeki sular ve rüzgarlar ile aşınması sonucunda oluşan ilginç şekillerdir. Türkiye’de Nevşehir ve Manisa Kula bölgelerinde peribacaları bulunur.
Dayklar
Yerkabuğuna doğru giren magma yeryüzünün çatlaklarına ve dar boşluklarına dolar ve burada katılaşırlar. Türkiye’de Konya bölgesinde bulunur.
