Ünlü Düşmesi Nedir? Örnek Kelimeler Ve Cümleler İle Ünlü Düşmesi Konu Anlatımı
22.07.2020 - 21:42 | Son Güncellenme:
Türkçede cümleler kurulurken birçok farklı olay gerçekleşebilir. Ünlü düşmesi de Türkçede yer alan ses olaylarından sadece bir tanesidir. Ünlü düşmesi konusunun öğrenilmesi ile cümle içinde kullanımlarının anlamlanması için ünlü düşmesinin ne olduğu bilinmelidir. Ünlü düşmesi nedir? Ünlü düşmesi nasıl bir ses olayıdır? İşte örnek kelimeler ve cümleler ile ünlü düşmesi konu anlatımı.
Türkçede oldukça sıklıkla yer alan ses olaylarından biri ünlü düşmesidir. Ünlü düşmesi çoğunlukla sözcüklerin niteliklerinin ya da söyleyişlerde kolaylıkların olması için hece düşmesine verilen isimdir.
Ünlü Düşmesi Nedir?
Türkçede 29 tane harf bulunmaktadır. Bu 29 harfin 8 tanesi sesli olan harflerdir. Sesli harfler “a, e, ı, i, o, ö, u, ü,” harfleridir. Sesli harflerin ise dört tanesi dar ünlüler olarak, dört tanesi de kalın ünlülerdir. Dar ünlüler “ı, i, ü, u” harfleridir. Türkçe bir cümle içinde kullanılan kelimelerden son hece de bahsedilen dar ünlülerden biri bulunuyorsa ve bu kelimenin ardından ünlü bir harf ile başlayan bir kelime geliyorsa kelimede bulunan son hecedeki ünlü düşmektedir. Bu suruma ses düşmesi, ünlü düşmesi, hece düşmesi gibi isimler verilir.
Bunun dışında ise bazı ünlü harfler ile biyen isimlerin köklerine “-le, -la” gibi eklerin getirilmesi ile fiil türetilir ve bu durumda ünlü düşmesi meydana gelir. Örneğin; koku kelimesine –la ekleyip koklamak fiili oluşur ve burada “u” harfi düşer.
Bazı renklerin isimlerinin ardına “-ar, -er” gibi isimden fiil yapan ekler getirildiğinde burada ünlü düşmesi oluşur. Örneğin; sarı kelimesine –ar eki eklendiğinde sararmak fiili ortaya çıkar ve “ı” harfi düşer.
Bazen de iki kelimesinin birleşerek oluşturulduğu birleşik kelimelerde ünlü düşmesi oluşur. Örneğin; kahve kelimesi altı kelimesine birleştirildiğinde kahvaltı kelimesi ortaya çıkar ve “e” kelimesi düşer.
Ünlü Düşmesi İle İlgili Örnek Kelimeler ve Örnek Cümleler
Benim büyük oğlum Ankara’da tıp okuyor. (Oğul kelimesine gelen ek ile “u” harfi düşmektedir.)
Fikrime elbette saygı duyulmasını bekliyorum. (Fikir kelimesi fikrime olmuş ve “i” harfi düşmüştür.)
Odaya girdiğimde burnuma neden kötü kokular geldiğini anladım. (Burun kelimesi bu cümlede burnuma olmuş ve burada “u” harfi düşmüştür.)
Aklım bu söylediklerini kafam almıyor. (Akıl kelimesi bu cümlede aklım olmuş ve “ı” harfi düşmüştür.)
Saçlarım alnıma düşmüş, çok yorulmuş halde bekliyordum. (Alın kelimesi cümlede alnıma kelimesine dönüşmüş ve “ı” harfi düşmüştür.)
Söyledikleri yüzünden ağzım açık kaldı. (Ağız kelimesi cümle içinde ağzım olmuş ve “ı” harfi düşmüştür.)
