Fındıkta 3 dolar sınırı aşıldı

DUYGU ERDOĞAN - Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) kabuklu fındık alım fiyatlarını önceki gün Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan yeni sezon hasadı öncesi açıkladı. 2023/2024 sezonu kabuklu fındık alım fiyatları yüzde 50 sağlam iç fındık esasına göre, ‘Giresun kalite’ için kilosu 84 lira, ‘levant kalite’ için kilosu 82.5 lira, ‘sivri kalite’ için 80 lira olarak belirlendi. Fındık fiyatı genellikle dünya piyasalarına göre dolar baz alınarak belirleniyor ve 3-3.3 dolar seviyesinde değerlendiriliyor. Mevcut fiyat da güncel kurdan 3.1 dolara olarak hesaplandı. Ancak fındıkta artan maliyetler karşısında üreticilerin beklentisi alım fiyatının 100 lira olmasıydı. İhracatçı ise açıklanan fiyatın dünya rekabet ortamı baz alındığında uygun bulunduğunu bildirdi. 

Fındık rekolte tahmini yeni sezon için Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 718 bin ton seviyesinde yapıldı. Üreticilerin beklentisi ise bu seviyenin 50-60 bin ton altında. Yoğun ve sürekli yağışların fındık üretici bölielerde çeşitli zararlar oluşturduğu, zararlılar ile mücadelenin yetersiz kaldığı, fındık içinin yeterli kalitede büyümediği ifade edilmişti.

‘Maliyet artışının altında’

Geçen sezon Giresun kalite için verilen 53 lira fiyat 2.95 dolar olarak civarında hesaplanmıştı. Ancak buna karşılık bu yılki döviz kuru artışının enflasyon ve girdi maliyeti artışının altında kaldığını anlatan Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, “Haziran ayına kadar fındıkta alım fiyatı beklentimiz 85 lira seviyesindeydi. Ancak ardından özellikle işçi ve akaryakıt ücretlerindeki hızlı artışla birlikte bu beklentiyi 100 lira olarak açıklamıştık. Verilen fiyat üretici beklentisinin yani maliyet artışlarının da altında kalmıştır” dedi. Doğu Karadeniz’de fındık hasadının arazilerin yapısı nedeniyle yüksek oranda insan gücüyle yapıldığını anlatan Akça, “Geçen sezon işçilik ücreti günlük 216 lira iken, bu sezon 448 lira. Sadece bu artış bile yüzde 100’ün üzerinde. Üreticinin bu şartlarda sezonluk bir üründen para kazanıp geçinme imkanı giderek düşüyor” diye konuştu.

Yeni sezon hasadı 12 Ağustos itibarıyla Batı Karadeniz ve sahil kesimlerden başlayacak. Bazı üreticiler hasada erken başladı.

‘DÜNYADA REKABET ARTIYOR’

Artık Türkiye’nin fındık üretiminde dünyada ciddi bir rekabet ortamında olduğunu vurgulayan Fındık İhracatçısı İlyas Edip Sevinç, “Verilen fiyatı uygun buluyoruz. Beklentiler doğrultusunda oluşmuştur. Artık Türkiye dünyada fındık üretim ve ticaretinde yalnız değil. Rekabet çok yoğun. Geçen sezondan devreden iç piyasada 200 bin ton stok da var. Rekabetçi kur politikasının da desteğiyle ihracatımıza devam ettiğimiz sürece üreticimize de kazandırmaya devam ederiz” dedi.

21 AĞUSTOS’TA RANDEVU BAŞLIYOR

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından üreticilere TMO alım fiyatına ek olarak kilogram başına 2.7 lira destek ödemesi de yapılacak. Ayrıca yüksek randımanlı fındığa kilogram başına 1.6 liradan başlayan randıman farkı da ilave edilecek.

TMO ise fındık alımları konusunda her türlü teknik altyapı, depolama, personel ve finansman hazırlıklarını tamamladığını açıkladı. Buna göre, kabuklu fındık alımlarının önceki yıllarda olduğu gibi randevulu yapılacağı, üreticilerin 21 Ağustos’tan itibaren TMO işyerleri ile www.tmo.gov.tr adresi üzerinden randevularını alabilecekleri belirtildi.