Kademeli emeklilik Meclis’i bekliyor...Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği emeklilik yasasıyla ilgili gerekçeli kararın en geç eylülde Resmi Gazete’de yayımlanması bekleniyor. Yeni yasa daha sonra çıkacakATİLLA ÖZSEVER Sosyal Güvenlik Reformu olarak bilinen ve emeklilik yaşını yükselten yasanın Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen kademeli geçişle ilgili gerekçeli kararı henüz Resmi Gazete’de yayımlanmadı. Kararın ağustos ya da en geç eylül ayında Resmi Gazete’de yayımlanması bekleniyor.
Kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasını takip eden altı ay içinde Anayasa Mahkemesi’nin iptal gerekçesine uygun yeni bir yasal düzenlemenin yapılması gerekiyor.
Altı aylık süre başlamadıAnayasa Mahkemesi, 23 Şubat 2001 tarihinde emeklilik yasasındaki kademeli geçişle ilgili bölümü katı bularak "hukuk devleti, sosyal
devlet, adalet ve eşitlik" ilkelerine aykırı gerekçesiyle iptal etmişti. Ancak Yüksek Mahkeme’nin gerekçeli kararı diğer işleri nedeniyle ve biraz da hükümete zaman tanımak amacıyla Resmi Gazete’de yayınlanmadı. Bu nedenle iptal edilen yasa hükümleri yürürlükte bulunuyor. Emeklilik işlemleri buna göre yapılıyor.
Anayasa Mahkemesi yetkililerinden edinilen bilgiye göre, kararın yazıldığı, ancak kurulda
son şekli verildikten sonra Resmi Gazete’de yayımlanmak üzere gönderileceği öğrenildi. Bu tarihin en geç eylül olacağı belirtiliyor. Karar Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra altı aylık süre başlıyor. Bu altı aylık süre içinde hükümet yeni bir yasa çıkaracak. Çalışma Bakanlığı’nın Meclis’in ekimde açılmasıyla birlikte yeni yasal düzenlemeyi TBMM’ye sevk edeceği belirtildi.
Yumuşak bir geçiş isteniyorAnayasa Mahkemesi yetkilileri, çok sert olan kademeli geçiş yerine adil ve makul bir geçişi öngörüyorlar. Yüksek Mahkeme, 1986’da Özal döneminde yapılan emeklilik yaşı düzenlemesine ve geçiş sürecine daha sıcak bakıyor. O yasadaki kademeli geçiş şöyleydi:
Sigortalılık süresi 10 ile 15 yıl olan kadınlar 41, erkekler 46, sigortalılık süresi 5 ile 10 yıl olan kadınlar 43, erkekler 48 ve sigortalılık süresi 5 yıldan az olanlar ise 45 - 50 yaşını doldurduğunda emekliliğe hak kazanıyordu.
İptal edilen yasadaki kademeli geçişte ise, emekliliğine üç yıldan az bir süre kalan yani sigortalılık süresi 22 yıldan fazla olan erkekler ancak 45 yaşında emekliliğe hak kazanıyor. 17 yıldan fazla sigortalılık süresi olan kadınlar da 41 yaşında emekli olabilecek.
Emekliliğine 10 yıldan fazla bir süre kalan kadınlar 52, erkekler de 56 yaşında bu hakkı elde ediyorlar. Yeni yasal düzenlemenin bunu değiştirmesi gerekiyor.
Emeklilikte kademeli geçiş | Sigortalılık başlangıcı | Yasa çıktığında sigortalılık süresi | Emeklilik Yaşı Kadın | Emeklilik Yaşı Erkek | Prim günü Kadın | Prim günü Erkek |
8.9.1976 - 8.9.1977 | 22 yıl dahil - 23 | - | 45 | 5000 | 5000 |
9.9.1977 - 8.9.1978 | 21 yıl dahil - 22 | - | 45 | 5000 | 5000 |
9.9.1978 - 8.9.1979 | 20 yıl dahil - 21 | - | 48 | 5000 | 5000 |
9.9.1979 - 8.9.1980 | 19 yıl dahil - 20 | - | 50 | 5000 | 5150 |
9.9.1980 - 8.9.1981 | 18 yıl dahil - 19 | - | 51 | 5000 | 5300 |
9.9.1981 - 8.9.1982 | 17 yıl dahil - 18 | 41 | 52 | 5000 | 5450 |
9.9.1982 - 8.9.1983 | 16 yıl dahil - 17 | 43 | 53 | 5000 | 5600 |
9.9.1983 - 8.9.1984 | 15 yıl dahil - 16 | 45 | 54 | 5000 | 5750 |
9.9.1984 - 8.9.1985 | 14 yıl dahil - 15 | 47 | 56 | 5150 | 6000 |
9.9.1985 - 8.9.1986 | 13 yıl dahil - 14 | 48 | 56 | 5300 | 6000 |
9.9.1986 - 8.9.1987 | 12 yıl dahil - 13 | 49 | 56 | 5450 | 6000 |
9.9.1987 - 8.9.1988 | 11 yıl dahil - 12 | 50 | 56 | 5600 | 6000 |
9.9.1988 - 8.9.1989 | 10 yıl dahil - 11 | 51 | 56 | 5750 | 6000 |
9.9.1989 - 8.9.1999 | 10 yıldan az | 52 | 56 | 6000 | 6000 |
Not: Yukarıdaki tablo, iptal edilen geçiş süreciyle ilgilidir. Yasa, 8 Eylül 1999 tarihinde çıktı. Kademeli geçiş, Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararının Resmi Gazete'de yayınlanmasını takip eden altı ay içinde çıkacak yeni yasaya kadar geçerlidir.
EKONOMİ