04.03.2021 - 11:17 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
190 yıl sonra patlayan Eyjafjallajokull Yanardağı'nın dünya hava trafiğini durdurmasıyla hafızalara kazınan İzlanda, CNN International'ın haberiyle bir kez daha dünya gündeminde.
Atlas Okyanusu üzerinde yer alan ada ülkesi İzlanda'da son bir haftada 17 bin deprem meydana geldi. En büyükleri 5.6 ve 5 olan depremler, yanardağ patlamalarına hayli alışkın ülkede sıra dışı bir haftanın yaşanmasına yol açtı.
Nüfusun üçte ikisinin yaşadığı başkent Reykjavik ve çevresinde yoğunlaşan deprem fırtınası küçük çaplı hasarlara neden oldu, CNN'ne konuşan Reykjavik sakini Auður Alfa Ólafsdóttir daha önce hiç böyle bir tecrübe yaşamadığını söylüyor: "Dünyanın tüm hafta 24 saat boyunca sarsılması alışılmadık bir his."
Depremlerin en fazla hissedildiği Reykjanes yarımadasında bulunan balıkçı kasabası Grindavík'te yaşayanlar ise, gece yataklarından fırladıklarını anlattı. Sonu gelmeyecek gibi görünen yer altındaki hareketlilik, İzlandalı yetkilileri alarma geçirmiş durumda.
İzlanda Üniversitesi'nden Þorvaldur Þórðarson, peşinde oldukları soruyu aktardı: "Bu bölge için bu aslında oldukça sıra dışı, depremlerin türü veya şiddeti nedeniyle değil, süreleri nedeniyle. Şu anda bir haftadan fazla süredir devam ediyor. Şu anda 'neden' ile savaşıyoruz. Bu neden oluyor?"
İzlanda Meteoroloji Ofisi'nde doğal afetler uzmanı olan Elísabet Pálmadóttir, CNN'e yetkililerin GPS ve deprem monitörlerinden web kameralarına ve gaz dedektörlerine kadar bölgeye gözetim ekipmanı yerleştirdiğini söyledi.
Pálmadóttir sismik hareketlere bakarak bölgede 6 büyüklüğünde bir deprem yaşanabileceği tahmininde bulunuyor, "Ancak Kleifarvatn Gölü'nün doğusunda, bölgenin doğusunda 6.5 olabilir" diyor.
Atlas Okyanusu'nu boydan boya kat eden dev fay hattı, ada ülkesi İzlanda'nın tam ortasından geçiyor. Antarktika açıklarında Pasifik Ateş Çemberi ile birleşen devasa fay, Kuzey Kutbu'na kadar ulaşıyor.
İzlandalı bilim insanları, Çarşamba günü muhtemel bir volkan patlamasında muhtemel akış haritalarının modellemesini yayınladı. Buna göre, bir yanardağ patlaması halinde lav akışlarından dolayı hiçbir yer risk altında görünmüyor.
Ármann Höskuldsson, CNN'e İzlanda ile dünyanın geri kalanı arasındaki en doğrudan bağlantılardan biri olan Keflavík Havalimanı'nın bir patlamadan etkilenmeyeceğini söyledi. Ancak havalimanı ile başkent Reykjavik'e giden ana yol ve bazı elektrik hatları etkilenebilir.
Çarşamba öğleden sonra başkentin sadece 20 mil güneyinde Keilir yanardağı yakınlarında meydana gelen bir sarsıntı, yetkililerin bölgedeki trafiği yasaklamasına neden oldu. İzlanda MET Ofisi web sayfasında, benzer faaliyetlerin daha önce patlamalardan önce gerçekleştiğini açıkladı.
330 bin nüfuslu İzlanda, Kuzey Amerika ve Avrasya'yı Orta Atlantik Sırtı çizgisi boyunca birbirinden uzaklaştıran, sürekli bölünen tektonik bir levha sınırı üzerinde oturuyor. Buradaki çoğu sismik aktivite yalnızca hassas bilimsel ekipman tarafından tespit edilebiliyor.
Yetkililer, deprem fırtınasının ardından muhtemel bir volkan patlamasının eli kulağında olabileceği uyarısını yapıyor. İzlanda Sivil Koruma ve Acil Durum Yönetimi Departmanının Baş Müfettişi Víðir Reynisson, düzenlediği basın toplantısında patlama beklediklerini açıkladı.
Reykjanes yarımadası çevresinde 12. yüzyıldan bu yana herhangi bir yanardağ patlaması görülmedi. Yetkililerin açıklamalarıyla bölge sakinlerinin bazıları heyecanlı bazıları da endişeli bir şekilde patlama bekliyor.
Yerel medyadan Víkurfréttir, Keilir'i gösteren bir video kamera kurdu ve patlama başlaması halinde canlı yayına başlayacak. Son 24 saatte büyük depremlerin sayısı azalsa da bunun uzun sürmesi beklenmiyor.
Grönland'a yakın konumdaki kuzey Atlas Okyanusu ülkesi İzlanda, yeraltından buhar püskürten çok sıcak gayzerlerle kaplı. İzlanda turizminin bir bölümü de bu gayzer ve kaplıcalara dayanıyor.
2010 yılında patlayan Eyjafjallajokull Yanardağı, II. Dünya Savaşı'ndan günümüze dünya çapında en büyük hava trafiği kesintilerinden birine yol açmış, milyonlarca yolcu havalimanlarında beklemişti.
İzlanda Başbakanı Katrin Jakobsdottir Ekim 2020'de Amerikan Washington Post gazetesine evinden röportaj verirken 5.6 büyüklüğündeki depreme yakalanmış, söz konusu görüntü günlerce konuşulmuştu.
"Aman tanrım deprem oluyor" diyen Katrin Jakobsdottir'in korkusu yüzüne yansımış, hemen ardından ise " İyiyim, ev hala yerinde duruyor, endişelenmeyin" diyerek röportaja devam etmişti.