395 senaryo yazdı tek telif alamadı
31.07.2018 - 01:30 | Son Güncellenme:
ANKARA AA
Filme çekilen 395 senaryosu ile Guinness Rekorlar Kitabı’na giren, “Tatar Ramazan”, “Vesikalı Yarim”, “Ah Güzel İstanbul”, “Cingöz Recai gibi Türk sinemasının ünlü filmlerinin senaristi Safa Önal, senaryoları kullanılarak yapılan 347 filmin izinsiz olarak TRT’de bin 891 kez gösterilerek mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasıyla açtığı davayı kaybetti.
Kararda, 12 Haziran 1995’ten önce yapılan sinema filmlerinin sahibinin filmin yapımcısı, bu tarihten sonra yapılanların sahibinin ise yönetmen, özgün müzik yazarı ve senaryo yazarı olduğu, Önal’ın 1995’ten önce yaptığı sinema fimleri üzerinde mülkiyet hakkının bulunmadığı kaydedildi.
2004’te dava açtı
Ünlü senarist ve yönetmen Önal, senaryosunu yaztığı 347 filmin 1 Ocak 1995-31 Mayıs 2004 arasında TRT kanallarında bin 891 kez gösterildiği gerekçesiyle 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’ndan doğan eser sahipliğinin tespiti, eser sahipliğinden kaynaklanan mali ve manevi haklarına tecavüzün önlenmesi ve 50 bin lira telif ücretinin yasal faiziyle tazminat olarak ödenmesi istemiyle 7 Temmuz 2004’te dava açtı.
Mahkemece düzenlettirilen bilirkişi raporlarında, Önal’ın hak iddiasında bulunduğu 347 filmden üçü dışındakilerin yapımına başlanma tarihinin, kanunun yürürlüğe girdiği 12 Haziran 1995’ten önce olduğu tespit edildi. Bu üç filmin de TRT kanallarında gösterilmediğini tespit eden mahkeme, davayı reddetti. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, temyiz istemini reddederek kararı onadı. Önal, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu. Ancak AYM 2. Bölümü, Önal’ın mülkiyet hakkının ihlal edilmediğine karar verdi. Mahkeme, yürürlükteki hukuk kuralları gereği ünlü senaristin, senaryosunu yazdığı filmler üzerinde mülkiyet hakkının bulunmadığı sonucuna vardı.
12 bin TL tazminat
Gerekçeli kararda, olayda Önal’ın, yazdığı film senaryolarının izinsiz kullanımından değil, senaryoları kullanılarak yapılan 347 filmin izinsiz olarak TRT kanallarında gösterildiğinden şikayet ettiği kaydedildi. Gerekçede, “Firuze”, “Fosforlu Cevriye” ve “Yalnız Güneş Şahitti” isimli üç filmin ise “yapımına başlanma” tarihlerinin başvurucu tarafından ispatlanamadığı ifade edildi.
Mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasını kabul edilemez bulan AYM 200 bin liralık tazminat talebini de reddetti. Mahkeme, davanın 10 yıl sürmesi nedeniyle ise Önal’ın makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ve 12 bin lira manevi tazminat ödenmesine karar verdi.
