‘5 dansı olan lüfere saygı duymak lazım!’

Kartal Balıkçı Barınağı’ndan ayrıldığımızda Serdar Reis adlı teknemizin pruvası, Büyükada’nın düzenle sıralanan evlerindeki huzur veren ışıkları işaret ediyordu. Ardımızda kalan büyük kentten uzaklaşırken tecrübeli balıkçı Ziya Yılmaz, izleyeceğimiz rotayı şöyle tarif ediyordu:
“Sedef Adası’nı iskelede (sol tarafta) gördükten sonra, Büyükada sancakta (sağ tarafta) belirecek. Miyandros’a kadar seyrettikten sonra Büyükada’nın Kurşunburnu açıklarında koyvereceğiz (ağları denize salacağız).”
Hemen ekliyor usta balıkçı: “Eskiden limandan çıktıktan sadece 17 dakika sonra salardık ağları, şimdi balık bulmak için 1 saat 20 dakika sonra Yalova’yı selamlamak zorunda kalıyoruz.”

‘Şimdi istavrit zamanı’
Ağların göz aralıkları 15-16 milimetre, her balık avı için ayrı ağ kullanılıyor. 9 metrelik teknedeki 3 balıkçı da, lüfer için bu sezon uygulanan 20 santim yasağının yerinde olduğunda birleşiyor. Reis Hulusi Denizden, “Kendi geleceğimizi tüketmemek için bizim ekmek teknemiz 25 santimden küçük lüfer avlamaz. Lüfer için en uygun ağ gözü 30-32 milimetre olan vole ağıdır. 20 santimden küçük lüfer bu gözden kolaylıkla kaçar, büyümek için zaman kazanır. Lüfere çıktığımızda bizde voleyi koyvereceğiz, ama şimdi sular sıcak, istavrit zamanı” diyor. Kurşunburnu’na geliyoruz. Reis Hulusi Denizden, doğa ananın kötü bir şaka yapmasını engellemek için elektronik balık bulucudan sürünün işaretini alır almaz sesleniyor: “Koyveeeeer!”
Ziya Yılmaz ve genç tayfa Cem Erdoğan, 120 kulaçlık (160 metre) ağı denize salıyor. Yalova’yı selamlayıp attığımız 20 dakikalık turun ardından ağın bağlı olduğu şamandıralar el fenerlerine göz kırpıyor. Reis Hulusi Denizden, yarım yol (yavaş gitme) verdiği teknenin dümeninde otururken, 2 balıkçı ilk istavritleri alıyor güverteye. Çapa atan teknenin dümeninden ayrılan reisimizin gelmesiyle işin asıl zahmetli kısmı, balıkçıyı balıkçı yapan bölümü geliyor. 30-40 kilo balık bulunan 160 metrelik ağ, 3 çift nasırlı el tarafından ayıklanacak ve içindeki balıklar ayrılacak.

20 santim lüfer için...
Teknenin kıdemlisi Ziya Yılmaz, “Tüm orta ve küçük ölçekli balıkçı lüferin avlanma boyutundan memnun. Bitip tükenmesini istemediğimiz denizimiz için yasak 24 santim olsa da uyarız. Gırgır ve trolcü rahatsız bu durumdan çünkü bir seferde 2 ton ürün çıkartıyor denizden. Küçük balığı radarda tespit etmek, ağdan ayırmak canlıyken denize atmak gerçekten zor ama mutlaka uyulması gerek” diyor. Denizden ise, “20 santim lüfer için 30-32 milimetrelik gözlü ağ atarsan ne çinekop ne de sarıkanat gelir güvertene” diyor.

‘Zekidir, 5 çeşit yüzer’
Reis Denizden’e “20 yıl önce nasıl avlardınız lüferi?” diye sorduğumda, lüferin denizlerin en zeki balıklarından olduğunu belirterek, “Yakamoz bize yol gösterir, ihbar ederdi balığı. Her balığın yüzmesi farklıdır. İstavrit çapraz, zargana çizgi gibi, sardalya dümdüz giderken lüfer 5 değişik dans eder. Tüm balıkları taklit eder, sürü gibi davranır tek başına gözükür. Hakikaten saygı duyulacak balıktır lüfer. Kendisini seven balıkçıya o da saygılı davranır. Şimdi nesli tükenme endişesi beni çok üzüyor” diye konuştu.
n GÖKHAN KARAKAŞ İstanbul